Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası Nasıl Açılır?

Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası: Vasiyetnamenin iptali ve tenkis davaları, miras hukuku alanında sıkça karşılaşılan davalardan biridir. Bu davalarda, mirasbırakanın düzenlediği vasiyetnamenin hukuka uygun olup olmadığı ve mirasçılara düşen saklı payların ihlal edilip edilmediği incelenir. Bu yazıda, vasiyetnamenin iptali ve tenkis davalarının hukuki süreci, ilgili kanun maddeleri ve yargı kararlarına yer verilecektir.

Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası Nedir?

Vasiyetnamenin iptali davası, miras bırakanın düzenlediği vasiyetnamenin hukuka aykırı nedenlerle geçersiz olduğunun tespit edilmesi amacıyla açılan davadır. Tenkis davası ise, miras bırakanın vasiyetname veya diğer tasarruflarla mirasçılara düşen saklı payları ihlal etmesi durumunda, saklı payların korunmasını sağlamak amacıyla açılan davadır.

Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası Süreci ve İlgili Kanun Maddeleri Nelerdir?

Vasiyetnamenin iptali ve tenkis davası, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) ilgili hükümlerine dayanılarak açılır. İlgili kanun maddeleri şu şekildedir:

TMK m. 506: Vasiyetname, mirasbırakanın son arzularını içeren bir belgedir.

TMK m. 557: Vasiyetnamenin iptali sebepleri arasında mirasbırakanın fiil ehliyetinin bulunmaması, yanılma, aldatma, korkutma gibi irade fesadı halleri yer alır.

TMK m. 558: Vasiyetnamenin iptali, ilgililer tarafından dava yoluyla talep edilebilir.

TMK m. 560: Tenkis davası, mirasçılar tarafından saklı paylarının ihlal edildiği gerekçesiyle açılabilir.

Vasiyetnamenin İptali Şartları Nelerdir?

Vasiyetname, bir kişinin ölümünden sonra malvarlığının nasıl dağıtılacağını belirten bir belgedir. Ancak bazı durumlarda vasiyetname, mirasçılar veya diğer ilgililer tarafından iptal edilmek istenebilir. Türk Medeni Kanunu (TMK), vasiyetnamenin iptali için belirli şartlar öngörmektedir. Bu yazıda, vasiyetnamenin iptali şartlarını detaylı bir şekilde ele alacağız.

1. Fiil Ehliyetinin Bulunmaması

Vasiyetname düzenleyen kişinin fiil ehliyetine sahip olması gerekmektedir. Fiil ehliyeti, kişinin ayırt etme gücüne sahip olması ve ergin olması anlamına gelir. Aşağıdaki durumlarda fiil ehliyeti yoktur:

Ayırt etme gücünün bulunmaması: Akıl hastalığı, zihinsel engel veya geçici akıl zayıflığı gibi durumlar.

Yaş küçüklüğü: 18 yaşından küçükler, vasiyetname düzenleyemez.

Kısıtlılık: Kanunen kısıtlı olan kişiler, vasiyetname düzenleyemez.

2. Vasiyetnamenin Şekil Şartlarına Uygun Olmaması

Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için kanunen belirlenen şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmiş olması gerekmektedir. TMK’ya göre, vasiyetnameler aşağıdaki şekillerde düzenlenebilir:

Resmi vasiyetname: Noter veya yetkili memur huzurunda, iki tanık eşliğinde düzenlenir.

El yazılı vasiyetname: Vasiyetçinin kendi el yazısı ile yazılmış ve imzalanmış olmalıdır.

Sözlü vasiyetname: Ölüm tehlikesi veya olağanüstü durumlar nedeniyle yazılı olarak düzenlenemeyen vasiyetname, iki tanık huzurunda sözlü olarak yapılabilir.

3. İrade Sakatlığı

Vasiyetnamenin düzenlenmesi sırasında vasiyetçinin iradesinin sakatlanmış olması, vasiyetnamenin iptaline sebep olabilir. İrade sakatlığı halleri şunlardır:

Yanılma: Vasiyetçinin, vasiyetname düzenlerken yanılması, yanlış bilgiye dayanması.

