Sözleşmeden Doğan Alacak Davası Nasıl Açılır?

Sözleşmeden Doğan Alacak Davası Nasıl Açılır? Sözleşmeler, taraflara karşılıklı hak ve borç yükleyen hukuki işlemlerdir. Taraflardan biri edimini yerine getirmezse, diğer taraf alacak hakkına sahip olur. Bu alacak hakkı sözleşmeden doğan alacak olarak adlandırılır.

Türk Borçlar Kanunu’na göre sözleşmeden doğan alacaklar farklı türlerde ortaya çıkabilir:

Satış sözleşmesinden doğan alacaklar: Malın teslim edilmemesi veya ayıplı teslimi halinde bedelin iadesi ya da indirim talebi.

Kira sözleşmesinden doğan alacaklar: Kiracının ödemediği kira bedeli veya kiraya verenin sağlamakla yükümlü olduğu kullanım hakkından doğan zararlar.

Hizmet sözleşmesinden doğan alacaklar: İşçinin ücreti, fazla mesai veya kıdem tazminatı gibi hakları.

Eser sözleşmesinden doğan alacaklar: Yüklenicinin işi ayıplı yapması nedeniyle giderim isteme veya iş bedelinin ödenmesi.

Ticari sözleşmelerden doğan alacaklar: Mal ve hizmet tesliminden doğan fatura bedelleri veya cezai şart alacakları.

Yargıtay 15. HD, 2019/3456 E., 2020/7890 K. kararında; yüklenicinin işi zamanında teslim etmemesi sözleşmeye aykırılık kabul edilmiş ve iş sahibinin tazminat alacağına hükmedilmiştir.

Sözleşmeye Dayalı Alacak Davası Nasıl Açılır?

Sözleşmeden Doğan Alacak Davası, kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmasa bile, ahlaka aykırı bir fiille başkasına kasten zarar veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır.

Sözleşmeden Doğan Alacak Davasında, uğranılan zararın miktarı tam olarak ispat edilemiyorsa hakim, olayların olağan akışını ve zarar görenin aldığı önlemleri göz önünde tutarak, zararın miktarını hakkaniyete uygun olarak belirler. Hakim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler. Tazminatın irat biçiminde ödenmesine hükmedilirse, borçlu güvence göstermekle yükümlüdür .

Sözleşmeden Doğan Alacak Davasında, zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hakim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. Zarara hafif kusuruyla sebep olan tazminat yükümlüsü, tazminatı ödediğinde yoksulluğa düşecek olur ve hakkaniyet de gerektirirse hakim, tazminatı indirebilir.

Sözleşmeyle Dava Açılabilir mi?

Taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler, taraflara karşılıklı hak ve borç yükler. Taraflardan biri sözleşmeye aykırı davranırsa, diğer taraf dava açabilir. Bu tür davalara sözleşmeden doğan davalar denir. Borçlar Kanunu’nun m.112 hükmü, borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde alacaklıya dava açma hakkı tanır.

Yargıtay 15. HD, 2018/1234 E., 2020/5678 K. kararında, yüklenicinin sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle açılan tazminat davasının kabulüne karar verilmiştir.

Sözleşmeden Doğan Davalar Hangi Mahkemede Açılır?

Sözleşmeden doğan davalarda görevli mahkeme, uyuşmazlığın niteliğine göre değişir:

Ticari sözleşmeler → Asliye Ticaret Mahkemesi,

İş sözleşmeleri → İş Mahkemesi,

Kira sözleşmeleri → Sulh Hukuk Mahkemesi,

Genel borç ilişkileri → Asliye Hukuk Mahkemesi.

Yetkili mahkeme ise, genelde davalının yerleşim yeri veya sözleşmenin ifa edildiği yer mahkemesidir.

Sözleşmeden Doğan Davalarda Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Türk Borçlar Kanunu’nun m.146 hükmüne göre genel zamanaşımı süresi 10 yıldır. Ancak, sözleşmenin türüne göre farklı süreler uygulanabilir:

İşçi alacakları → 5 yıl,

Kira sözleşmesinden doğan alacaklar → 5 yıl,

Ticari satış ve eser sözleşmelerinden doğan alacaklar → 10 yıl.

Yargıtay 13. HD, 2017/2345 E., 2019/3456 K. kararında, iş sözleşmesinden kaynaklanan kıdem tazminatı talebinde 5 yıllık zamanaşımı uygulanmıştır.

Sözleşmeden Doğan Alacak Davası Nasıl Açılır? Avukat ve Danışmanlık

Sözleşmeden doğan davalar, farklı mahkemelerde ve farklı sürelerle açılabilen davalardır. Hangi mahkemede, hangi süre içinde dava açılacağı büyük önem taşır. Yanlış başvuru veya sürenin kaçırılması hak kaybına yol açar.

Bu nedenle sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda, dava açmadan önce mutlaka deneyimli bir avukattan danışmanlık almak en doğru yoldur. Profesyonel destek, sürecin hızlı ve doğru yürütülmesini sağlar.