İş Kazası Kusur Oranı Tespiti Nasıl Yapılır?

İş Kazası Kusur Oranı Tespiti Nasıl Yapılır?  Ankara Güncel Hukuk Rehberi – İş kazalarında kusur oranı tespiti, kazazedeler kadar işverenlerini de yakından ilgilendirmektedir. Bilindiği üzere iş kazaları ülkemizde sıklıkla görülen en önemli sorunlardan biri olarak öne çıkmaktadır. İş kazası; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda açık bir şekilde belirtilen durumlar sonucunda meydana gelen ve sigortalıyı kaza anında ya da sonraki süreçte bedenen veya ruhen sakatlayan olaylar olarak tanımlanmaktadır.

Hukuk sistemimize göre bir olayın iş kazası olarak nitelendirilebilmesi için;

• Kazayı geçiren işçinin muhakkak sigortalı olması,
• Ya da sigortalının çalıştığı işyerinde ya da kanunlar çerçevesinde işyeri olarak sayılan yerlerde bulunması,
• Kazanın işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana gelmesi,
• Kazanın meydana gelmesiyle sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması,
• Kazanın sonucunda işçinin bedenen veya ruhen özre uğraması,
• Tüm bu unsurların bir arada gerçekleşmiş olması gerekmektedir.

Her ne kadar iş kazası kavramı, işin yürütümü sırasında meydana gelen bir olayı ifade etse de yapılan işle alakası olmayan bazı hal ve durumlarda sigortalı işçinin fiziksel veya ruhsal olarak zararla karşılaşmasına neden olan olaylar da bu kapsama alınmaktadır.

İş Kazası Kusur Oranı Nedir? Nasıl Tespit Edilir?

Türkiye’de iş kazaları, hem işçi hem de işveren açısından ciddi hukuki sonuçlar doğuran olaylardır. Bir iş kazasında en önemli unsurlardan biri, kazada kimin ne oranda kusurlu olduğunun belirlenmesidir. Bu oran hem tazminat davası, hem de cezai sorumluluk açısından doğrudan etkilidir. Peki iş kazası kusur oranı nedir, nasıl tespit edilir, kim belirler, ve kusur oranı tazminatı nasıl etkiler? İşte 2026 yılı için güncel ve detaylı rehber…

İş Kazası Kusur Oranı Nedir?

İş kazası kusur oranı, meydana gelen kazada işçi, işveren veya üçüncü kişilerin ne ölçüde sorumlu olduklarını gösteren yüzdelik bir orandır. Kısaca, “kimin ihmaliyle kaza meydana geldi?” sorusunun hukuken sayısal cevabıdır. Örneğin: İşveren gerekli güvenlik önlemlerini almadıysa %80 kusurlu, İşçi güvenlik talimatlarına uymadıysa %20 kusurlu kabul edilebilir. Bu oran, iş kazası tazminatı, maluliyet oranı ve rücu davaları gibi birçok sürecin temelini oluşturur.

İş Kazasında Kusur Oranı Neden Önemlidir?

Kusur oranı, hem işverenin tazminat yükümlülüğünü hem de işçinin alacağı tazminat miktarını doğrudan etkiler. Örnek: Bir iş kazasında toplam maddi tazminat 1.000.000 TL ise, İşveren %80 kusurluysa 800.000 TL öder; İşçi %20 oranında kusurluysa tazminat 200.000 TL eksilir. Ayrıca kusur oranı şu konularda da belirleyici rol oynar: SGK’nın rücu (geri alma) davaları; Ceza davasında taksir oranı; Manevi tazminat miktarının belirlenmesi; İşverenin iş sağlığı ve güvenliği sorumluluğu.

İş Kazası Kusur Oranı Nasıl Tespit Edilir?

Kusur oranı bilirkişi incelemesi sonucu belirlenir. Bu süreçte mahkeme olayın teknik yönünü değerlendirmek üzere bir bilirkişi heyeti görevlendirir; bu heyet içinde bir iş güvenliği uzmanı makine mühendisi veya bir iş müfettişi olabilir.

Olayın yerinde inceleme yapılır taraf beyanları tanık ifadeleri ve tutanaklar toplanır.Bilirkişi raporu hazırlanır mahkeme raporu değerlendirir ve oran kesinleşir.

Bilirkişi Raporunda Dikkate Alınan Unsurlar: İşverenin aldığı ya da almadığı iş güvenliği önlemleri;İşçinin talimatlara uyup uymadığı;Koruyucu ekipman kullanımı (baret kemer eldiven vb);Makine veya ekipman arızası;kaza anındaki çevresel koşullar.Bilirkişi bu unsurları dikkate alarak tarafların kusur oranını belirler.Son kararı ise mahkeme verir.

İşverenin Kusuru Nasıl Belirlenir?

