Çek İptal Davası

Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hak sahipliğini ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.

Çek İptal Davası – Yargıtay Kararları

T.C. YARGITAY 11.Hukuk Dairesi Esas:  2014/15256 Karar: 2015/601 Karar Tarihi: 19.01.2015

ÇEK İPTAL DAVASI – MAHKEMECE GÖRÜLÜP SONUÇLANDIRILAN DAVADA VERİLEN HÜKMÜN ÇEK KEŞİDECİSİ SIFATI İLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN TEMYİZ EDİLDİĞİ – MÜMEYYİZ ÇEK KEŞİDECİSİNİN DAVADA TARAF SIFATININ BULUNMADIĞI – HÜKMÜN ONANMASI

ÖZET: Somut olaya dönülecek olursa, mahkemece görülüp, sonuçlandırılan davada verilen hükmün, çek keşidecisi sıfatı ile üçüncü kişi tarafından temyiz edildiği, bu hali ile değinilen ilkeler ışığında, mümeyyiz çek keşidecisinin davada taraf sıfatının bulunmadığı ve esasen eldeki davanın tarafı olma imkanının da bulunmadığı anlaşılmakla, mümeyyiz çek keşidecisi A… Ç… Otomotiv A.Ş. vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir. (6100 S. K. Geç. m. 3) (6102 S. K. m. 757)

Dava, çek iptal istemine ilişkindir.

ÇEK İPTAL DAVASI, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de, çek iptali davalarında yukarıda açıklanan prosedür gereğince, hasımsız şekilde açılan davaya üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı yoktur. Yapılan genel nitelikteki bu açıklamalardan sonra somut olaya dönülecek olursa, mahkemece görülüp, sonuçlandırılan davada verilen hükmün, çek keşidecisi sıfatı ile üçüncü kişi tarafından temyiz edildiği, bu hali ile değinilen ilkeler ışığında, mümeyyiz çek keşidecisinin davada taraf sıfatının bulunmadığı ve esasen eldeki davanın tarafı olma imkanının da bulunmadığı anlaşılmakla, mümeyyiz çek keşidecisi A… Ç… Otomotiv A.Ş. vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, mümeyyiz çek keşidecisi A… Ç… Otomotiv A.Ş. vekilinin temyiz isteminin reddine, aşağıda yazılı bakiye 2,50 TL temyiz ilam harcının temyiz eden keşideci A… Ç… Otomotiv A.Ş.’den alınmasına, 19.01.2015 tarihinde oybirliği ile, karar verildi.

YARGITAY KARARI: ÇEK İPTAL DAVASI

T.C. YARGITAY 11.Hukuk Dairesi Esas:  2014/4005 Karar: 2014/11294 Karar Tarihi: 12.06.2014

ÇEK İPTAL DAVASI İSTEMİ – ÇEKLERİN İADESİ İÇİN DAVA AÇILMAK ÜZERE DAVACIYA UYGUN BİR SÜRE VERİLMESİ GEREĞİ – SÜRESİ İÇERİSİNDE DAVA AÇILMAMASI HALİNDE ÖDEME YASAĞININ KALDIRILMASINA HÜKMEDİLMESİ ZORUNLULUĞU – HÜKMÜN BOZULMASI

ÖZET: Mahkemece çeklerin iadesi için dava açılmak üzere davacıya (dilekçe sahibine) uygun bir süre verilerek süresi içerisinde dava açılmaması halinde ödeme yasağının kaldırılmasına hükmedilmelidir. Bu durumda, mahkemece davacı yana iade davası için dava açmak üzere süre verilmeden davaya konu çekler hakkındaki ödeme yasağının kaldırılmasına karar verilmiş olması belirtilen yasa hükmüne aykırı olup davacının bu yöne ilişkin temyiz itirazının kabulü ile yerel mahkeme kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir. (6102 S. K. m. 757, 763)

Dava çek iptal davası istemine ilişkin olup 6102 sayılı TTK’nın 757 vd. maddelerine temas etmektedir. Mahkemece dava konusu çeklerin üçüncü kişilerin elinde bulunması nedeniyle davanın konusuz kalmasından ötürü reddi cihetine gidilmiş, davanın bidayetinde verilen önleyici tedbir kararlarının ise karar kesinleştiğinde kaldırılmasına hükmedilmiştir. Dava açıldıktan sonra dava konusu çeklerin kimin elinde olduğunun belirginleşmesi halinde nasıl bir yöntem izleneceği TTK’nın 763. maddesinde hükme bağlanmıştır. Buna göre, mahkemece çeklerin iadesi için dava açılmak üzere davacıya (dilekçe sahibine) uygun bir süre verilerek süresi içerisinde dava açılmaması halinde ödeme yasağının kaldırılmasına hükmedilmelidir. Bu durumda, mahkemece davacı yana iade davası için dava açmak üzere süre verilmeden davaya konu çekler hakkındaki ödeme yasağının kaldırılmasına karar verilmiş olması belirtilen yasa hükmüne aykırı olup davacının bu yöne ilişkin temyiz itirazının kabulü ile yerel mahkeme kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.  Öte yandan, hasımsız görülmesi gereken işbu davada, mahkemece dava konusu çekleri ibraz eden 3. kişilerin davanın tarafı sayılamayacağı gözden kaçırılarak davacı aleyhine vekalet ücreti takdir edilmesi doğru görülmemiş, davacı vekilinin bu hususa ilişkin temyiz itirazının kabulü ile yerel mahkeme kararının bu yönden dahi bozulmasına hükmetmek gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE,