Hakaret Ve Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Hakaret ve Tazminat Davası Nasıl Açılır? Hakaret Suçu Nasıl İspatlanır? Ankara Güncel Hukuk Rehberi.

Hakaret, bir kişinin onurunu, saygınlığını veya kişisel itibarını zedeleyen söz, yazı veya davranışlarla yapılan saldırıdır. Türk hukukunda hem ceza davası hem de tazminat davası konusu olabilir.

Peki hakaret suçu tam olarak nedir, nasıl ispatlanır ve hakarete uğrayan kişi hangi yollara başvurmalıdır?

Hakaret Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesine göre, “Bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek” hakaret suçunu oluşturur.

Yani bir kişiye: Küfür etmek, Aşağılayıcı söz söylemek, Onur kırıcı ifadeler kullanmak, Sosyal medyada küçük düşürücü yorum yapmak, Gerçeğe aykırı ithamlarda bulunmak hakaret suçu kapsamındadır.

Örnek: Bir kişiye sosyal medyada “dolandırıcı” demek veya yüzüne “şerefsiz” gibi sözcükler söylemek TCK m.125 uyarınca hakaret suçudur.

Hakaret Suçunun Türleri Nelerdir?

Hakaret iki şekilde işlenebilir:

Basit Hakaret (Yüze Karşı veya Gıyaben): Kişinin yüzüne veya yokluğunda, ancak üçüncü kişilerin öğrenebileceği şekilde yapılan hakaretlerdir.

Nitelikli Hakaret (Alenen veya Kamu Görevlisine): Alenen hakaret: Sosyal medya, televizyon, basın veya kalabalık ortamlarda yapılırsa ceza artırılır.

Kamu görevlisine hakaret: Görevi nedeniyle bir kamu görevlisine hakaret edilmesi halinde daha ağır cezalar uygulanır.

Hakaret Suçu Nasıl Cezalandırılır?

TCK 125’e göre hakaret suçu: 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya Adli para cezası ile cezalandırılır.

Eğer suç: Alenen işlenmişse (örneğin sosyal medyada), ceza 1/6 oranında artırılır.

Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmişse, ceza üst sınırdan verilir.

Ayrıca hakaret mağduru, bu fiil nedeniyle uğradığı manevi zararın giderilmesi için ayrıca tazminat davası açabilir.

Hakaret Suçu Nasıl İspatlanır?

Hakaret davasında ispat en önemli aşamadır. Mahkemeler, hakaretin varlığını somut delillerle arar. Hakaretin ispatında en güçlü deliller şunlardır:

1. Ses ve Görüntü Kayıtları: Telefon konuşması, güvenlik kamerası veya video kayıtları delil olarak kullanılabilir.

Ancak kayıt kişinin özel alanında gizlice yapılmışsa delil sayılmaz. Yargıtay’a göre, “hakaret suçu anlık ve haksız saldırı” sırasında yapılan kayıtlar meşru savunma kapsamında geçerli delildir.

2. Sosyal Medya Paylaşımları: Facebook, Instagram, X (Twitter) veya WhatsApp üzerinden yapılan hakaret içerikli mesajlar mahkemede delil olarak kullanılabilir.

Bu durumda ekran görüntüsü alınmalı ve noter aracılığıyla tespit tutanağı düzenlenmelidir.

3. Tanık Beyanları: Olay anına tanık olan kişiler dinlenebilir. Tanık ifadeleri, hakaretin varlığını destekleyen önemli kanıtlardır.

4. Mesajlar ve Yazılı Belgeler: E-posta, SMS, WhatsApp mesajı veya mektup gibi yazılı deliller, hakaretin ispatında etkili araçlardır.

5. Noter Tasdiki: Aldığınız ekran görüntülerini veya web sayfalarını noterden tasdikletebilirsiniz. Bu, delilinizin resmiyet ve inandırıcılık kazanmasını sağlar. Sosyal medya gönderileri için en güçlü yöntemlerden biridir.

