Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi Olur Mu? Kaç Gün Devamsızlık Sayılır?

Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi Olur Mu? Kaç Gün Devamsızlık Sayılır? İş hukuku, işçi ile işveren arasındaki hak ve yükümlülükleri düzenlerken, işe devam zorunluluğunu da önemli bir ilke olarak kabul eder.

İşçinin haklı bir sebep olmadan işe gelmemesi, iş sözleşmesinin feshiyle sonuçlanabilecek ciddi bir durumdur. Bu tür devamsızlıklar hem işyerindeki işleyişi aksatır hem de işverenin zarar görmesine yol açabilir. Ancak her devamsızlık doğrudan fesih sebebi değildir.

İş Kanunu’nda devamsızlığın hangi şartlarda feshe gerekçe olacağı açıkça belirtilmiş, Yargıtay kararlarında da bu sınırlar detaylandırılmıştır. Peki, Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi Olur Mu? Kaç Gün Devamsızlık Sayılır?

Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi Olur Mu?

İş Kanunu’na göre işçi, haklı sebep olmadan işe gelmezse işveren iş akdini feshedebilir. Ancak bunun için devamsızlığın süreklilik arz etmesi ve haklı gerekçeyle açıklanamaması gerekir. İşçi hastalık raporu, mücbir sebep veya izin gibi mazeretler sunarsa fesih geçerli sayılmaz.

Yargıtay da kararlarında, işçinin işe devamsızlığının ispatlanması gerektiğini ve haklı bir mazereti varsa feshe dayanak oluşturmayacağını vurgulamaktadır.

Kaç Gün Devamsızlık Yaparsam İşten Çıkarılır?

İş Kanunu madde 25/II-g’ye göre, işçinin üst üste iki iş günü, bir ay içinde iki defa tatil gününden sonraki iş günü ya da bir ayda üç iş günü devamsızlık yapması halinde işveren haklı nedenle fesih hakkına sahiptir.

Ancak bu sürelere ulaşmayan devamsızlıklar işveren için fesih sebebi oluşturmaz. Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin kararlarında, işçinin kısa süreli mazeretsiz devamsızlıklarının doğrudan fesih sebebi sayılamayacağı belirtilmiştir.

Devamsızlık Nedeniyle Fesihte İhtar Şart mı?

İşveren fesih işlemini yaparken öncelikle işçiye devamsızlığını sorarak savunma istemelidir. İşçinin mazeretini sunma hakkı vardır. İşveren bu aşamayı tamamlamadan doğrudan feshe giderse işlem geçersiz olabilir.

Yargıtay kararlarında da işçiden savunma alınmadan yapılan fesihlerin geçerli kabul edilmeyeceği, işçiye mutlaka kendisini ifade etme imkânı verilmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir.

Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi Olur Mu? Kaç Gün Devamsızlık Sayılır? Avukat ve Danışmanlık

Devamsızlık nedeniyle iş akdi feshi mümkündür; ancak işverenin kanunda belirtilen gün sayılarını aşan devamsızlığı ispatlaması ve işçiye savunma hakkı tanıması şarttır. Haklı mazeretle işe gelmeyen işçinin sözleşmesinin feshi ise geçersiz olacaktır.

Bu nedenle işten çıkarılma riskiyle karşılaşan işçiler veya fesih sürecini başlatmak isteyen işverenler, hukuki haklarını doğru değerlendirmek için iş hukuku alanında uzman bir avukata danışmalıdır. Avukat desteği ile süreç hem usule uygun yürütülür hem de ileride doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçilir.

Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi Olur Mu? Kaç Gün Devamsızlık Sayılır? Yargıtay Kararı

Devamsızlık Nedeniyle İş Akdi Feshi konusu, açıklamalı ve yargıtay kararları ile birlikte bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır.

1475 sayılı Yasada işçinin hatırlatıldığı halde görevlerini yapmaması haklı fesih nedeni olarak sayılmış ve işçinin bu anlık durumu yeterli görülmüşken, 4857 sayılı Yasa ile işçinin “görevi yapmamakta ısrar etmesi” kuralı getirilmiştir. Bu noktada işverenin hatırlatmasının ardından sadece bir kez görevi yapmama yeterli sayılmamalıdır. İşçinin görevi yapmama eylemi hatırlatmanın ardından devamlılık arz etmelidir.

İşveren tarafından fesih öncesinde, işçinin yapmakla yükümlü olduğu görevleri hatırlatılmalıdır. Bu hatırlatmanın sözlü ya da yazılı biçimde yapılması mümkündür. Bu konuda ispat yükü de işverendedir.

