Çek Ödeme Yasağı Nasıl Alınır?

Çek Ödeme Yasağı Nasıl Alınır?

Çekte ödeme yasağı alınması, hamilin elinden rızası dışında çıkan ya da kaybolan çeklerde söz konusu olmaktadır. Bir çekin hamili kim ise, çekin müracaat borçlularından çekte yazılı bedeli isteyebilme hakkına sahiptir. Çekte hak ve borçlar sıkı sıkıya bağlıdır. Çek olmadan hak ve borçların ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak bazı durumlarda hamilin elindeki çek kaybolur. Böyle hallerde çek için ödeme yasağı alınması gerekir. Bu şekilde çeki elinde bulunduran kişi kim ise, ödeme alması mümkün olmayacaktır.

Çekte Ödeme Yasağı Hükümleri:

Çekte ödeme yasağına ilişkin tüm düzenlemeler Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Türk Ticaret Kanununda düzenlenen ödeme yasağı ve iptal gibi kurumlar, poliçe üzerinden örneklenmiştir. Ancak bu hükümler çek için de kıyasen uygulanacaktır. Çekte ödeme yasağının alınabilmesi için, hamilin mahkemeden talepte bulunması gerekmektedir. Bu sayede gerekli işlemlerin yapılarak çek üzerinde ödeme yasağı konulması mümkündür.

Çekte Ödeme Yasağı Nasıl Konulur?

Çekte ödeme yasağının konulabilmesi için, mahkemeye talepte bulunmak gerekir. Mahkeme bu talep üzerine, çekin keşidecilerine ihtarda bulunur. Bu ihtar sonucunda keşidecinin söz konusu çeke ödeme yapması halinde 2 defa ödemeden sorumlu tutulabileceği bahsedilmektedir. Ödeme yasağının bankaları sunulması sonucunda bu durum sağlanır. Mahkemelerin çek üzerinde ödeme yasağı konulması için istediği bir teminat bedeli bulunmaktadır. Bu bedel oransal olarak hesaplanır ve her çek için farklı belirlenir. Teminat bedeli uygulamada genel olarak %15 olarak karşımıza çıkmaktadır. Teminatın yatırılması halinde ödeme yasağı talebi kabul görecektir.

Çekin Zayii Nedeniyle İptali İstemi:

Çekte ödeme yasağının yanı sıra, çekin iptali de alınabilecek önlemlerden biridir. Çekin iptalinin istenebilmesi için 2 yol öngörülmüştür. Bu yollar belirlenirken çekin kimin elinde bulunduğunun bilinmesi ve bilinmemesine göre hareket edilmektedir. Eğer ki çekin kimin elinde bulunduğu biliniyorsa istirdat davası açılacaktır. Çekin kimin elinde bulunduğu bilinmiyorsa iptal davası açılacaktır. Çekte iptale dair hükümler Türk Ticaret Kanunu madde 760 ve devamında düzenlenmiştir. Çekte iptal usulünde öncelikle ihtar yoluna gidilmektedir. Mahkeme bu ihtarla, çeki elinde bulunduran kişinin çeki teslim etmesini istemektedir. İhtar 3 kere yapılacaktır ve ihtarın yapılma yeri Türkiye Ticaret Sicil Gazetesidir. Çeki getirme süresi en az 3 ay en çok 1 yıl olmak üzere sınırlandırılmıştır.

Çekte Ödeme Yasağında Başvurulacak Makam:

Çekte ödeme yasağına dair her türlü başvuruda, ilgili makama başvurmak önemlidir. Çeke dair her türlü hüküm Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Buna bağlı olarak çeklere dair her türlü hukuki uyuşmazlık da bu kanun çerçevesinde çözülecektir. Çekin zayii olması veya iptali istemi gibi durumlar için başvurulacak yer Ticaret Mahkemeleri olacaktır. Bazı yerlerde Ticaret Mahkemesi bulunmamaktadır. Böyle durumlarda o yerde Asliye Mahkemeleri Ticaret Mahkemesi sıfatıyla da görev yapmaktadır.

Çek Ödeme Yasağı Nasıl Alınır?

Çek Ödeme Yasağı Nasıl Alınır sorusu üzerine  aşağıda belirtilen hususlar ve kanun çerçevesinde Çek Ödeme Yasağı Talebi mahkemeden istenir. Çek Ödeme Yasağı Mahkemeden Talep edilirken hukuksal ve avukat desteği alınmasını tavsiye ediyoruz.

Çek Ödeme Yasağı Talep ederken, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;  Bu Kanunda,  Türk Medeni Kanunu’nun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ila 969 uncu maddelerinde,  11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ila 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ila 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ila 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ila 554, havale hakkındaki 555 ila 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ila 580 inci maddelerinde,  Fikri mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,  Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,  Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır. Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır.

Çek Ödeme Yasağı Talep ederken, ticari davalarda da deliller ile bunların sunulması 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine tabidir. İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.Çek Ödeme Yasağı talebi üzerine, Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun iptali düzenleyen “Önleyici önlemler” başlıklı 757. maddesinde ”(1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. (2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.”

“İade davası” başlıklı 763. maddesinde ise: ”(1) Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Kanunun “İptal kararı” başlıklı 764. maddesi uyarınca: ”(1) Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir. (2) Poliçenin iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, dilekçe sahibi kabul edene karşı poliçeden doğan istem hakkını ileri sürebilir. Hükümleri yer almaktadır

Yargıtay Kararı – Çek Ödeme Yasağı Nasıl Alınır

T.C. YARGITAY Hukuk Genel Kurulu Esas Kararı

ÇEK İPTALİ DAVASI – ÖNLEYİCİ ÖNLEMLER – BANKANIN ÇEK İPTALİ DAVASI AÇMAKTA HUKUKİ YARARININ BULUNUP BULUNMADIĞI – YEREL MAHKEME KARARI USUL VE YASAYA UYGUN BULUNDUĞUNDAN DİRENME KARARININ ONANMASI GEREĞİ

ÖZET: Dava, çek iptali istemine ilişkindir. Davacı muhatap banka müşterisi tarafından keşide edilen ve karşılıksız çıkan çek için ödemiş olduğu yasal yükümlülük tutarını bu ödemeyi yasal delillerle ispatlayarak müşterisinden talep edebilir. Bu talepte bulunabilmesi için çeki iptal ettirmesine gerek bulunmamaktadır ve muhatap banka, keşideci yararına ödeme yapar. Bu itibarla davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı da yoktur. O halde, yerel mahkeme kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan direnme kararının onanması gerekmiştir.

Çek Ödeme Yasağı Nasıl Alınır