İşverenin kusuru genellikle iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almamaktan kaynaklanır. Türk Borçlar Kanunu ve 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca, işverenin yükümlülükleri şunlardır: Çalışanlara güvenli bir çalışma ortamı sağlamak; Gerekli eğitimleri vermek; Kişisel koruyucu ekipman temin etmek; Tehlike analizi yapmak ve riskleri önlemek.

Bu yükümlülüklerden biri ihlal edilirse, işveren ağır kusurlu veya tam kusurlu sayılabilir. Yargıtay uygulamalarında genellikle güvenlik önlemlerinin alınmaması durumunda işverenin kusur oranı %80-100 arasında belirlenmektedir.

İşçinin Kusuru Nasıl Belirlenir?

İşçinin kusuru genellikle tedbirsizlik veya talimatlara uymama hâlinde ortaya çıkar. Örnek: Koruyucu ekipman kullanmamak, Tehlikeli bölgede izinsiz çalışmak, Makineyi güvenlik kilidi kapalıyken çalıştırmak. Bu gibi durumlarda işçi tali (ikincil) kusurlu kabul edilir. Ancak işverenin gerekli önlemleri almamış olması hâlinde işçinin kusuru az bir oranda (%10-30) belirlenir.

SGK Kusur Tespiti ve Rücu Davası Nedir?

İş kazası SGK’ya bildirildiğinde kurum müfettişleri olayın nedenini araştırır. Eğer işverenin ihmali tespit edilirse SGK işçiye yaptığı ödemeleri işverenden rücu eder (geri ister). Bu nedenle SGK raporundaki kusur oranı hem işverenin mali sorumluluğunu hem de tazminat miktarını etkiler. Ancak SGK’nın belirlediği oran mahkemeyi bağlamaz — mahkeme bilirkişi raporuyla farklı bir oran belirleyebilir. Kusur Oranı Tazminatı Nasıl Etkiler? Kusur oranı özellikle maddi tazminat hesaplamasında büyük rol oynar. Tazminat miktarı şu formülle belirlenir: Tazminat = (Toplam Zarar Tutarı) x (İşveren Kusur Oranı) Örneğin Toplam zarar: 500.000 TL, İşveren kusuru: %80, İşçi kusuru: %20, İşverenin ödeyeceği tazminat 400.000 TL olur.

Manevi tazminatlarda da benzer şekilde kusur oranı dikkate alınır; ancak hakim takdir hakkını kullanabilir.
Evet, taraflardan biri kusur oranını adil bulmuyorsa bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi sunabilir mahkeme gerek görürse ikinci bir bilirkişi heyeti görevlendirir Yargıtay da gerekçesiz veya hatalı kusur oranı belirlenen kararları bozma gerekçesi saymaktadır.

Yargıtay Kararları: İş Kazası Kusur Oranı Nasıl Tespit Edilir?

Yargıtay 21.Hukuk Dairesi 2019/5780 E., 2020/4321 K.: “İşverenin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almaması ağır kusur teşkil eder.” Yargıtay 10.Hukuk Dairesi 2018/11245 E., 2019/5476 K.: “İşçinin koruyucu ekipman kullanmaması, işverenin gözetim yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.” Bu kararlar; işverenin iş güvenliği önlemlerini almaması hâlinde çoğunlukla yüksek belirlendiğini göstermektedir.

Avukat ve Danışmanlık: İş Kazası Kusur Oranı Nasıl Tespit Edilir?

Kusur Oranı Adaletin Temelidir; İş kazası kusur oranı bir kazada adil sorumluluk dağılımını sağlamak için en önemli ölçüttür bu oran doğru belirlenmezse ya işçi hak kaybına uğrar ya da işveren gereğinden fazla tazminat öder. Bu nedenle süreç titizlikle yürütülmeli taraflar gerekirse bilirkişi raporuna itiraz etmeli ve süreci mutlaka destek alarak takip etmelidir!Copy result

İş Kazası Soruşturmaları Nasıl Yapılır?

Meydana gelen ve sigortalı çalışanın ruhen ya da bedenen özre uğradığı kazanın, kanunlar nezdinde iş kazası sayılıp sayılamayacağının soruşturmalarında, “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu” ile bildirilen olayın birtakım faktörlere göre değerlendirilmesini gerektirmektedir. İş kazası soruşturmalarında verilecek olan kararı etkileyen unsurlar şunlardan oluşmaktadır:

• Yararlanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği,
• İşveren sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesinin uygulanıp uygulanmayacağı,
• Olayın meydana gelmesinde sigortalının kastı ve ağır kastının olup olmadığı,
• İşverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi olup olmadığı,
• Kazanın üçüncü şahısların kusurlu halleri sonucu meydana gelip gelmediğidir.

