Tüketici Davalarında Hangi Durumlarda Nerelere Başvurulur?

Tüketici Davalarında Hangi Durumlarda Nerelere Başvurulur? Tüketici davaları; satın alınan herhangi bir malın ya da hizmetin ayıplı (kusurlu) olması durumunda tüketicinin satıcı kişi ya da firma ile olan anlaşmazlıklarını konu edinmektedir.

Tüketici davaları, hukuk sistemimizde Tüketici Mahkemeleri’nde görülmektedir. Tüketici davalarıyla gündeme gelen satın alınan mal üzerinde tüketici ile satıcı arasında yaşanan uyuşmazlıklar, Tüketici Hakları Kanunu’nda yer alan hükümlere göre düzenlenmiştir. Bu bağlamda herhangi bir kişi ya da kurum, satın aldığı mal ve hizmetin ayıplı olması halinde ürününü iadesini ya da değişimini isteme hakkına sahiptir.

Tüketim çağında yaşamamız sebebiyle esasında sıklıkla başımıza gelen konulardan biri olduğu halde pek çok kişinin tüketici haklarına ilişkin yeterli bilgiye sahip olmadığı görülmektedir. Satın alınan ürün veya hizmetin kusurlu olmasıyla yasalar tarafından kendilerine tanınan tüketici haklarını kullanmak isteyen kişiler, kendilerine sıkıntı çıkaran firmaların aleyhinde dava açarak karşılaştıkları bu sorunların çözümünü hukuki yollarla çözmek durumundadır. Söz konusu konularda satıcı ile tüketici arasında yaşanan hukuki ihtilafların çözümü, Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi’nde gerçekleştirilmektedir.

Hangi Durumlarda Tüketici Mahkemesine Başvurulur?

Tüketici Haklarını kullanmak isteyen kişilerin, satın aldıkları ürün veya hizmetin kendisinden beklenen asgari kalite standartlarını karşılamıyor ise doğrudan satıcı ile temasa geçmeleri gerekmektedir.  Ürün ya da hizmetin kusurlu olmasında izlenmesi gereken hukuki prosedür bu şekilde başlamaktadır. Satıcı ile temasa geçilmeden Tüketici Hakem Heyetine ya da Tüketici Mahkemesi’ne başvuruda bulunmak çoğu zaman gereksiz bir sürece neden olmaktadır. Bu bağlamda satıcı ile iletişime geçilmesi gereken özel durumlar şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Ürün, bozuk çıkmışsa,
• Ürün, işlevini yerine getirmiyor ya da çalışmıyorsa,
• Ürün, üzerinde gözle görülür bir şekilde bariz olan kırık, çatlak, çizik ve benzeri hasarlar ya da deformasyonlar bulunuyorsa,
• Ürün, satışında vaadinde belirtilen özelliklere sahip değilse veya vaadin gerçekleştirilmesinde kendisinden beklenilen standartları karşılamıyorsa,
• Ürün, satın alınırken öne çıkarılan renk, koku, doku, şekil, boyut, ağırlık gibi fiziksel özelliklere sahip değilse

bu tür durumda satın alınan ürün kusurlu yani ayıplı mal statüsüne girmektedir. Ayıplı ürünün satışını yapmak hukuka aykırıdır. Satıcı kişi veya firmanın bu tür durumlarda malı iade alıp değişim ya da para iadesi yapması gerekmektedir. Bu tür durumlarla karşılaşan tüketicilerin satıcı ile aralarındaki uyuşmazlığı çözüme kavuşturamamaları durumunda Tüketici Hakem Heyeti aracılığıyla dava açabilmesi mümkündür.

Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemesine Başvurular

Esasında tüketici mahkemeleri ile tüketici hakem heyeti aynı sorunun çözümünde görev alan hukuki yargı organlarıdır. Fakat ürünün satın alma bedeli ile ikamet edilen bölgenin il veya ilçe olması durumlarına göre tüketicilerin başvuru makamı değişiklik göstermektedir:

• Mal ve hizmet bedeli 5.650 TL ve altında ise İlçe Tüketici Hakem Heyeti’ne,
• 5.650 TL ile 8.400 TL arasındaysa İl Tüketici Hakem Heyeti’ne,
• 8.480 TL ve üzerindeyse Tüketici Mahkemeleri’ne başvurulmalıdır.

