Kapıcı Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır? İspat Yükü Kimde?

Kapıcı Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır? İspat Yükü Kimde? Hizmet tespit davası, sigortasız ya da eksik sigortalı olarak çalıştırılan işçilerin, çalıştıkları sürelerin Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına geçirilmesi amacıyla açtıkları davadır. Bu dava sayesinde işçinin emeklilik ve sosyal güvenlik hakları korunur.

Görevli mahkeme iş mahkemeleridir ve davada işçi, sigortasız çalıştığı dönemi tanık, belge veya diğer delillerle ispat etmek zorundadır. Yargıtay kararlarında da vurgulandığı üzere, hizmet tespit davaları işçilerin sosyal güvenlik hakkını güvence altına alan en önemli yollardan biridir.Peki, Kapıcı Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır? İspat Yükü Kimde?

Kapıcı Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır?

Kapıcı olarak çalışan işçilerin sigortasız çalıştırılması halinde hizmet tespit davası açma hakkı vardır. Bu dava, işçinin çalıştığı sürelerin Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına geçirilmesi için açılır. Görevli mahkeme iş mahkemesidir. Dava açılırken işçinin çalıştığı apartman yönetimi ya da işveren davalı gösterilir.

Dava dilekçesinde işin niteliği, çalışma süreleri ve tanık isimleri belirtilmelidir. Mahkeme, tanık beyanları, apartman defterleri, kamera kayıtları ve yazılı belgeleri dikkate alarak karar verir.

İspat Yükü Kimde?

Hizmet tespit davasında ispat yükü işçiye aittir. Yani sigortasız çalıştığını ve hangi tarihler arasında çalıştığını işçi kanıtlamak zorundadır. Bununla birlikte, işverenin kayıtları ve apartman yönetim defterleri de delil olarak kullanılabilir.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, E.2016/12045, K.2017/6523 kararında, hizmet tespit davasında işçinin iddialarını tanık beyanlarıyla desteklemesi gerektiğini açıkça belirtmiştir.

Hizmet Tespiti Davası Geriye Dönük Kaç Yıl İçin Yapılabilir?

Hizmet tespit davaları geriye dönük 5 yıl için açılabilir. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Yani işçi sigortasız çalıştığı dönemden itibaren 5 yıl içinde dava açmazsa, sonrasında bu hakkını kaybeder. Ancak bazı özel durumlarda Yargıtay, hak düşürücü süreye rağmen işçinin korunması gerektiğini belirten kararlar da vermiştir.

Örneğin, Yargıtay 21. HD, E.2018/4567, K.2019/2345 kararında, işçinin sigortasız çalıştırıldığına dair kuvvetli deliller olması halinde hizmet süresinin tespiti yönünde karar verilmiştir.

Kapıcı Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır? İspat Yükü Kimde? Avukat ve Danışmanlık

Kapıcı hizmet tespit davası, işçinin sigortasız geçen çalışma sürelerinin SGK kayıtlarına işlenmesini sağlar. Ancak bu davada ispat yükü işçiye aittir ve dava süresi 5 yıl ile sınırlıdır. Delillerin doğru sunulmaması veya süre içinde dava açılmaması hak kaybına yol açar.

Bu nedenle hizmet tespit davalarının usulüne uygun yürütülmesi için deneyimli bir iş hukuku avukatına danışılması büyük önem taşır. Avukat desteğiyle süreç daha hızlı ve etkin yönetilir, işçinin sosyal güvenlik hakları güvence altına alınır.

Kapıcı Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır? İspat Yükü Kimde? Emsal Yargıtay Kararı

T.C. YARGITAY 10.Hukuk Dairesi Esas:  2014/17266 Karar: 2014/23288 Karar Tarihi: 10.11.2014

HİZMET TESPİTİ İSTEMİ – DAVACININ ÇALIŞTIĞINI İDDİA ETTİĞİ DÖNEMLERDEKİ MUHTARLIKTAN VEYA ZABITADAN DA SÖZÜ EDİLEN BİNAYA İLİŞKİN KAPICILIKLA İLGİLİ KAYIT VE BELGELER OLUP OLMADIĞI SORULARAK ÇALIŞMASININ TESPİTİNE KARAR VERİLMESİ GEREĞİ

ÖZET: Davacının çalıştığını iddia ettiği dönemlerdeki muhtarlıktan veya zabıtadan da sözü edilen binaya ilişkin kapıcılıkla ilgili kayıt ve belgeler olup olmadığı sorulmalı, varlığının tespiti halinde dosya içerisine yöntemince celbi sağlanarak davacının iddialarını teyit edip etmediği yönünden değerlendirilmelidir. Yapılan tüm bu değerlendirmeler sonunda; davacının, tam gün çalışması gerçek ise, davasının tam gün üzerinden, kısmi süreli (part-time) ise, kısmi süreli çalışmasının tespitine karar verilmeli, çalışma ispat edilememiş ise davanın reddine karar verilmelidir.

