Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu?

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu? İcra takibine maruz kalan borçluların en çok merak ettiği konulardan biri menfi tespit davasıdır. Borçlu olmadığını iddia eden kişi, icra takibi karşısında menfi tespit davası açarak hukuki koruma talep edebilir. Ancak burada en kritik soru şudur: Menfi tespit davası icra takibini durdurur mu? İşte 2026 güncel bilgilerle ayrıntılı cevap…

Menfi Tespit Davası Nedir?

Menfi tespit davası, borçlu olmadığını iddia eden kişinin açtığı davadır. Türk İcra ve İflas Kanunu’na göre, icra takibinde borçlu olarak görünen kişi, aslında borçlu olmadığını kanıtlamak için bu davayı açabilir.

Örneğin:

Haksız yere senet düzenlenmişse,

Borç ödenmiş olmasına rağmen takip başlatılmışsa,

Sahte belgeye dayanarak icra takibi yapılmışsa,
menfi tespit davası açılabilir.

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu?

Bu sorunun cevabı, davanın takipten önce mi sonra mı açıldığına bağlıdır:

1. Takipten Önce Açılan Menfi Tespit Davası

İcra takibi henüz başlamadan açılan menfi tespit davası, doğal olarak herhangi bir takibi durdurmaz. Ancak mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alınması halinde, alacaklının icra takibi başlatması engellenebilir.

2. Takipten Sonra Açılan Menfi Tespit Davası

İcra takibi başladıktan sonra açılan menfi tespit davası, kural olarak takibi kendiliğinden durdurmaz. Borçlu, takibin durmasını istiyorsa:

Mahkemeden ihtiyati tedbir talep etmelidir. Bunun için genellikle alacağın %15’i oranında teminat yatırılması gerekir. Bu teminat yatırıldığında mahkeme icra takibini durdurabilir.

İhtiyati Tedbirin Önemi

Menfi tespit davasının en önemli avantajı, mahkemece verilecek ihtiyati tedbir kararıdır. Bu karar sayesinde:

Borçlunun malvarlığı üzerindeki haciz işlemleri engellenebilir, Satış işlemleri durdurulabilir, Borçlu, haksız yere ödeme yapmaktan korunur.

Ancak teminat yatırılmadığında, dava devam ederken icra takibi de sürdürülebilir.

Menfi Tespit Davası Sonuçları Nelerdir?

Eğer mahkeme borçlunun haklı olduğuna karar verirse: İcra takibi iptal edilir, Borçlu olmayan kişinin malvarlığı üzerindeki hacizler kalkar, Borçlunun yaptığı ödemeler varsa, bu ödemeleri istirdat davası ile geri alması mümkündür.

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu? Yargıtay Kararları

Yargıtay, menfi tespit davalarıyla ilgili pek çok emsal karar vermiştir.

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2019/3456 E., 2020/7890 K. sayılı kararında, menfi tespit davasının takibi kendiliğinden durdurmadığı, ancak ihtiyati tedbir ile icranın durabileceği vurgulanmıştır.

Başka bir kararda, borcun ödendiğini kanıtlayan borçlunun, icra takibini iptal ettirdiği görülmüştür.

Bu kararlar, uygulamada borçlunun teminat yatırarak ihtiyati tedbir almasının önemini göstermektedir.

Ankara’da Menfi Tespit Davaları 2026

Ankara’da icra takipleri oldukça yoğundur. Özellikle ticari alacaklar, senet ve çeklerden doğan icra takipleri karşısında menfi tespit davaları sıkça açılmaktadır. 2026 yılı itibarıyla Ankara İcra Hukuk Mahkemeleri, menfi tespit davalarında genellikle 6 ay – 1,5 yıl içinde karar vermektedir.

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu? Avukat Danışmanlık

Menfi tespit davaları, teknik bilgi gerektiren karmaşık davalardır. Hem icra hukukunu hem de borçlar hukukunu ilgilendirir. Dava açarken dilekçenin doğru hazırlanması, ihtiyati tedbir talebinin usule uygun yapılması ve teminatın yatırılması sürecin başarısını doğrudan etkiler. Bu nedenle uzman bir icra hukuku avukatı ile çalışmak hak kaybını önler.

Sonuç: Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurabilir.Menfi tespit davası, borçlu olmadığını kanıtlamak isteyen kişiler için önemli bir hukuki yoldur. Ancak dava tek başına icra takibini durdurmaz. İhtiyati tedbir kararı alınması ve teminat yatırılması halinde icra takibi durdurulabilir. 2026 yılında da Ankara ve diğer büyük şehirlerde menfi tespit davaları, borçluların en çok başvurduğu yollar arasında yer almaktadır.

İlkay Hukuk Bürosu olarak, Ankara’da menfi tespit davaları ve icra takiplerinde müvekkillerimize profesyonel hukuki destek sunuyoruz.

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu? Yargıtay Kararı

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu konusu ile ilgili açıklama ve yargıtay kararlarına yer verilmiştir.

Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir.

Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir.

Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitine yöneliktir.  Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır.  Dayanılan hukuki ilişkinin gerçekten mevcut olmadığı icra takibine maruz kalmadan önce ileri sürülebileceği gibi, icra takibinden sonrada ileri sürülebilir.  Borçlunun icra takibinden önce veya sonra menfi tespit davası açabilmesi için borçlu olmadığının tespitinde hukuki yararının bulunması şarttır. Buna rağmen, borçlunun, alacaklının harekete geçmesini beklemeden borçlu olmadığının tespitinde korunmaya değer bir yararı bulunabilir. Bu tür bir yararının bulunması halinde borçlu, borçlu olmadığının tespiti için dava açabilir.

