Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı

Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı Nedir? Önalım hakkı, bir malın sahibi tarafından üçüncü nitelikte olan şahıslara satılması durumunda bu şahısların mal üzerinde yeni bir hak elde etmesinden dolayı mal üzerinde diğer haklara sahip olan kişilerin dava açarak üçüncü şahıslardan haklarını koruma altına alma durumudur.

Bu hakkın üçüncü kişiye verilmesi işlemi mahkeme tarafından adaletli bir şekilde yapılır. Bu hakkın korunma altına alınıp başkası tarafından mala konulmaması için yasal olarak mahkemelere başvuruda bulunularak hakların korunması sağlanılabilir.

Önalım Hakkı Bulunma Süresi Ne Zaman Başlar?

Önalım hakkının kullanılabilmesi için belli sürelerin takip edilmesi gerekir. Payını alıp istedikleri kişiye verenlere karşı diğer hak sahiplerinin önalım hakkını evi satın aldıktan hemen sonra 3 ay içerisinde kullanabilir. Bu sürenin geçmesi durumunda malı satın alan taraf, hiçbir şekilde mahkemeye müracaat edip önalım hakkını kullanmak için dava açamaz. Bu yüzden vatandaşların verilen süreyi iyi takip edip önalım hakkını kullanabilmeleri için yetkili mahkemelere başvuruda bulunmaları gerekir.

Sözleşmeden doğan önalım hakkı, taşınmaz malikinin taşınmazını üçüncü bir kişiye satması durumunda, önalım hakkı sahibine bu taşınmazı öncelikle satın alma imkanı tanıyan bir haktır. Bu hak, önalım hakkı sahibine taşınmazın satışında veya ekonomik açıdan satışa eşdeğer bir işlemde tek taraflı beyanla alıcı olma yetkisi verir. Önalım hakkı, paylı mülkiyette paydaşlara belirli koşullarda taşınmazı satın alma önceliği sağlayan ve mülkiyet ilişkilerinde düzenleyici rol oynayan önemli bir haktır.

Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı ve Şufa Hakkı Nasıl Kullanılır?

Şufa hakkı (önalım hakkı), özellikle paylı mülkiyet ilişkilerinde ortaya çıkar. Paylı mülkiyette herhangi bir paydaş, kendi payını üçüncü bir kişiye satmak istediğinde, diğer paydaşlara bu payı öncelikle satın alma hakkı tanınır. Bu hak, paydaşlar arasında taşınmazın bir bütün olarak korunmasını sağlarken, dışarıdan bir kişinin mülkiyet yapısına dahil olmasını engeller.

Sözleşmeden Doğan Önalım Süresi Nedir?

Sözleşmeden doğan önalım hakkı en fazla on yıl süreyle geçerli olacak şekilde kararlaştırılabilir. Bu süre, taraflar arasında yapılan yazılı sözleşme ile belirlenir ve sözleşmenin geçerliliği için yazılı şekil şartı zorunludur. On yıllık sürenin dolmasıyla birlikte, önalım hakkı sona erer. Önalım hakkının belirlenen süre içinde kullanılmaması durumunda hak geçerliliğini yitirir.

Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkının Devri Olur Mu?

Yasal önalım hakkı, paydaşların şahsına bağlı bir haktır ve bu hak, başka bir kişiye devredilemez ya da miras yoluyla geçemez. Ancak sözleşmeden doğan önalım hakkı, sözleşme tarafları arasında farklı koşullarla düzenlenebilir. Yasal önalım hakkı, paydaşlar arasında bir bütünlük sağlarken, paydan bağımsız bir şekilde devredilmesi mümkün değildir.

Önalım Sözleşmesi Nasıl Yapılır?

Önalım sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yazılı şekil şartına uyulmalıdır. Sözleşmenin yazılı olarak düzenlenmesi, tarafların kimliklerinin belirtilmesi ve taşınmazın açıkça tanımlanması gerekmektedir. Sağlararası işlemler için sadece yazılı şekil yeterliyken, ölüme bağlı tasarruflarla yapılacak önalım sözleşmeleri, resmi vasiyetname gibi şekil şartlarına tabi olur ve iki tanık huzurunda düzenlenir.

Geri Alım Hakkı Nedir?

Geri alım hakkı, taşınmazın satışı sırasında alıcı tarafından satıcı lehine kurulan ve satıcının belirli koşullar altında taşınmazı geri alabilmesini sağlayan bir haktır. Geri alım hakkı da önalım hakkı gibi tek taraflı bir irade beyanıyla kullanılır ve taşınmazın ekonomik değerini koruma amacı güder.

