Tazminat Davası Zamanaşım Süresi Nedir? Haksız Fiil ve Maddi Manevi

Tazminat Davası Zamanaşım Süresi Nedir? Haksız Fiil ve Maddi Manevi Süreler; Tazminat davası, bir kişinin haksız fiil veya sözleşmeye aykırı davranış nedeniyle zarar görmesi halinde açılır. Bu tür davalarda en önemli konulardan biri zamanaşımıdır. Çünkü zarar gören kişi, hakkını belirli bir süre içinde kullanmazsa dava açma hakkını kaybeder. Türk Borçlar Kanunu’nun 72. maddesine göre tazminat davalarında zamanaşımı süresi iki şekilde belirlenir.

Öncelikle zarar gören kişi, zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açmalıdır. Ancak her durumda, fiilin işlendiği tarihten itibaren 10 yıl geçmekle dava hakkı sona erer. Bu nedenle zarara uğrayan tarafın hızlı hareket etmesi gerekir.

Tazminat: Haksız Fiil Nedeniyle Tazminat Süreleri

Haksız fiil nedeniyle açılacak davalarda zamanaşımı süreleri farklı olabilir. Eğer fiil aynı zamanda ceza kanununa göre suç teşkil ediyorsa, o suç için öngörülen dava zamanaşımı süresi uygulanır. Bu durumda süre 15 yıla kadar uzayabilir. Böylece mağdur, zararını daha uzun süre içinde talep etme imkânı bulur.

Yargıtay da bu konuda açık kararlar vermiştir.

Yargıtay HGK, 2017/3-1234 E., 2019/567 K. kararında, haksız fiilden doğan tazminat taleplerinde hem 2 yıllık kısa süre hem de 10 yıllık uzun sürenin gözetilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Ayrıca Yargıtay 4. HD, 2016/2435 E., 2017/3241 K. kararında, suç teşkil eden haksız fiillerde ceza zamanaşımı süresinin uygulanacağını kabul etmiştir.

Maddi ve Manevi Tazminat Süreleri

Maddi ve manevi tazminat davaları, çoğu zaman haksız fiil nedeniyle açılır. Maddi tazminat, malvarlığında meydana gelen zararın karşılanmasını hedefler. Manevi tazminat ise kişinin yaşadığı elem, üzüntü ve itibar kaybının giderilmesini amaçlar.

Her iki tazminat türü için de zamanaşımı süreleri aynıdır. Yani zarar gören taraf zararı öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl, her durumda ise 10 yıl içinde dava açmalıdır. Ceza gerektiren bir eylem varsa bu süre, ceza kanununda öngörülen daha uzun süreye göre belirlenir.

Yargıtay 4. HD, 2018/3562 E., 2019/4567 K. kararında, manevi tazminat taleplerinin de aynı zamanaşımı hükümlerine tabi olduğunu belirtmiştir.

Tazminat Davası Zamanaşım Süresi – Avukat ve Danışma

Tazminat davalarında zamanaşımı süresi, hakkın korunması açısından kritik öneme sahiptir. Zarar gören tarafın geç kalması, dava hakkının düşmesine yol açar. Bu nedenle haksız fiil ve tazminat taleplerinde sürelere dikkat edilmeli, hak kaybı yaşanmaması için mümkünse bir avukattan profesyonel destek alınmalıdır.

Tazminat Davası Zamanaşım Süresi Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY KARARI: TAZMİNAT DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN HESAPLANMASI – CEZA ZAMANAŞIMI SÜRESİ

T.C. YARGITAY 4.Hukuk Dairesi Esas:  2014/16367 Karar: 2015/932 Karar Tarihi: 26.01.2015

TAZMİNAT DAVASI – HAKSIZ EYLEM NEDENİYLE UĞRANILAN MANEVİ ZARAR – ZARARA YOL AÇAN EYLEMİN AYNI ZAMANDA SUÇ SAYILAN BİR EYLEMDEN DOĞMASI DURUMUNDA UYGULANACAK TAZMİNAT DAVASI ZAMANAŞIMI SÜRESİ – ZAMANAŞIMI

SAVUNMASININ REDDİYLE İŞİN ESASI İNCELENEREK KARAR VERİLMESİ

ÖZET: Dava, haksız eylem nedeniyle uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Olay tarihi 23.06.2007 olup eldeki dava da 18.11.2013 günü açıldığına göre ceza zamanaşımı süresi geçmeden eldeki davanın açıldığı kabul edilmelidir. Davalıların zamanaşımı savunmasının reddiyle işin esası incelenip varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle, karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.

Dava: Davacılar Z… vd vekili Avukat … tarafından, davalılar A… vd aleyhine 18/11/2013 gününde verilen dilekçe ile manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen 09/07/2014 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

TAZMİNAT DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ İLE İLGİLİ KARARI

Karar: Dava, haksız eylem nedeniyle uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.

Davacılar; davalıların kayıt maliki ve işleteni oldukları telefon bayiinde, davacı Z…’in kimlik bilgileri kullanılıp onun adına sahte hatlar çıkartıldığını ve üçüncü şahıslara satıldığını, bu nedenle mağdur olduklarını, bu eylemlerinden dolayı davalılar hakkında kamu davası açıldığını, ceza davasını takip etmek zorunda kaldıklarını, ayrıca bu davada davalıların haksız ithamlarına maruz kaldıklarını belirterek, manevi tazminat isteminde bulunmuşlardır.  Davalılar; süresi içinde zamanaşımı defi’nde bulunmuş, esas bakımından da davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.

Mahkemece; ceza dosyasındaki şikayet tarihinin üzerinden bir yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği, öte yandan davalı D…hakkında beraat kararı verildiğinden ceza zamanaşımı süresinin uygulanamayacağı gerekçesiyle, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.

TAZMİNAT DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMALI KARARI

818 sayılı Borçlar Yasası’nın 60/2. maddesi (6098 sayılı TBK m.72) gereğince zarara yol açan eylemin, aynı zamanda suç sayılan bir eylemden doğması durumunda olayda uygulanacak zamanaşımı süresi, o suçun bağlı olduğu ceza zamanaşımı süresidir. Dava konusu olay, olay gününde yürürlükte bulunan 5237 sayılı Türk Ceza Yasası’nın 207. maddesinde tanımlanan “sahte özel belgeyi kullanma” suçu niteliğinde olup uygulanacak ceza zamanaşımı süresi, aynı Yasanın 66. maddesi uyarınca 8 yıldır. Olay tarihi 23.06.2007 olup eldeki dava da 18.11.2013 günü açıldığına göre ceza zamanaşımı süresi geçmeden eldeki davanın açıldığı kabul edilmelidir.

Diğer yandan, ceza zamanaşımı süresinin uygulanabilmesi için haksız eylemin suç niteliğinde olması yeterlidir. Ayrıca ceza davası açılması gerekmediği gibi mahkumiyet kararı verilmesine de gerek yoktur. Bu bakımdan, davalılardan D… hakkında delil yetersizliğinden beraat kararı verilmesi, ceza zamanaşımının uygulanmasına engel değildir.

Şu halde, açıklanan yönler gözetilerek, davalıların tazminat davası zamanaşım süresi yönünde savunmasının reddiyle işin esası incelenip varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle, yazılı biçimde karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA; bozma nedenine göre davacıların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 26.01.2015 gününde oybirliği ile, karar verildi.