Tefecilik Suçu Nasıl Oluşur? Unsurları ve Cezası Nedir? Şikayete Tabi Mi?

Tefecilik Suçu Nasıl Oluşur? Unsurları ve Cezası Nedir? Şikayete Tabi Mi? Tefecilik Suçu Neden Önemli? Tefecilik, Türk Ceza Kanunu’nun 241. maddesiyle açıkça düzenlenen, ancak sınırları çoğu kez tartışmalı bir suç tipidır. Amaç; kazanç elde etmek için faiz karşılığı para vermek olduğunda ceza sorumluluğu doğmaktadır. Yargıtay kararları bizlere bu suçun teorik çerçevesinin yanı sıra somut uygulamalarda neler dikkate alındığını da göstermektedir.

1. “Kazanç Elde Etme” Amacı Şart Mı?

Tefecilik suçu, sadece ödünç para verilmesiyle değil; bu eylemin arkasında kazanç elde etme niyeti olduğunda işlerlik kazanır. Yardım amaçlı verilen paralarda bu kıskançlık yok ise suç oluşmaz—Yargıtay da bu noktayı net şekilde vurgular.

2. İzinli Faiz Veren Denetim Dışında Olması Mı Gerekiyor?

Hazine Müsteşarlığı tarafından verilen “ikrazatçılık izni” gibi özel izinleri olmayan kişiler;

Faiz veya başka adlar altında

Sürekli veya tek sefer de olsa

Kazanç elde etmek amacıyla

Para ödünç verdiklerinde,

cezalandırılabilir. Dolayısıyla, sadece “izin yoksa” yeterli değil; eylemin gayri mevzuata uygun olması da gerekir.

3. Bir Defa Verilmiş Ödünç de Yetiyor!

Eskiden “meslek icrası” şart değildi (Örn. 207‑236 sayılı Ceza Genel Kurulu Kararı). Yeni TCK’da bir defa sağlayan da tefecilik suçunu işler. Arada sistem ya da süreklilik zorunluluğu aranmamaktadır.

4. Zincirleme Suç ve Ceza Artırımı: 43. Madde Nedir?

Birden fazla kişiye farklı zamanlarda ödünç para verilirse bu dank zincirleme suç niteliği kazanır. Yargıtay’ın kararlarına göre:

Farklı kişilere eylem zinciri yürütüldüğünde suç tek sayılır

Ancak ceza belirlenirken artık “…43. maddeye göre artırılmalıdır”

Suç tarihi son ödünç tarihidir

Bu, cümlenin nasıl kurulacağını belirlerken cezanın miktarını da etkiler.

5. “Mağdur” Kimdir? Kim Davacı Olur?

Tartışmalı bir alan. Yazar ve akademisyen görüşleriyle Yargıtay’ın farklı kararlarında:

Tefecilik suçu kamu düzenine yöneliktir—dolayısıyla toplum mağdurdur

Para alan birey, “mağdur” değil, sözleşme boyutunda “suçtan zarar gören” sayılır

Bu, suçtan zarar görenin kim olduğunu belirlerken; ceza soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde katılma hakkı gibi anlamlara gelir.

6. Yargıtay’dan Uygulama Örnekleri ve Emsal Kararlar!

Ceza Genel Kurulu (2018/31 E., 2020/477 K.)

Vakıf kaynakları üzerinden çok sayıda faizli ödünç verildiği,

İzin alınmadığı ve eylemin birden fazla kişiye karşı zincirleme biçimde gerçekleştirildiği,

Bilirkişi raporları ile banka trafiği ve taşınmaz devirleri gibi somut verilerle desteklendiği,

Bu gerekçeyle mahkumiyet onandı ve 43. madde uygulanarak cezaya ekleme kararı verildi.

5. Ceza Dairesi 2021/8546 Emsal Kararı!

Faiz karşılığı para verme eylemiyle vergi mükellefiyeti, kırılgan gelir durumu,

Kolluk incelemelerinin ve tanık dinlemelerinin davada yeterince yürütülmediği,

Ceza yönünden eksik inceleme ve yetkisiz karar gerekçesiyle bozma kararı!

5. Ceza Dairesi 2018/9121 Emsal Kararı!

Zincirleme tefecilik suçlarında suç tarihinin son işlemin yapıldığı gün olduğu,

Farklı eylemler tek tefecilik suçu sayılırken, bu eylemler arasında 43. madde uygulanmalıydı,

Ayrıca adli para cezası verilmesi gerektiği halde düzenleme yanlış uygulanmıştı.