Yurtdışı Cinsiyet Değişikliğinin Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Davası 2026

Yurtdışı Cinsiyet Değişikliğinin Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Davası 2026 Güncel Rehber – Son yıllarda yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, çifte vatandaşlar veya mavi kart sahipleri, bulundukları ülkelerde mahkeme kararıyla cinsiyet değişikliği yapabilmektedir.

Ancak yurtdışında alınan bu kararlar, Türkiye’de kendiliğinden geçerli sayılmaz. Bu kararların Türkiye’de resmi kayıtlara işlenebilmesi için tanıma ve tenfiz davası açılması gerekir.

Peki, yurtdışında yapılan cinsiyet değişikliği Türkiye’de nasıl tanınır, kimler dava açabilir, süreç ne kadar sürer ve hangi belgeler gerekir? İşte 2026 yılı için güncel bilgilerle hazırlanan rehber:

Yurtdışında Cinsiyet Değişikliği Kararı Türkiye’de Kendiliğinden Geçerli mi?

Hayır.Yabancı mahkemeler tarafından verilen kararların Türkiye’de geçerli olabilmesi için Türk mahkemelerince tanınması ve tenfiz edilmesi gerekir.

Tanıma davası → Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de hukuken geçerli olmasını sağlar.

Tenfiz davası → Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilebilir hale gelmesini sağlar.

Cinsiyet değişikliği kararları genellikle tanıma ve tenfiz davası birlikte açılarak çözülür.

Cinsiyet Değiştirme Davasını Kimler Açabilir?

Türk vatandaşları

Çifte vatandaşlar

Mavi kartlılar

Yabancı uyruklular (Türkiye’de nüfus kaydı veya menfaati olanlar)

Türk vatandaşlığı şart değildir. Önemli olan, Türkiye’deki nüfus kayıtlarında cinsiyet değişikliğinin işlenmesinde menfaatin bulunmasıdır.

Cinsiyet Değiştirme Dava Harici Başka Yol Var mı?

Mevcut yasal düzenlemelere göre dava açmadan cinsiyet değişikliğinin nüfus kayıtlarına işlenmesi mümkün değildir. Yani kişi, doğrudan Nüfus Müdürlüğü’ne başvurarak bu değişikliği yaptıramaz. Mutlaka mahkeme kararı gereklidir.

Cinsiyet Değiştirme Davası Ne Kadar Sürer?

Belgelerin eksiksiz sunulması halinde süreç genellikle 6 ay ile 9 ay arasında sonuçlanır.

Mahkemelerin iş yoğunluğu, belgelerdeki eksiklikler ve nüfus müdürlüğünün itirazları davanın süresini uzatabilir.

Deneyimli bir avukatla takip edildiğinde süreç daha hızlı ve sorunsuz ilerler.

Yurtdışı Cinsiyet Değişikliğinin Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Davası İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Cinsiyet değişikliğinin tanınması ve tenfizi için genellikle şu belgeler talep edilir:

Yabancı mahkeme kararının aslı veya onaylı örneği

Kesinleşme şerhi

Cinsiyet değişikliği raporu (yurtdışında alınmışsa)

Değişiklik sonrası alınan nüfus kaydı (varsa)

Apostil şerhi

Yeminli tercüman tarafından Türkçe tercümesi. Belgelerin eksiksiz sunulması, davanın hızlı sonuçlanması için kritik öneme sahiptir.

Yurtdışı Cinsiyet Değişikliğinin Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Davası Neden Gereklidir?

Yurtdışında cinsiyet değişikliği yapmış, ancak Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açmamış kişiler ciddi sorunlarla karşılaşabilir:

Evlenme hakkı kullanılamaz.

Yeni kimlik belgesi alınamaz.

Sosyal güvenlik, miras ve nafaka gibi özel hukuk ilişkilerinde uyuşmazlıklar doğar.

Resmi kurumlarda eski kimlik bilgileri görüneceği için işlem yapılamaz.

Bu nedenle cinsiyet değişikliğinin tanınması ve tenfizi, yalnızca kimlik değişimi değil; sosyal, hukuki ve idari hakların korunması için zorunludur.

Cinsiyet Değiştirme Davası İçin Avukat Tutmak Şart mı?

Hukuken avukat tutmak zorunlu değildir.

Kişiler davayı kendileri de açabilir.

Ancak uygulamada bu davalar nadir görüldüğünden, hakimler ve nüfus daireleri süreçte tereddüt yaşayabilmektedir.