AÇIKLAMA : Eldeki davada, Mahkemece verilen ilk kararın Dairemizin 19.11.2012 günlü ve 2012/8410 Esas, 2012/22393 Kararı ile yeterli araştırmanın yapılmaması nedeniyle bozulmasına karar verilmesi üzerine mahkemece bozmaya uyulmuş ise de; bozma gereğinin yerine getirildiğinden bahsedilemez. Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesidir.

Mahkemece, bozma sonrasında davacı avukatının yargılama sırasındaki beyanı da dikkate alınarak ve hizmet tespiti davalarının resen araştırma ilkesine tabi olduğu hususu gözardı edilerek, apartmanda oturmuş ve tarafsız olabilecek şekilde ve civar apartmanlarda başkaca çalışanlar veya işverenleri dinlenilmeksizin aldırılan bilirkişi raporunda, davacının varsayımlara dayalı olarak kirasının 150,00 TL olduğu, buna göre 2010 yılı bir aylık asgari ücrete oranla aldığı ücretin 300 TL kabul edilerek ayda 15 gün üzerinden kısmi çalışma süresi kabul edildiği, anlaşılmakta ise de, öncelikle davacının oturduğunu ve çalıştığını belirttiği apartman işyerinin husumetin yöneltilmesi bakımından yönetim kurulunun oluşturulup oluşturulmadığı araştırılmalı, sonrasında bu sorun halledildikten sonra davalı apartmanın yapım yılı ve hangi tarihte kalorifer sistemine geçtiği de araştırılarak, davacının her gün düzenli şekilde kalorifer yakma, çöp toplama, apartman sakinleri için alışveriş yapma, ekmek vesaire ihtiyaçlarının alımı gibi işlerini karşılama, apartmanda temizlik yapma gibi hizmetleri yerine getirip getirmediği ve yaptığı işlerin gün içinde aldığı zaman dilimi belirlenmeli, buna göre tam zamanlı mı yoksa part time çalışma olup olmadığının tespiti ile, part-time çalışmanın kabulü halinde günlük çalışma saatine göre (4857 sayılı İş Kanununun 63. maddesi gereğince 7.5 saat çalışmanın 1 günlük çalışma hesabı ile) haftalık ve aylık çalışma süresinin kaç gün olduğu açıkça belirlenmeli, davacı tarafından apartmanın zemin katında oturduğunun beyan edilmesi nedeniyle özellikle bu dönem içerisinde oturduğu dairenin elektrik, su, doğalgaz ve çevre temizlik vergisi gibi benzeri giderlerinin kim tarafından karşılandığı, apartman yönetimi veya davalı tarafından karşılanmış ise bunun hangi hizmetin karşılığı olduğu, bu konuda alınmış bir karar bulunup bulunmadığı araştırılmalı, gerekirse bu belgeler dosya içerine konulmalı, yine davacının tespitini istediği dönemde işverenin emir ve nezareti altında verilecek işi, yapmaya hazır bir şekilde beklemesi gerektiğinden, sürekli çalışmasının varlığı araştırılarak, apartmanda uzun süre ikamet edenler arasından davacının hizmetlerini bilebilecek durumdaki kat maliki olmayan sakinlerinden de kanaat edinmeye elverişli sayıda tanık dinlenilmeli, davacının çalışmalarının kocasına yardım niteliğinde olup olmadığı belirlenmeli, ayrıca, davacının çalıştığını iddia ettiği dönemlerdeki muhtarlıktan veya zabıtadan da sözü edilen binaya ilişkin kapıcılıkla ilgili kayıt ve belgeler olup olmadığı sorulmalı, varlığının tespiti halinde dosya içerisine yöntemince celbi sağlanarak davacının iddialarını teyit edip etmediği yönünden değerlendirilmelidir. Yapılan tüm bu değerlendirmeler sonunda; davacının, tam gün çalışması gerçek ise, davasının tam gün üzerinden, kısmi süreli (part-time) ise, kısmi süreli çalışmasının tespitine karar verilmeli, çalışma ispat edilememiş ise davanın reddine karar verilmelidir. O halde, davalılar avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.