Miras İstihkak Davası Nasıl Açılır ve Görülür?

Miras İstihkak Davası Nasıl Açılır ve Görülür? Miras istihkak davası, mirasçının miras bırakanın ölümünden sonra miras üzerinde haksız şekilde tasarrufta bulunan kişi veya kişilere karşı açtığı davadır. Bu dava ile mirasçı, miras payı üzerindeki hakkını ileri sürerek, kendisine ait olan malların iadesini talep eder. Türk Medeni Kanunu’nun 637. maddesinde düzenlenmiştir.

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2017/3456 E., 2018/1290 K. kararında miras istihkak davasının, mirasçının payına el atan kişilere karşı açılabileceğini ve mirasçılık sıfatının resmi belgelerle ispatlanması gerektiğini vurgulamıştır.

Miras Sebebiyle İstihkak Davası Ne Zaman Açılır?

Miras sebebiyle istihkak davası, mirasçının hakkına haksız şekilde el atıldığında açılır. Örneğin;

Tapu kayıtlarında miras payının haksız şekilde başkasına geçirilmesi,

Mirasçılık belgesi olmadan bir kişinin mirasçı gibi hareket etmesi,

Tereke mallarının mirasçı olmayan kişiler tarafından sahiplenilmesi.

Bu tür durumlarda mirasçı, hakkını korumak amacıyla dava açabilir.

Yargıtay 1. HD, 2015/4213 E., 2016/5129 K. kararında, mirasçılık belgesine rağmen tereke mallarını zilyetliğinde bulunduran kişiye karşı miras istihkak davası açılabileceğini belirtmiştir.

İstihkak Davası Hangi Hallerde Açılır?

İstihkak davası, yalnızca miras hukuku ile sınırlı olmayıp icra hukuku kapsamında da görülebilir. Ancak miras bağlamında açılan davalarda, en sık rastlanan haller:

Tapu iptali ve tescil talepleri → Bir mirasçının payının haksız yere devredilmesi.

Tereke mallarına haksız el atma → Mirasçı olmayan kişilerin miras mallarını sahiplenmesi.

Mirasçılık belgesinin yok sayılması → Geçerli mirasçılık belgesi olan kişinin miras hakkından mahrum bırakılması. Bu hallerde mirasçı, miras sebebiyle istihkak davası açarak hakkını korur.

Yargıtay 7. HD, 2016/4522 E., 2017/3084 K. kararında, mirasçılık sıfatı bulunmayan kişinin tereke mallarını sahiplenmesinin miras istihkak davası açılmasına neden olabileceğine hükmetmiştir.

Miras İstihkak Davası Nasıl Açılır ve Görülür? Avukat ve Danışmanlık

Miras istihkak davası, mirasçıların haklarını koruyan önemli bir hukuki yoldur. Bu dava ile mirasçılar, miras üzerindeki haksız tasarruflara son verdirip kendi paylarını alabilirler. Ancak davanın doğru şekilde açılması, sürelerin kaçırılmaması ve mirasçılık sıfatının belgelerle ispatlanması çok önemlidir.

Bu nedenle miras istihkak davası açmayı düşünen kişilerin, hak kaybı yaşamamaları için mutlaka miras hukuku alanında uzman bir avukattan danışmanlık almaları tavsiye edilir.

Miras İstihkak Davası Nasıl Açılır ve Görülür?

Miras İstihkak Davası, Miras bırakanın ölümü üzerine mirasçılar, külli halefiyet yoluyla kendiliğinden terekede yer alan her mala ve hakka sahip olduklarından, onların tereke üzerindeki kendilerine intikal etmiş bu haklara dayanarak terekeye kısmen veya tamamen el koymak isteyen kişilerden bunları talep etmeleri mümkündür. Böylece mirasçılar, el konulan taşınırları, istihkak yada zilyetlik davaları ile; başkasının adına tescil edilen taşınmazları tapu kütüğünün düzeltilmesi davasıyla, tecavüz edilen taşınmazları müdahalenin men’i davası ile; sahip oldukları alacak haklarını da bu hakları ileri sürerek ya da tespit davası ile korurlar.

Miras sebebiyle istihkak davası açacak olan kişi yasal ya da atanmış mirasçı sıfatına sahip olmalı ve bunu ispat etmelidir. Terekede yer alan bir malı veya hakkı iade etmesi gereken herkese karşı bu dava açılabilir. Zira terekede yer alan ayni haklar dışındaki haklar (fikri haklar, alacaklar hakları vs.) da miras sebebiyle istihkak davasına konu olabilirler.  TMK hükmü uyarınca mirasçılardan her biri, terekedeki hakların korunmasını isteyebilir, sağlanan korumadan mirasçıların hepsi yararlanır. Davalı malı elden çıkarmışsa bunun karşılığında temin ettiği bedel ya da yarar üzerinden dava açılabilir veya davaya bunun üzerinden devam edilebilir.

Miras istihkak davasında, Geri verilmesi talep edilen mal nerede ve kimin elinde bulunursa bulunsun, miras sebebiyle istihkak davası, mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesinde açılır.

Miras İstihkak Davası Zamanaşımı Ne Kadar?

Miras istihkak davası, Davalı haksız zilyet iyiniyetli ise, yani davacının hakkını ve kendi haksızlığını bilmiyor ve bilmesi de gerekmiyorsa; zamanaşımı süresi,  davacının mirasçılık hakkını ve davalının zilyetliğini öğrenmesinden itibaren 1 yıl ve bunları öğrenmemiş olsa bile, yasal mirasçı ya da atanmış mirasçı ise mirasbırakanın öldüğü tarihten itibaren 10 yıldır. Buna karşılık davalı iyiniyetli değilse söz konusu zamanaşımı 20 yıldır.

Kazandırıcı zamanaşımının şartları, mirasbırakanın ölümünden önce gerçekleşmiş ve zilyet malik olmuşsa, bu durumda esasen miras sebebiyle istihkak davasına konu olamaz.

Miras sebebiyle istihkak davası ile mahkemeden bazı koruyucu önlemler talep edilebilr. Taşınmazlar için tapuya şerh verilmesi yada dava konusu malın dava sonuna kadar korunmak üzere bir yeddi emine bırakılması bunlara örnek olarak gösterilebilir.

Miras sebebiyle istihkak davasının konusu tüm tereke yada terekenin bir kısmı olabileceği gibi, terekeye giren münferit mal ya da haklar da olabilir. Miras İstihkak Davası açabilmek için mirasçının mirasın açılmasından beri fiilen zilyetliğini elde edemediği tereke veya terekeye ait bir malı olmalıdır. Mirasın açılmasından sonra söz konusu mal ya da haklar mirasçının eline geçmiş , fakat sonra izni olmaksızın onun elinden alınmışsa genel hükümlere göre adi Miras İstihkak Davası açılmalıdır.