Aldatma: Vasiyetçinin kandırılarak vasiyetname düzenlemesi.

Korkutma: Vasiyetçinin tehdit veya baskı altında vasiyetname düzenlemesi.

4. Vasiyetname İçeriğinin Hukuka Aykırı Olması

Vasiyetnamenin içeriği, kanuna, ahlaka veya kamu düzenine aykırı olmamalıdır. Örneğin, bir vasiyetname ile bir mirasçıya saklı payından daha az verilmesi durumunda, bu durum tenkis davasına konu olabilir.

5. Vasiyetnamenin Mirasçılara veya Diğer Hak Sahiplerine Zarar Verici Olması

Vasiyetnamenin iptali, mirasçıların veya diğer hak sahiplerinin haklarının ihlal edilmesi durumunda da talep edilebilir. Örneğin, vasiyetname ile saklı paylı mirasçıların saklı paylarının ihlal edilmesi, vasiyetnamenin iptaline sebep olabilir.

Vasiyetnamenin İptali İçin İzlenecek Hukuki Yol Nedir?

Dava Açma: Vasiyetnamenin iptali davası, vasiyetnamenin açıldığı mahkemede açılmalıdır.

Delillerin Sunulması: Davacı, vasiyetnamenin iptaline sebep olan durumları ispatlamakla yükümlüdür. Bu kapsamda, tanık ifadeleri, bilirkişi raporları ve diğer deliller sunulmalıdır.

Mahkeme Kararı: Mahkeme, sunulan delilleri değerlendirerek vasiyetnamenin iptali hakkında karar verir.

Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası Nasıl Açılır? Yargıtay Kararı

Davacılar, mirasbırakanın düzenlediği vasiyetnamenin iptalini ve tenkisini talep etmişlerdir. Mirasbırakanın Akhisar 1. Noterliği’nde düzenlediği vasiyetname ile tüm taşınmazlarını ve menkul malvarlığını davalıya vasiyet ettiğini iddia eden davacılar, vasiyetnamenin düzenlendiği tarihte mirasbırakanın zorlanarak ve telkin edilerek vasiyetnameyi düzenlediğini ileri sürmüşlerdir.

İlk Derece Mahkemesi Kararı:

Adli Tıp 4. İhtisas Kurulu tarafından düzenlenen rapora göre, mirasbırakanın vasiyetnameyi düzenlediği tarihte fiil ehliyetinin yerinde olduğu tespit edilmiştir. Mahkeme, davacı tarafın vasiyetnamenin zorla veya irade fesadı altında düzenlendiğine dair delil sunamadığını ve davacıların saklı paylı mirasçı olmadıkları gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.

İstinaf ve Temyiz Süreci:

Davacılar, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunda bulunmuş, ancak Bölge Adliye Mahkemesi, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle istinaf taleplerini esastan reddetmiştir. Davacılar tarafından yapılan temyiz başvurusu da benzer gerekçelerle Yargıtay tarafından reddedilmiş ve karar onanmıştır.

Hukuki Değerlendirme ve Sonuç

Vasiyetnamenin iptali ve tenkis davalarında, davacıların vasiyetnamenin iptalini gerektirecek hukuki sebepleri ve delilleri sunmaları gerekmektedir. Mahkeme, delil yetersizliği ve hukuka uygunluk denetimi yaparak karar vermektedir. Fiil ehliyeti, irade fesadı ve saklı pay ihlali gibi hususlarda detaylı bilirkişi raporları ve hukuki değerlendirmeler önemlidir.

Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası Nasıl Açılır? Mirasçıların haklarını korumak amacıyla başvurabilecekleri önemli hukuki yollardan biridir. Bu tür davalarda, hukuki süreçlerin doğru bir şekilde yönetilmesi ve gerekli delillerin sunulması Vasiyetnamenin İptali ve Tenkis Davası açısından büyük önem taşır.

Sonuç olarak, vasiyetnamenin iptali ve tenkis davası hukuki danışmanlık almak ve süreçleri doğru yönetmek, mirasçılar için adil bir sonuca ulaşmanın anahtarıdır.