Vasilik Davası: Vasi atanacak kişi Almanya’da Türkiye de dava açılır mı?

Vasilik Davası: Vasi atanacak kişi Almanya’da Türkiye de dava açılır mı? Türk Medeni Kanunu (TMK m. 403 ve devamı) uyarınca, vasi atanacak kişi Türkiye’de ikamet ediyorsa yetkili sulh hukuk mahkemesi onun yerleşim yeri mahkemesidir.

Eğer kişi Türkiye’de yerleşik değil ama Türk vatandaşı ise, vesayet işleri için son yerleşim yeri mahkemesi, o da yoksa nüfusa kayıtlı olduğu yerin sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.

Kişi hem yabancı ülkede ikamet ediyor hem de yabancı uyruklu ise, kural olarak Türkiye’de vesayet davası açılamaz; ancak Türkiye’de malvarlığı veya hakları varsa “malvarlığı vesayeti” için dava açılabilir.

Kişinin Almanya’da İkameti Vasili Davasına Engel Mi?

Kişi Almanya’da ikamet eden Türk vatandaşı ise, Türkiye’de vasi atanması mümkündür, çünkü Türk vatandaşı hakkında vesayet hükümleri Türk hukuku uyarınca uygulanır (MÖHUK m. 9).

Ancak uygulamada mahkeme, kişinin fiilen yurt dışında bulunması sebebiyle, vesayetin orada yürütülmesinin daha uygun olup olmadığını değerlendirir.

Almanya’da zaten bir vasi atanmışsa, Türkiye’de ayrıca atanması için geçerli bir hukuki yarar gerekir (örneğin Türkiye’deki malların yönetimi için).

Türkiye’de Malvarlığı Varsa Vasililik Davası Açılır Mı?

Kişi yabancı uyruklu veya yurt dışında yaşıyor olsa bile Türkiye’de taşınmazı, banka hesabı veya işletmesi varsa, bu malvarlığının yönetimi için malvarlığı vesayeti kapsamında Türkiye’de vasi atanabilir.

Yetkili mahkeme: Sulh Hukuk Mahkemesi Mi?

Dilekçe: Vesayet talebi, sağlık raporu (kişinin kısıtlanma sebebini gösteren), nüfus kayıt örneği, kişinin Türkiye’deki malvarlığına dair belgeler.

Yurt dışından rapor getirilirse, Türkiye’de geçerli olması için apostil şerhi gerekir.

İstersen sana Almanya’da yaşayan bir kişi için Türkiye’de vasi atanması davasına ait hazır dilekçe örneğini ve mahkeme uygulamasını da hazırlayabilirim. Bu şekilde hangi belgelerin gerektiğini ve hangi maddelere dayanılacağını net görürsün.

1. Yurt Dışında Alınan Doktor Raporları Geçerli mi?

Türk mahkemeleri, vesayet işlemlerinde doktor raporunun içeriğine ve usule uygun hazırlanmasına önem verir. Raporun kısıtlama gerekçesini (hastalık türü, belirtiler, ilerleyişi vb.) açıkça içermesi, ilgili uzman (örneğin psikiyatri, nöroloji veya psikoloji) tarafından hazırlanmış olması gerekir.

Yurt dışında düzenlenen raporların Türkiye’de kullanılabilmesi için apostil veya konsolosluk onayı ile birlikte, noter onaylı tercüme gibi usul şartlarına uyulmalıdır.

2. Yurt Dışında Verilen Vesayet Kararlarının Tanınması – Yargıtay ve Uygulama

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) yürürlüğe girdikten sonra, yurt dışında verilen vesayet (veya kısıtlama) kararlarının Türkiye’de tanınması ve uygulanması mümkün hale gelmiştir. Önceki uygulamaya göre bu mümkün değildi; ancak yeni düzenlemeyle bu uygulama değişmiştir.

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi; Münih’te alınmış bir vasi atama kararının, Türkiye’de tanınmasına dair bir karar vermiş ve bu tanımanın yapılabileceğini belirtmiştir. Karar, “yerinde görülmeyen gerekçeyle reddi hatalı” bularak bozmuştur.

Uygulamada, tanıma kararı verildikten sonra Asliye Hukuk Mahkemesi kararın tanınmasına ilişkin işlemleri yürütür; takiben Sulh Hukuk Mahkemesi, vesayet dosyasını açarak vasi takibini sağlar.