6. Dijital Delil İnceleme: Silinmiş mesajlar veya gönderiler için, mahkemeden bilirkişi aracılığıyla dijital inceleme yapılması talep edilebilir. Telefonlardan veya sunuculardan silinen verilerin kurtarılması mümkün olabilir.

Hakaret ve Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Hakaret suçu hem ceza davası hem de tazminat davası konusu olabilir. İki dava türü birbirinden bağımsızdır ve ayrı ayrı açılabilir.

Hakaret ve Tazminat Davası Süreci doğru yönetmek, davayı kazanma ve tazminat alabilme ihtimalinizi önemli ölçüde artırır.

1. Adım: Delilleri Hızlı ve Doğru Bir Şekilde Toplayın ve Saklayın. Bu, en kritik aşamadır. Hakaretin ispatı delillere bağlıdır. Hakaret nerede işlendiyse, oraya göre hareket edin:

Sosyal Medya’da (Facebook, Twitter, Instagram, TikTok): Ekran görüntüsü alın. Ancak dikkat! Ekran görüntüsü tek başına yeterli olmayabilir. Gönderinin linkini (URL) kopyalayın. “Ekran kaydı (screen recording)” yaparak süreci daha net belgeleyin. Hesap bilgilerinin ve tarihin göründüğünden emin olun.

WhatsApp, Telegram gibi Anlık Mesajlaşma Uygulamaları: Yazışmanın ekran görüntüsünü alın. Mümkünse karşı tarafın mesajı sildiği durumlara karşılık, mesajı yanıtlayarak (“Bu mesajınız hakaret içeriyor, hukuki yollara başvuracağım” gibi) cevap verin; bu, mesajın varlığını teyit eder.

Sözlü Hakaret (Yüz Yüze): Tanık bulmak çok önemlidir. Olayı duyan/diyan kişilerin ifadeleri çok değerlidir. Eğer mümkünse, ses kaydı alın. Türk hukukunda, taraf olunan bir konuşmanın gizlice kaydedilmesi genellikle delil olarak kabul edilmektedir.

Gazete, Dergi veya Diğer Basılı Yayınlar: İlgili sayfayı saklayın. Yayın tarihi ve adı net bir şekilde belli olmalıdır.

2. Adım: Sulh Ceza Mahkemesine Suç Duyurusunda Bulunma (Şikayet): Hakaret suçu, şikayete tabi bir suçtur. Yani, dava açılabilmesi için mağdurun (sizin) şikayetçi olmanız gerekir. Bunun için:

Savcılığa veya Kolluk Kuvvetlerine (Polis/Jandarma) başvuru yapabilirsiniz. En doğrusu, topladığınız tüm delillerle birlikte doğrudan Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmaktır.

Şikayet süresi 6 aydır. Hakaret fiilini öğrendiğiniz tarihten itibaren 6 ay içinde şikayetçi olmalısınız.

Savcılık, yaptığı soruşturma sonucunda iddianame düzenler ve dava Sulh Ceza Mahkemesi’nde açılır.

3. Adım: Ceza Davası ile Birlikte veya Ayrı Olarak Manevi Tazminat Davası Açma: Hakaret, aynı zamanda kişilik haklarınızın ihlalidir. Bu nedenle ceza davasından ayrı olarak veya onunla birlikte manevi tazminat davası açma hakkınız vardır. Bu iki dava birbirinden farklıdır:

Ceza Davası: Amacı, failin cezalandırılmasıdır. (TCK m.125)

Manevi Tazminat Davası: Amacı, maruz kaldığınız üzüntü, utanç, stres gibi manevi zararların parasal olarak giderilmesidir. (Türk Borçlar Kanunu m.58)

Manevi tazminat davası, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Ceza davasının sonucunu beklemeniz şart değildir; doğrudan açabilirsiniz. Ancak, ceza davasında “hüküm” verilirse, bu hüküm hukuk davasında çok güçlü bir delil teşkil eder.

4. Adım: İhtiyati Tedbir Talebinde Bulunma (Özellikle İnternet İçin): Hakaret içeren bir yazı, video veya gönderi internet ortamında yayındaysa, yayının kaldırılması için ihtiyati tedbir kararı çıkarılmasını talep edebilirsiniz.

