Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır?

Saklı Pay Nasıl Alınır? Saklı pay sahibi mirasçı, miras bırakanın yaptığı tasarruflara karşı miras pay hakları belirli oranlarda korunan mirasçılardır. Miras hukukunda sıklıkla karşılaşılan uyuşmazlık konularından biri olan mirastan mal kaçırma işlemlerinde karşılaştığımız saklı pay hakkı, miras bırakanın hiçbir şekilde müdahale edemeyeceği, üzerinde tasarruf edemeyeceği şekilde miras hakkına sahip olan mirasçılara tanınan haktır. Türk Medeni Kanun’da sınırlı olarak sayılan saklı pay hakkına sahip mirasçılar şu şekilde belirtilmiştir:

  • Miras bırakanın çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları (altsoyu)
  • Miras bırakanın anne ve babası (üstsoyu)
  • Miras bırakanın eşi

Miras hukukunda saklı pay hakkı bulunan miras bırakanın kardeşleri, yapılan düzenlemeler ile saklı paylı mirasçı olmaktan çıkarılmıştır.

Mirasta Tenkis (Saklı Pay) Davası Nedir?

Mirasta tenkis davası; miras bırakanın saklı paya tecavüz eden tasarruflarının bu tecavüz oranında indirilmesi ve bu indirilen kısmın saklı paylı mirasçıya verilemesini konu edinmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 560. maddesinde düzenlenen tenkis davası, “saklı paylarının karşılığının alamayan mirasçılar, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarrufların tenkisini dava edebilirler.” ifadesine dayandırılmaktadır.

Mirasta saklı payın alınabilmesi için iki şartın mevcudiyeti aranmaktadır. Buna göre ölüme bağlı tasarrufları veya sağlar arası bağışlamaları ile miras bırakanın tasarruf oranını aşmış olması gerekmektedir. Diğer yandan mirasçının saklı pay hakkının da ihlal edilmiş olması gereklidir.

Saklı Pay (Tenkis) Davasını Kimler Açabilir?

Tenkis davasını açmaya yetkili kişiler, saklı payı ihlal edilen mirasçılardır. Ancak mirastan feragat sözleşmesi yaparak bu hakkından vazgeçen ya da mirastan ıskat edilerek yoksun bırakılan mirasçının tenkis davası açma hakkı bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 562. maddesinde yer alan hükümler gereğince, mirasçının borçlarını ödemekten aciz olması ve saklı payın tecavüz edildiğini gördüğü halde hakkını aramaması halinde, bu kişinin alacaklıları saklı pay hakkını elinde bulunduran kişi yerine tenkis davası açabilme hakkına sahiptir.

Tenkis davalarında görevli ve yetkili mahkeme, iptal davalarında da olduğu gibi miras bırakanın son ikametgahında bulunan Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Tenkis davasında davalı taraf, saklı pay hakkına tecavüz eden ve bağışların kendi lehine yapılmış olduğu kişilerdir. Dava olunan kişi, miras bırakanın belli bir mal ya da hakkı vasiyetname ile birlikte bırakmış olduğu birisi olabilir. Bunun yanında kanuni ya da atanmış mirasçı da olabilir. Tenkis davasında dava olunan kimse diğer bir saklı paylı kimse de olabilmektedir.

Saklı Pay Davası Zamanaşımı Süresi

Tenkis yani saklı pay davasının kanunen belirtilen süreler içinde açılmış olması gerekmektedir. Tenkis talebi hakkı yenilik doğuran bir hak olduğu için, buradaki süreler hak düşürücü sürelerdir. Saklı pay davasında zamanaşımı süresi, mirasçının saklı payının ihlal edilmiş olduğunu öğrendiği günden itibaren başlayan 1 yıllık süredir. Mirasçının saklı payına tecavüz edildiğinden haberinin olmaması durumunda 10 yıllık hak düşürücü süre geçerli olmaktadır.

Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır? Mirasın paylaşımında saklı pay hakkını almak, miras hukuku kapsamında mirasçılar arasında yaşanan uyuşmazlıklarında ana konularından birini oluşturmaktadır. Hukuk sistemimizde saklı pay davası olarak da bilinen bu hususta, mirasbırakanın kanunen belirlenmiş mirasçılarından kaçıramayacağı yasal payın mahkeme yoluyla tahsis edilmesi söz konusudur.

Miras hukuku davalarında sıklıkla karşılaşılan miras bırakanın ölüme bağlı tasarruflarıyla veya sağlararası kazandırmalarıyla yasal mirasçıların haklarını aşan tasarruflarda bulunması durumlarında tenkis davası açılarak haksızlığın giderilmesi talep edilmelidir. Mirasçıların saklı pay hakkı, mirasbırakanın ölümünden sonra miras üzerindeki hak sahiplerinin yoksulluğa düşmemeleri için kanunlar nezdinde tanınan bir haktır.

Miras Hukukunda Saklı Pay Hakkı Olan Mirasçılar

Hukuk sistemimizde miras paylaşımında üç zümreli bir derece sisteminden bahsetmek mümkün olmaktadır. Bu zümre sistemi; kan hısımlığına göre belirlenmiştir. Zümrenin kademeleri arasındaki geçişler, o zümrede hak sahibi herhangi birinin olmaması durumunda hukuki geçerliliğe sahip olmaktadır. Detaylı bir şekilde açıklamak gerekirse;

  • zümre mirasçılar: Kendisinin altsoyu (çocukları ve ölen çocuklarının torunları)
  • zümre mirasçılar: Anne ve babası (eşit paylaşım)
  • zümre mirasçılar: Büyükanne ve büyükbaba yasal mirasçı olarak kabul edilmektedir.

Görüldüğü üzere kendileri arasında hiyerarşik bir düzen bulunan bu zümrelerde miras saklı payı geçiş yapabilmektedir. Bu bağlamda vefat edenin kendisine ait alt soyunun bulunmaması durumunda miras hakkı bu zümreyi geçerek 2. zümrede bulunan mirasbırakanın anne ve babası arasında eşit paylaşıma yol açmaktadır. Yine aynı şekilde mirasbırakanın anne ve babasının hayatta olmaması durumunda ise miras hakkı 3. zümrede bulunan büyükanne ve büyükbabaya devretmektedir.

  1. zümrede yasal mirasçının olmaması durumunda ise miras bırakanın büyükanne ve büyükbabasının alt soyu olan teyze, hala, amca ve dayılar saklı pay hakkını elinde bulundurmaktadır. Öte yandan vefat eden kişinin sağ kalan eşi bu üç zümreye de girmemektedir, onun miras üzerindeki payı ayrıca incelenmektedir.

Kardeşlerin Miras Üzerindeki Saklı Pay Hakkı

Mirasbırakanın kardeşlerinin miras üzerinde saklı pay hakkı bulunmamaktadır. 2002 yılından önceki birinci dönem Türk Medeni Kanun gereğince kardeşlerin de altsoy, anne baba ve sağ kalan eş ile birlikte 1/8 oranında pay hakkı bulunmaktaydı. Fakat yapılan düzenlemenin ardından kardeşler yasal mirasçılıktan çıkartılarak saklı pay hakları elinden alınmıştır.

Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır?

Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır?

Saklı Pay Oranları Nasıldır?

Miras hukukunda saklı pay oranları şu şekilde belirlenmiştir:

  • Altsoyun (çocuklar vefatı halinde torunlar) saklı pay oranı yasal miras hakkının yarısıdır.
  • Anne ve babanın saklı pay oranı her birinin yasal miras hakkının dörtte biridir.
  • Mirasbırakanın sağ eşi, altsoy veya anne ile birlikte mirasçı olması halinde yasal miras hakkının tamamı, diğer hallerdeyse yasal miras hakkının dörtte üçüdür.

Miras hukuku kapsamında detaylı bilgilere ulaşmak için hukuk büromuzda görev yapan deneyimli avukatlarımızdan profesyonel hukuki destek ve danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.

Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır

Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler. Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı orantılı olarak tenkise tabi olur. Tenkise tabi birden fazla ölüme bağlı tasarrufun bulunması halinde, saklı pay sahibi mirasçıya yapılan kazandırmanın saklı payı aşan kısmı ile saklı pay sahibi olmayan kimselere yapılan kazandırmalar orantılı olarak tenkis edilir.

Tenkis, miras bırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, mirasçı atanması yoluyla veya diğer bir ölüme bağlı tasarrufla elde edilen kazandırmaların tamamında, orantılı olarak yapılır.

Saklı paylı mirasçılar kimdir ; Saklı pay sahibi mirasçılar alt soy yani çocuklar ve torunlar, ana- baba ve sağ kalan eştir.

Saklı Pay Oranları: Altsoy için saklı pay oranı yasal miras payının yarısıdır. Anne ve baba için saklı pay oranı yasal miras payının dörtte biridir. Diyelim ki bir kişinin altsoyu yani çocuğu veya torunu var. Bu durumda anne baba mirasçı olamayacağından saklı payı da olmaz. Sağ kalan eş; Anne ve baba ya da altsoy ile birlikte mirasçı olarak kalmışsa yasal miras payının tamamı, bu sayılanların dışında başka mirasçılarla kalmışsa (örneğin kardeşler, yeğenler, amca, hala, vs.) yasal miras payının dörtte üçü saklı payı olacaktır.