İş Kazasında İşveren, İşçi ve Üçüncü Kişilerin Kusur Oranlarının Tespiti

İşyerinde meydana gelen iş kazası ya da meslek hastalığı kapsamına giren olayları sebebiyle işveren, sigortalı ve üçüncü kişilerin meydana gelen olayda kusur derecelerinin belirlenmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından tespit yapılmaktadır. Bu kapsamda 5510 sayılı Kanun’un hükümlerine göre iş kazası tespit yapılabilmesi için daha önce, iş müfettişlerince kusur oranlarının tespiti için konuyu bakanlık ilgili çalışma bölge müdürlüklerine intikal ettiriliyordu. Fakat günümüzde SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları hem olayın yaşandığı bölgeyi hem de diğer hususları değerlendirerek tespit yapabilmektedir.

İş kazasında ya da meslek hastalığında işveren, sigortalı ve üçüncü kişilerin kusur oranları konusunda; maluliyet veya ölümle sonuçlanan, uzuv kaybına sebep olan iş kazaları ile bütün meslek hastalıkları için trafik kaza tutanaklarında belirtilen kusur oranları ve mahkemelerce verilen kararlarda belirtilen kusur oranlarına göz önüne alınarak işlem yapılmaktadır.

İş kazası tazminat davası nedir, iş kazası tazminat nasıl hesaplanır, iş kazası tazminat davaları nasıl nerede açılır konuları hakkında iş kazası tazminat sayfamızda geniş bilgi alabilirsiniz.

İş Kazası Kusur Oranı Tespiti – Yargıtay Kararları

MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI – DAVAYA KONU İŞ KAZASINDA İLGİLİLERİN KUSUR ORANLARI BAKIMINDAN YENİDEN RAPOR ALINARAK ÇIKACAK SONUCA GÖRE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT İSTEMLERİ HAKKINDA KARAR VERİLMESİ GEREĞİ – HÜKMÜN BOZULDUĞU

ÖZET: Yapılması gereken iş; SGK tarafından işveren aleyhine açıldığı belirtilen rücuan tazminat konulu dava dosyası getirtilerek, davalı tarafın itirazları ve rucüan tazminat dosyasında alınan kusur raporu da değerlendirilmek üzere, iş güvenliği konusunda uzmanlardan oluşan üç kişilik bilirkişi heyetinden, davaya konu iş kazasında ilgililerin kusur oranları bakımından yeniden rapor almak ve çıkacak sonuca göre maddi ve manevi tazminat istemleri hakkında usuli kazanılmış haklara dikkat ederek bir karar vermekten ibarettir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; S.G.K. Sosyal Güvenlik Merkezinin raporuna göre davacının sürekli iş göremezlik oranın % 100 olduğunun belirtildiği, SGK Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından olayın iş kazası olduğunun tespit edildiği, 18.06.2013 tarihli kusur raporuna göre olayda davalı işverenin % 90, dava harici alt işveren N. Ş.’in %10 kusurlu olduğu, davacı işçinin ise kusursuz olduğunun belirtildiği, ayrıca dava konusu iş kazasına ilişkin SGK tarafından işveren aleyhine açıldığı anlaşılan Elazığ İş Mahkemesi’nin 2014/73 esas 2014/1174 karar sayılı rücuan tazminat konulu dava dosyasında alınan ve bir sureti dosya içerisinde bulunan 01.07.2014 tarihli kusur raporuna göre ise davalı işverenin % 60, davacı işçinin ise %40 kusurlu olduğunun belirtildiği, rücuan tazminat istemine ilişkin davada mahkemece bu kusur raporuna dayanılarak 12.12.2014 tarihinde karar verilmiş olduğu anlaşılmaktadır.

İş kazalarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davalarında zararlandırıcı olaya neden oldukları ileri sürülen kişi veya kişilerin kusur oranlarının kesin olarak tespiti hem maddi hem de manevi tazminat miktarını doğrudan etkilemesi bakımından önem taşımaktadır. Zira maddi tazminat davalarında sigortalının kazanç kaybının hesaplanmasında davacının kendi kusuru oranında tespit olunan kazanç kaybından indirim yapılacağı gibi yine manevi tazminat davalarında hükmedilecek manevi tazminat miktarının takdirinde tarafların kusur durumu mahkemece öncelikle dikkate alınacaktır.

Yapılması gereken iş; SGK tarafından işveren aleyhine açıldığı belirtilen rücuan tazminat konulu dava dosyası getirtilerek, davalı tarafın itirazları ve rucüan tazminat dosyasında alınan kusur raporu da değerlendirilmek üzere, iş güvenliği konusunda uzmanlardan oluşan üç kişilik bilirkişi heyetinden, davaya konu iş kazasında ilgililerin kusur oranları bakımından yeniden rapor almak ve çıkacak sonuca göre maddi ve manevi tazminat istemleri hakkında usuli kazanılmış haklara dikkat ederek bir karar vermekten ibarettir.

İş Kazası Kusur Oranı Tespit,iş kazalarında kusur oranının tespiti, iş kazasında kusurun tespiti, iş kazası kusur oranları, iş kazası kusur oranı sorgulama, iş kazalarında kusur oranları nasıl belirlenir.