Bir avukat aracılığıyla sulh hukuk mahkemesine başvurularak, içeriğin yayından kaldırılması veya erişimin engellenmesi sağlanabilir. Bu, itibarınızın daha fazla zedelenmemesi için çok önemli bir adımdır.

5. Adım: Bilirkişi ve Tanık Süreçleri: Davada, özellikle dijital delillerin incelenmesi veya hakaretin boyutunun tespiti için bilirkişi (eksper) raporu istenebilir. Ayrıca, 1. adımda bahsettiğimiz tanıklar mahkeme tarafından dinlenir.

6. Adım: Karar ve Tazminatın Tahsili: Ceza Davası Sonucu: Fail hakkında hapis cezası (ertelenebilir veya adli para cezasına çevrilebilir) veya adli para cezası verilir.

Manevi Tazminat Davası Sonucu: Mahkeme, hakaretin ağırlığı, failin kastı, mağdurun durumu gibi etkenleri değerlendirerek manevi tazminat miktarına hükmeder. Bu miktar, maruz kaldığınız manevi ıstırabın parasal karşılığıdır.

Hakaret Davasında Avukat Tutmak Gerekli midir?

Hakaret ve Tazminat Davası hem ceza hem hukuk boyutu taşıdığı için profesyonel avukat desteği son derece önemlidir. Usul hataları, sürelerin kaçırılması veya delil yetersizliği nedeniyle dava reddedilebilir.

Bir avukat: Delil toplama sürecini yönetir, Noter tespiti veya bilirkişi raporlarını hazırlar,

Savcılık ve mahkeme süreçlerini takip eder, Hem ceza hem tazminat davasını eş zamanlı yürütür.

2026 Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre: Hakaret davası avukatlık ücreti: 30.000 TL, Manevi tazminat davası ücreti: 45.000 TL civarındadır.

Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi Nedir?

Hakaret suçunda şikayet süresi 6 ay, dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Yani mağdur 6 ay içinde şikayet etmezse dava açma hakkını kaybeder. Ancak hakaret alenen işlendiğinde (örneğin sosyal medyada), deliller uzun süre erişilebilir olduğundan savcılık re’sen soruşturma başlatabilir.

Hakaret Davası Ne Kadar Sürer? Hakaret ve Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Hakaret davaları genellikle: Ceza davası için 6 ay – 1 yıl, Manevi tazminat davası için 9 – 12 ay arasında sonuçlanır.

Eğer sosyal medya içeriklerinin tespiti veya bilirkişi incelemesi gerekiyorsa süreç uzayabilir. Hakaret ve Tazminat Davası

Avukat ve Danışmanlık: Hakaret ve Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Hakaret Suçu Ciddi Bir Hukuki Sorumluluktur. Hakaret, Türk hukukunda hem cezai hem de hukuki sonuçlar doğurur. Bir kişinin onuruna, itibarına veya kişilik haklarına saldırı niteliğinde sözler sarf etmek suçtur ve ciddi yaptırımları vardır.

Hakaret ve Tazminat Davası: Hakarete uğrayan kişiler, Savcılığa suç duyurusunda bulunarak ceza davası, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde manevi tazminat davası açabilir.

Hakaret ve tazminat davası süreci, hukuki teknik bilgi gerektiren karmaşık bir süreçtir. Delillerin doğru toplanmaması veya yanlış hukuki yol izlenmesi, hakkınızı kaybetmenize neden olabilir. Bu nedenle, sürece başlarken bir ceza hukuku ve medeni hukuk alanında deneyimli bir avukatla çalışmanız şiddetle tavsiye edilir.

Avukatınız, hem ceza davasında hem de manevi tazminat davasında sizi temsil ederek, hakkınızı en etkin şekilde arayacak ve itibarınızın iadesi için gereken tüm hukuki yolları izleyecektir. Hakaret ve Tazminat Davası Nasıl Açılır?