Avukatla dava açıldığında: Süreç daha hızlı ilerler. Emsal kararlar sunularak hakimin doğru yönlendirilmesi sağlanır.

Nüfus Müdürlüğü’nün olası itirazları daha kolay aşılır.

Yargıtay Kararları: Yurtdışı Cinsiyet Değişikliğinin Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Davası

Yargıtay 18. HD: Yabancı mahkeme kararının tanınması için kesinleşme şerhinin bulunması gerektiğini belirtmiştir.

Yargıtay 2. HD: Tanıma ve tenfiz davasının kabulü halinde, Nüfus Müdürlüğü’nün ilgili değişikliği yapmakla yükümlü olduğunu karara bağlamıştır.

Yargıtay 8. HD: Kamu düzenine aykırı olmayan yabancı kararların tanınması gerektiğini vurgulamıştır.

Avukat ve Danışmanlık: Yurtdışı Cinsiyet Değişikliğinin Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Davası

Yurtdışında Cinsiyet Değişikliği Türkiye’de Tanınmazsa Hak Kaybı Yaşanır. 2026 yılı itibarıyla, yurtdışında cinsiyet değişikliği yapan kişilerin Türkiye’deki nüfus kayıtlarını güncelleyebilmeleri için tanıma ve tenfiz davası açmaları zorunludur.

Masraflar (2026)

Dava harcı: 5.500 – 10.000 TL

Tercüme ve apostil masrafları: 5.000 – 10.000 TL

Avukatlık ücreti: 60.000 – 90.000 TL (davanın kapsamına göre değişir) olup, Toplam maliyet: Yaklaşık 70.000 TL’den başlar.

Avukatsız da dava açılabilir, ancak uzman bir avukatla süreç çok daha hızlı ve sorunsuz ilerler.

Dava sonunda Nüfus Müdürlüğü kayıtları güncellenir ve kişiye yeni kimlik belgesi düzenlenir.

Bu nedenle, yurtdışında cinsiyet değişikliği yapmış kişilerin Türkiye’de hak kaybı yaşamamaları için tanıma ve tenfiz davasını geciktirmeden açmaları büyük önem taşır.

Tanıma ve Tenfiz Anlaşmaları ve Karşılıklılık İlkesi Hangi Ülkeler İle Vardır?

Türkiye’de yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi, iki temel yolla mümkündür:

Adli Yardımlaşma Anlaşması Olan Ülkeler → İşlem daha hızlıdır.

Anlaşma Olmayan Ülkeler → Türk mahkemeleri “karşılıklılık (mütekabiliyet)” ilkesine bakar.

Türkiye’nin Tanıma ve Tenfiz Anlaşması Yaptığı Ülkeler Hangileridir?

Yurtdışında Mahkeme Kararı ile Değiştirilen İsim Türkiye’de Nasıl Geçerli Olur?

Almanya – İkili anlaşma var – En çok kullanılan ülke, özellikle boşanma kararlarında hızlı işlem yapılır.

Avusturya – Anlaşma var – Tanıma-tenfiz süreci kolaydır.

Fransa – Anlaşma var – Medeni konularda uygulanır.

İtalya – Anlaşma var – Özellikle boşanma kararlarında geçerlidir.

Hollanda – Anlaşma var – Çifte vatandaşlarda sık uygulanır.

İsviçre – Anlaşma var- Mahkeme kararları karşılıklı tanınır.

Belçika – Anlaşma var – Hem medeni hem ticari kararlar için geçerlidir.

Polonya – Anlaşma var – 1970’lerden beri uygulanıyor.

Romanya – Anlaşma var – Yargı işbirliği düzenlenmiştir.

Bulgaristan – Anlaşma var – Özellikle aile hukukunda önemlidir.

Kuzey Makedonya – Anlaşma var – Yugoslavya anlaşmalarının devamı.

Arnavutluk – Anlaşma var – Kararlar karşılıklı tanınır.

Anlaşma Olmayan, Ama Karşılıklılık Geçerli Olan Ülkeler Hangileridir?

Bu ülkelerle doğrudan anlaşma yoktur, ancak Türk mahkemeleri fiili mütekabiliyet (karşılıklılık) ilkesine göre karar verir:

ABD

Kanada

İngiltere

Avustralya

Rusya

Ukrayna

Gürcistan

Japonya

Bu ülkelerde dava biraz daha uzun sürebilir, ama yine de tanıma-tenfiz mümkündür.