Önalım Hakkı Hangi Hallerde Kullanılamaz?

Önalım hakkı, tapuda paydaş olmayan kişiler tarafından kullanılamaz. Ayrıca, bağışlama, mal değişim sözleşmesi (trampa) veya taşınmaz satış vaadi gibi satışa eşdeğer olmayan işlemler, önalım hakkının kullanılmasını engeller. Dürüstlük kuralına aykırı şekilde önalım hakkı kullanılamaz; bu durum, haksız ve kötü niyetli taleplerin önüne geçer.

Önalım Bedeli Nasıl Belirlenir?

Önalım bedeli, tapuda gösterilen satış bedeli ile alıcının ödediği harç ve masrafların toplamından oluşur. Bu bedelin, önalım davası açılırken mahkeme veznesine yatırılması ve makul süre içinde mahkemeye bildirilmesi gerekir. Bedelin zamanında yatırılmaması, önalım hakkının kullanılmamasına yol açabilir.

Önalım Hakkı Süresi ve İhtar Süreci Nasıl Ne Zaman Başlar?

Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirilmesinden itibaren üç ay, satışın üzerinden iki yıl geçmesiyle sona erer. Bu süreler içinde önalım hakkı kullanılmazsa, önalım hakkı düşer. Önalım hakkının kullanılacağı durumlarda ihtar çekilmesi, işlemin resmiyet kazanması açısından önemlidir.

Önalım Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Önalım hakkının kullanılması için dava açılması şarttır. Önalım hakkını kullanmak isteyenler, Aliye Hukuk Mahkemelerine giderek geçerli sebepler doğrultusunda başvuru formunu eksiksiz bir şekilde doldurup dava açabilir. Davanın sonucunun olumlu gelmesi durumunda mala ortak olanların maldan yararlanabilmeleri için belli haklar elde edilir. Mal hakkının kullanılması mal üzerinde hakları olan birçok kişi, bu dava ile birlikte eşit seviyede haklarını koruma altına alır.

Böylece üçüncü kişiye verilen hakkın eşit bir şekilde paylaştırılması sağlanır. Önalım hakkının kullanılması için davada belli sürenin geçirilmemesi gerekir. Malın sahiplerinden biri kendi haklarının bir kısmını üçüncü kişiye vermesinden hemen sonra mal üzerinde diğer halk sahipleri mahkemeye başvuruda bulunmaları gerekir. Mahkemeye başvuruda bulunmanın süresi 6 aydır. 6 ay içerisinde mal üzerinde hakkı olanlar, haklarını koruma altına almak ve eşit konuma getirmek için başvuruda bulunmaları gerekir. Dava için verilen sürenin geçirilmesi durumunda taraflar hiçbir şekilde bir daha mahkemeye başvuruda bulunarak önalım hakkını kullanmak için dava açamaz. Bunun için dava sürecinin çok iyi takip edilmesi gerekir.

Önalım Hakkı Nasıl Kullanılır?

Bir malın satın alımından sonra satın alan kişinin mal üzerindeki hakkının bir bölümünü malın üzerinde hakkı olan kişiye vermesi durumunda malın üzerinde birçok kişinin hakkı bulunur. Kişilerin bu hakkı eşit bir şekilde kullanabilmeleri ve önalım hakkına sahip olmak için mal üzerinde hakkı olan bütün kişiler, mahkemelere müracaat ederek haklarını eşit şekilde kullanabilme şansını elde edebilir.

Bunun için satın alınan malın birçok kişi tarafından adil ve adaletli bir şekilde kullanılması için mahkeme, dava dosyasını inceleyerek gerekli sebepler ve delilleri onayladıktan sonra mahkemenin olumlu olması durumunda malda hakları olan kişilerin hepsine eşit paylar bölüştürülerek herkesin hakkı adil bir şekilde verilir.

Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı

Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı Tarafların anlaşmasıyla doğar. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı Tapu Siciline şerh verildiği takdirde; bu şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Kütükte koşullar belirtilmemişse taşınmazın üçüncü kişiye satışındaki koşullar esas alınır.

Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı  Şerhin etkisi her durumda, şerhin verildiği tarihin üzerinden 10 yıl geçmekle sona erer. Yasal önalım hakkının kullanılmasına ve vazgeçmeye ilişkin hükümler sözleşmeden doğan önalım hakkında da uygulanır.