Bunun dışında, icra takibi taraflar arasındaki maddi ilişkiyi tespit edecek nitelikte olmadığından, alacaklının takibe girişmesinden sonra, hatta takip kesinleştikten sonra da borçlunun, borçlu olmadığının tespitini mahkemeden istemesi mümkündür. Borçlu, belirtilen şekilde takipten önce veya sonra alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açar; bu davayı kazanırsa, hakkındaki icra takibi iptal edilir ve borcu ödemekten kurtulur. Ancak, borçlu borcunu icra dairesine ödedikten sonra, artık menfi tespit davası açamaz. Bu halde, borçlunun sırf borçlu olmadığının tespitinde, hukuki bir yararı yoktur. Bundan sonra, ödediği paranın geri alınması için bir dava açması söz konusu olur ki, bu da istirdat davasıdır (Prof. Dr. Hakan Pencanıtez, Prof. Dr. Oğuz Atalay, Doç. Dr. Meral Sungurtekin Özkan, Doç. Dr. Muhammet Özekes, İcra ve İflas Hukuku, s.156-164).

Menfi tespit davası, normal bir hukuk davası gibi açılır. Borçlu, itirazın kaldırılması sırasında tetkik merciinde (m.68-68a) ileri sürüp ispat edemediği itiraz ve def’ilerini, menfi tespit davasında yeniden ileri sürebilir; çünkü itirazın kaldırılması kararı, menfi tespit davasında kesin hüküm teşkil etmez.

Hukuk Genel Kurulu’nda yapılan görüşme sırasında:İlk olarak, alacaklının elinde İİK’nun 68.maddesinde sayılan belgeler bulunmadan, borçlu hakkında başlattığı icra takibine, borçlunun itiraz etmek suretiyle takibi durdurabileceği gerekçesi ile, bu durumda borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı fikri ileri sürülmüş ise de; çoğunluk tarafından bu halde dahi borçlunun “borç tehdit”i altında olduğu, bu nedenle de menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunduğu gerekçesiyle, bu görüş kabul görmemiştir. İkinci olarak, alacaklının hiçbir belgeye dayanmadığı, borçlu hakkında icra takibi başlatmadığı ancak alacaklı tarafından alacak hakkının varlığının herhangi bir şekilde ileri sürüldüğü durumlarda da, borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı görüşü ileri sürülmüş ise de; bu görüş de yine bu halde dahi borçlunun “borç tehdit”i altında olduğu dolayısı ile borçlunun menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunduğu gerekçesi ile oyçokluğu kabul edilmemiştir.

Nitekim, yargısal uygulamada, ödeme emri borçluya tebliğ edilmeden, borçlunun hakkındaki takipten haberdar olması durumunda dahi, İİK’nun 62.maddesine göre, borçlunun takibe itiraz edebileceği kabul edilmektedir. Tam bu noktada şunu belirtmek gerekir ki, İİK’nun “Para Borcu Ve Teminat İçin Takip” başlıklı 42.maddesinde; “Bir paranın ödenmesine veya bir teminatın verilmesine dair olan cebri icralar takip talebiyle başlar ve haciz yoliyle veya rehnin paraya çevrilmesi yahut iflas suretiyle cereyan eder.” hükmü yer almaktadır.

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu – Nasıl Olur

Menfi Tespit Davası İcra Takibini Durdurur Mu sorusu için teminat durumunun anlatılması gerekmektedir. Menfi tespit davası teminat, İİK m. 72/2 uyarınca “icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise, davanın icra takibinden sonra açılmış olması sebebiyle takibin sürüncemede bırakılması için açılmış olduğuna dair güçlü bir karine bulunur; dolayısıyla, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkeme tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar veremez. Ancak, İİK m. 72/3 uyarınca “borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.” Davanın alacaklı tarafından kazanılması durumunda ihtiyati tedbir kararı kalkar ve alacaklı ihtiyati tedbir nedeniyle alacağını geç almaktan doğan zararlarını borçlunun ihtiyati tedbir için yatırmış olduğu teminattan karşılar.

Sahtelik nedenine dayalı olarak açtığı menfi tespit davası, İİK’nun 72. maddesi kapsamında bir dava olup, anılan maddedeki usule göre mahkemeden alınacak ihtiyati tedbir kararı ile icra takibi durdurulabilir. Sahtelik nedeniyle açılan menfi tespit davası gibi, cumhuriyet savcılığına aynı nedenle yapılan şikayet ve ceza mahkemesinde açılan dava da kendiliğinden icra takibini durdurmaz ve bekletici mesele yapılamaz. Ancak cumhuriyet savcılığı veya ceza mahkemesince tedbir kararı verilirse icra takibi durdurulabilir.

MENFİ TESPİT DAVASI SATIŞI DURDURUR MU

Menfi tespit davasında icra takibinde önce açılmış ise açılacak icra takibi itiraz üzerine mahkemece teminat karşılığında durdurulabilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir istenerek durdurulabilir. Ancak satış işlemine engel teşkil etmez..