Saklı Pay Nasıl Alınır? Mirasta Tenkis Davası Nedir?

Saklı Pay Nasıl Alınır? Mirasta Tenkis Davası Nedir? Tenkis davası, miras bırakanın saklı paylı mirasçıların haklarını zedeleyecek şekilde yaptığı tasarrufların iptali veya azaltılması amacıyla açılan davadır.

Medeni Kanunu’na göre, saklı pay oranları korunmak zorundadır. Bu dava, genellikle miras bırakanın ölmeden önce yaptığı bağışlama, satış veya vasiyet işlemleri sonucu ortaya çıkar.

Yargıtay 1. HD, 2016/3456 E., 2018/7890 K. kararında, miras bırakanın saklı payı ihlal eden vasiyetnamesinin tenkise tabi tutulması gerektiğine hükmedilmiştir.

Saklı Pay Nasıl Alınır?

Saklı pay, yasal mirasçıların kanundan doğan ve miras bırakanın tek taraflı işlemleriyle ortadan kaldırılamayan hakkıdır. Saklı payın alınabilmesi için:

Mirasçının tenkis davası açması gerekir.

Dava, miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir.

Mahkeme, yapılan işlemleri inceleyerek saklı pay oranını ihlal eden tasarrufları iptal veya azaltır.

Yargıtay 3. HD, 2017/2345 E., 2019/4567 K. kararında, miras bırakanın bağış adı altında yaptığı satış işlemlerinin tenkise tabi olacağı belirtilmiştir.

Saklı Pay Hangi Durumlarda Alınamaz?

Her durumda saklı pay talep edilemez. Bazı istisnalar vardır:

Mirasçının mirasçılıktan çıkarılması (ıskat) kararı varsa.

Mirasçının mirastan feragat sözleşmesi yapmış olması.

Saklı pay hakkının açıkça reddedilmiş olması.

Bu gibi hallerde saklı pay talep edilemez.

Saklı Pay İhlal Edilirse Ne Olur?

Miras bırakan saklı payı ihlal ederse, saklı pay sahibi mirasçı tenkis davası açabilir. Mahkeme, ihlal edilen kısmı hesaplar ve mirasçının hakkını korur.

Yargıtay 1. HD, 2015/6789 E., 2017/1234 K. kararında, saklı pay ihlaline yol açan vasiyetnamenin tenkise tabi tutulması gerektiği açıkça ifade edilmiştir.

Saklı Pay Nasıl Alınır? Mirasta Tenkis Davası Nedir? Avukat ve Danışmanlık

Mirasta tenkis davası, mirasçıların kanundan doğan saklı pay haklarını güvence altına alan önemli bir dava türüdür. Ancak bu süreç teknik bilgi ve delil sunumunu gerektirir. Sürelerin kaçırılması, yanlış hesaplama yapılması veya eksik delil sunulması halinde hak kayıpları yaşanabilir. Bu nedenle, sürecin doğru ilerlemesi ve hak kaybı olmaması için miras hukuku alanında uzman bir avukattan danışmanlık alınması büyük önem taşır.

Saklı Pay Nasıl Alınır? Mirasta Tenkis Davası Nedir?

Saklı Paylı mirasçılar, miras bırakanın altsoyu, baba ve anası, kardeşleri ve eşidir.  Saklı Paylar, miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarrufla ortadan kaldırması mümkün olmayan Kanuni miras payıdır. TMK’nın 571. maddesi uyarınca tenkis davası, saklı payının zedelendiğini öğrendiği tarihten itibaren bir yıl, her halde on yıl geçmekle hak düşürücü süre içerisinde açılması gerekir.
Mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası, kardeşleri veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufla bulunabilir. Bu mirasçılardan hiçbiri yoksa miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.

Saklı payı bulunan mirasçı, tek taraflı ölüme bağlı tasarruf ile mirastan tamamen veya kısmen çıkartılabilir. Mirasçılıktan çıkarma sebebi ölüme bağlı tasarrufta mutlaka açıkça ve somut olarak gösterilmelidir. Mirastan çıkarma nedenleri olağan ve koruyucu olmak üzere iki ana başlık altında toplanabilir. Olağan çıkarma nedenleri, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır suç işlemek veya aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesidir. Murisin saklı pay dışında kalan pay için her zaman tasarruf hakkı bulunduğundan, saklı pay dışındaki payı için çıkarmanın (ıskatın) şartları aranmaz.

TMK’nın 560-562. maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle, tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. Tenkis, saklı payın yaptırımıdır ve saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır

SAKLI PAY ORANI NASIL HESAPLANIR

 Altsoy için yasal miras payının yarısı.  Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri.
Kardeşlerden her biri için yasal miras payının sekizde biri.

Sağ kalan eş için:Altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı. Diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü.

Yargıtay Kararları – Saklı Pay Nasıl Alınır? Mirasta Tenkis Davası Nedir?

T.C. YARGITAY 14.Hukuk Dairesi Esas: 2015/1687 Karar: 2015/6049 Karar Tarihi: 02.06.2015

TENKİS DAVASI – DAVACILARIN MURİSİN MALİK OLDUĞU TAŞINMAZI DAVALININ ÇOCUKLARI OLAN DAHİLİ DAVALILARA BAĞIŞ YOLUYLA DEVRETTİĞİ – DAVALILAR HAKKINDAKİ DAVANIN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE GEÇTİĞİNDEN REDDİ GEREKTİĞİ

ÖZET: Tenkis davası, saklı payının zedelendiğini öğrendiği tarihten itibaren bir yıl, her halde on yıl geçmekle hak düşürücü süre içerisinde açılması gerekir. Somut olayda, davacılar 02.02.2009 günlü dava dilekçesinde murisin malik olduğu taşınmazı davalı N.’in çocukları olan dahili davalılara bağış yoluyla devrettiğini belirtmiştir. Davacılar bu taşınmazı 15.07.2011 günlü dahili dava dilekçelerinde dava konusu yapmışlardır. Görülüyor ki, bir yıllık hak düşürücü süre geçmiştir. Bu nedenle mahkemece dahili davalılar hakkındaki davanın hak düşürücü süre geçtiği gerekçesiyle reddi gerekirken karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.

T.C. YARGITAY 3.Hukuk Dairesi Esas: 2014/15265 Karar: 2015/9073 Karar Tarihi: 20.05.2015

VASİYETNAMENİN İPTALİ DAVASI – TENKİSİN SAKLI PAYIN YAPTIRIMI OLUŞU – SAKLI PAY TAMAMLANINCAYA KADAR ÖNCE ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDAN BU YETMEZSE EN YENİ TARİHLİSİNDEN EN ESKİSİNE DOĞRU GERİYE GİDİLMEK ÜZERE SAĞLARARASI KAZANDIRMALARDAN YAPILIR

ÖZET: Tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. Tenkis, saklı payın yaptırımıdır ve saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır. Bu durumda, mahkemece; tenkis talebi hakkında inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.