İşçinin görev tanımının, bireysel ya da toplu iş sözleşmesinde açıkça öngörülmüş olması işverenin hatırlatma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

İşçiye yapılacak hatırlatmada/uyarıda, işçiye yapması istenen görev açık biçimde bildirilmeli ve işin tamamlanmasına yetecek bir süre öngörülmelidir. Bildirimde, görevin hatırlatılması yeterlidir. Görevin gereklerinin yerine getirilmemesi durumunda iş sözleşmesinin feshedileceği hususunun ayrıca bildirilmesi gerekmez. Ancak, işveren tarafından işçiye bu yönde bir bildirim yapılmış ise, işçinin yeni bir eylemi gerçekleşmedikçe, önceki eylemlerine dayanılarak iş akdi feshedilemez.

İşçinin, verilen görevin bir kısmını yapmış olması halinde, bu davranışının nedenleri üzerinde durulmalı ve işverenin haklı fesih imkânının olup olmadığı, gerekirse uzman bilirkişilerce değerlendirilmelidir.

Çalışma koşullarında işçi aleyhine değişiklik niteliğinde olan görevlendirmelerin, 4857 sayılı Yasanın 22 nci maddesi uyarınca işçiyi bağlamayacağı açıktır. Bu kapsamda bir görevin yerine getirilmemiş olması işverene haklı fesih imkânı vermez.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (g) alt bendinde, “işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi” halinde, işverenin haklı fesih imkânının bulunduğu kurala bağlanmıştır.

İşverenin ücretli ya da ücretsiz olarak izin verdiği bir işçinin, izin süresince işyerine gitmesi beklenemeyeceğinden, bu durumda bir devamsızlıktan söz edilemez. Ancak yıllık izin zamanını belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında olduğundan, işçinin kendiliğinden ayrılması söz konusu olamaz. İşçinin yıllık iznini kullandığını belirterek işyerine gelmemesi, işverence izinli sayılmadığı sürece devamsızlık halini oluşturur (Yargıtay 9.HD. 1.7.2008 gün, 2007/21656 E, 2008/18647 K.).

İşçinin işe devamsızlığı, her durumda işverene haklı fesih imkânı vermez. Devamsızlığın haklı bir nedene dayanması halinde, işverenin derhal ve haklı nedenle fesih imkânı bulunmamaktadır (Yargıtay 9.HD. 9.5.2008 gün, 2007/16956 E, 2008/11983 K). İşçinin hastalığı, aile fertlerinden birinin ya da yakınlarının ölümü veya hastalığı, işçinin tanıklık ve bilirkişilik yapması gibi haller, işe devamsızlığı haklı kılan nedenlerdir. Mazeretin ispatı noktasında, sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadığı sürece özel sağlık kuruluşlarından alınan raporlara da değer verilmelidir.

Devamsızlık süresi, ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü ya da bir ayda üç işgünü olmadıkça, işverenin haklı fesih imkânı yoktur. Belirtilen işgünlerinde hiç çalışmamış olunması gerekir. Devamsızlık saatlerinin toplanması suretiyle belli bir gün sayısına ulaşılmasıyla işverenin haklı fesih imkânı doğmaz.

Devamsızlık, işçinin işine devam etmemesi halidir. İşyerine gittiği halde iş görme borcunu ifaya hiç başlamayan bir işçi devamsızlıkta bulunmuş sayılmamalıdır. İşçinin yapmakla yükümlü olduğu ödevleri hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi ayrı bir fesih nedeni olup, bu durumda 4857 sayılı Yasanın 25/II-h maddesi uyarınca değerlendirme yapılmalıdır.

Maddede geçen “bir ay” ifadesi takvim ayını değil ilk devamsızlıktan sonra geçecek olan bir ayı ifade eder. İlk devamsızlığın yapıldığı gün ayın kaçıncı günüyse takip eden ayın aynı günü bir aylık süre sona erer. Son ayda ilk devamsızlığının gerçekleştiği günün bulunmaması halinde son ayın son günü bir aylık süre dolmuş olur. Sonraki devamsızlıklar ise takip eden aylık dönemler içinde değerlendirilir.

İşgünü, işçi bakımından çalışılması gereken gün olarak anlaşılmalıdır. İş sözleşmesinde, genel tatil günlerinde çalışılacağına dair bir kural mevcutsa, bu takdirde söz konusu günlerde çalışılmaması da işverene haklı fesih imkânı tanır.

İşyerinde Cumartesi günü iş günü ise belirtilen günde devamsızlık da diğer koşulların varlığı halinde haklı fesih nedenini oluşturabilir (Yargıtay 9.HD. 5.10.2009 gün, 2008/43280 E, 2009/25721 K).

İş sözleşmesinin askıya alınması durumunda, işçinin çalışması gereken günde işe başlamaması da devamsızlık olarak değerlendirilmelidir (Yargıtay 9.HD. 25.4.2008 gün, 2007/15152 E, 2008/10326 K.