Saklı payın ihlali halinde ne yapılmalıdır :Saklı paya sahip mirasçıların, saklı payın ihlali halinde Tenkis Davası açmaları gerekir.

Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır – Yargıtay Kararları

TENKİS DAVASI – TENKİS DAVALARININ TEREKENİN AÇILDIĞI BİR BAŞKA İFADE İLE MİRAS BIRAKANIN SON İKAMETGAHI MAHKEMESİNDE GÖRÜLMESİ GEREKTİĞİ – YETKİ KURALLARININ KESİN YETKİ OLDUĞU – ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNİN YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİ

ÖZET: Taşınmazın aynına ilişkin açılan davaların, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde görüleceği, Türk Medeni Kanununun 560 ila 571. maddeleri uyarınca açılan tenkis davalarının ise aynı Kanunun 576. ve 6100 sayılı Kanunun 1/a maddesi hükmü uyarınca terekenin açıldığı, bir başka ifade ile miras bırakanın son ikametgahı mahkemesinde görülmesi gerektiği, anılan bu yetki kurallarının kesin yetki olduğu, davacılar murisinin vefatından önce Bakırköy’de ikamet ettiği nazara alınarak uyuşmazlığın B…. 9. Asliye Hukuk Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.

DENKLEŞTİRME DAVASI – TENKİS DAVALARINDA DAVA DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN DEĞER HARCA ESAS DEĞER OLUP GERÇEK HESAP SAKLI PAYIN İHLAL EDİLDİĞİ BELİRLENDİKTEN SONRA ORTAYA ÇIKACAĞI – HÜKMÜN BOZULMASI

ÖZET: Asıl dava, tenkis; birleştirilen dava, denkleştirme isteklerine ilişkindir. Tenkis davalarında dava dilekçesinde gösterilen değer harca esas değer olup gerçek hesap saklı payın ihlal edildiği belirlendikten sonra ortaya çıkacağından bilirkişilerce belirlenen bedelin hüküm altına alınması gerekirken davacı tarafın fazlaya ilişkin hakkı saklı tutularak ve dava dilekçesindeki istekle bağlı kalınarak talep edilen bedelin hüküm altına alınmış olması doğru değildir. Hal böyle olunca, yukarıda belirtilen ilkeler dikkate alınmak suretiyle davaya konu taşınmazların bir an önce değerleri belirlenip, bu değerin sabit tenkis oranı ile çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi doğru değildir.

14 SORULAR

  1. MERVENUR TURFAN dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu dava için gerekli belgeler nelerdir..

  2. ÖZNUR EŞİNGEN dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Davada zaman aşımı süresi var mı? Dava zaman aşımı süresini belirtirseniz sevinirim..

  3. TOLGA SÜZEN dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Sayın İlkay hukuk bürosu, bu davayı açmayı düşünüyorum..

  4. AYSUN ÖZDER dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu duruma karşılık olarak dava açmak istiyorum.

  5. SEDANUR MEMİŞOĞLU dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu dava için gerekli belgeler nelerdir..

  6. BERRE DAĞLI dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Davayı ben hangi mahkemede açabilirim.. Davanın yetkili mahkemesi neresidir.. Saygılarımla.

  7. AYSUN ÖZDER dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Sayın avukat Mevcut davanın açma şartları nelerdir.?

  8. TOYGUN DIŞBUDAK dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu dava açmak için bilmeniz gerekenler nelerdir. dava açmak için nasıl bir yol izlenir

  9. GAMZE GİRVAT dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu dava için nasıl bir hazırlık aşaması vardır..Cevap verirseniz sevinirim..

  10. GAMZENUR DİŞLİ dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Sizden randevu almak istiyorum.Yardımcı olurmusunuz?

  11. BUKET İSKENDER dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu konuda dava dilekçesi nasıl yazılır nedeniler nasıl açıklanır.

  12. UMUT KARATAŞ dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Acaba bu dava ne kadar sürer veya sonuçlanır..

  13. OKYAR ÖZMEN dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır Bu dava için nasıl bir hazırlık aşaması vardır..Cevap verirseniz sevinirim..

  14. HÜSEYİNCAN BAYAR dedi ki:

    Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır hukuk mahkemesine başvuru dilekçe örneği bulabilirmiyim..

BERRE DAĞLI için cevap yaz

 

AVUKATA SORU SORUN

Bize Ulaşın




[recaptcha]

BİZE ULAŞIN

İletişim Bilgileri