Sebepsiz zenginleşme, bir tarafın malvarlığında haksız bir artış olurken diğer tarafın malvarlığında azalma yaşanması durumunu ifade eder.
Bu haksız zenginleşme, haklı bir hukuki neden olmaksızın gerçekleşir ve 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 77-82. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşen kişi, haksız yere elde ettiği malvarlığı değerini iade etmekle yükümlüdür.
1. Sebepsiz Zenginleşme Dava Şartları Nedir?
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için şu dört şartın bir arada bulunması gerekmektedir:
Zenginleşme: Bir tarafın malvarlığı artışı olmalıdır.
Fakirleşme: Diğer tarafın malvarlığı azalmalıdır.
İlliyet Bağı: Zenginleşme ile fakirleşme arasında uygun bir nedensellik bağı olmalıdır.
Hukuki Nedenin Bulunmaması: Zenginleşmenin haklı bir hukuki sebebe dayanmaması gerekir.
Bu koşullar gerçekleştiğinde, fakirleşen taraf, zenginleşen tarafa karşı sebepsiz zenginleşme davası açarak malvarlığı değerlerini geri isteyebilir.
2. Sebepsiz Zenginleşme Davası Nedir?
Sebepsiz zenginleşme davası, bir tarafın haksız yere malvarlığında bir artış sağlaması durumunda, bu malvarlığı değerlerinin iadesini talep etmek amacıyla açılır. Bu dava, tali nitelikte olup başka bir hukuki dayanakla hak talep edilemediği durumlarda gündeme gelir.
3. Sebepsiz Zenginleşme Davası Hangi Şartla Açılır?
Sebepsiz zenginleşme davası açılabilmesi için:
Zenginleşme ile fakirleşme arasında uygun illiyet bağı olmalıdır.
Zenginleşmenin hukuki bir sebebi bulunmamalıdır.
Örneğin, taraflar arasında geçerli bir sözleşme olmadan bir ödeme yapılmışsa, ödeme yapan taraf sebepsiz zenginleşme davası açabilir.
4. İyiniyetli ve Kötüniyetli Zenginleşme Nedir?
Sebepsiz zenginleşen kişinin iade yükümlülüğü, iyi niyetli ya da kötü niyetli olmasına göre değişir:
İyiniyetli Zenginleşen: Zenginleşmenin farkında olmayan kişi, sadece elinde kalan kısmı iade eder.
Kötüniyetli Zenginleşen: Zenginleşmenin farkında olan kişi, elden çıkardığı malların da bedelini iade etmekle yükümlüdür.
5. Sebepsiz Zenginleşme Davasında Alacak Davası
Zenginleşen kişi, mallar üzerinde yaptığı zorunlu ve yararlı giderleri iade talep eden taraftan talep edebilir. Ancak, lüks giderler talep edilemez.
6. Sebepsiz Zenginleşme Davasında Zamanaşım Var Mı?
Sebepsiz zenginleşme davası, zenginleşmenin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, her durumda 10 yıl içinde açılmalıdır.
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?