Tüketici Davalarında Hangi Durumlarda Nerelere Başvurulur

Ülkemizde tüketiciler Tüketici Hukuku ve Tüketici Kanunu ile Tüketici Mahkemeleri ve Tüketici Sorunları Hakem Heyeti tarafından yürütülen tüketici davaları ile korunmaktadır. Satın aldığınız ürün ya da hizmetlerin satın aldığınız kişi ya da firmalarla aranızda doğabilecek uyuşmazlıklarda bu mahkeme ve heyetlerde hakkınızı arayabilirsiniz. Bu mahkemeler ile hakkınızı aramanız toplum içerisinde bu kişi ya da kuruluşların, aynı mağduriyetlere başka tüketicilerin uğratmaması adına önemli olmaktadır.

Karşılaşmış olduğunuz uyuşmazlıklar; mal veya hizmette bulunan ayıba, satıcı ya da sağlayıcının sözleşmede yer alan haksız şartlara, taksitle satın alınan mal veya hizmet için erken ödeme indiriminin uygulanmaması veya yanlış uygulanmasında, satın alınan devre tatil sözleşmesinin sözleşmeye uygun olarak verilmemesi veya sözleşme gereği ödemeniz gereken üyelik ücretinin çok yüksek olmasına, satın alınan paket tur sözleşmesinin sözleşmeye uygun olarak düzenlenmemesine,

Kampanyalı (ön ödemeli) olarak satın alınan mal veya hizmetin zamanında ve gereği gibi teslim edilmemesine, mesafeli sözleşme (internet, TV, vb.) ile alınan mal veya hizmetin zamanında teslim edilmemesine, cayma hakkının kullanılmasına karşın bedelin geri ödenmemesine,

Banka veya finans kuruluşu ile imzalanan kredi sözleşmesini erken kapatmanıza rağmen gerekli olan faiz indiriminin uygulanmaması veya yanlış uygulanması veya sözleşme hükümlerinin ölçüsüz derecede aleyhinize olmasına,

İmzalanan abonelik sözleşmelerine, kapıdan aldığınız mal ya da hizmete ilişkin 7 gün içerisinde cayma hakkınızı kullanmanıza rağmen satıcı veya sağlayıcının ilk yedi gün içerisinde sizden para veya kıymetli evrak alınması yasak olduğu halde aldığı para veya kıymetli evrakın iadesi veya iptaline,

Banka veya tüketici finans kuruluşu ile imzalanan sözleşme esnasında, çeşitli isimler altında sözleşmede yer almadığı halde ek ücret alınmasına, yönelik tüketici davaları ise bu uyuşmazlıkların çözümlenmesi için uyuşmazlık bedeline dikkat edilerek bulunduğunuz ya da ürünü veya hizmeti satın aldığınız yerdeki Tüketici Sorunları Hakem Heyetine ya da Tüketici Mahkemesine başvurabilirsiniz. Eğer tüketici mahkemesi bulunduğunuz yerde yoksa Asliye Hukuk Mahkemelerine, Tüketici Mahkemesi sıfatıyla başvurabilirsiniz.

Ülkemizde bu tüketici davaları ile ilgilenen Tüketici Mahkemeleri Ankara’da 8, İstanbul’da 7, İzmir’de, 3 Adana’da, 2 Antalya’da, 1 Bursa’da, 1 Kayseri’de 1, Konya’da 1, Samsun’da 1 ve Mersin’de 1 adet olmak üzere, 10 farklı ilde toplam 26 adet mahkeme ile hizmet verilmektedir.

Tüketici mahkemesi dava miktarı ise, satın almış olduğunuz mal ya da hizmet için ödenen tutar 2019 yılı için değeri 5.650 TL TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda Tüketici sorunları Hakem Heyetine başvurulması gerekirken 8.480 TL’nin üzerinde kalan miktarlar için Tüketici Mahkemelerine başvurulmalıdır. Bu miktarın üzerinde bulunan tüketici davaları hakem heyetlerinde başvurulsa da burada alınan karar delil niteliği taşıyacağından Tüketici mahkemelerine başvurulması daha doğru olmaktadır. Hakem heyetlerinde bu davalarda alınan kararlara 15 gün içerisinde itiraz edilebilmektedir.

Satın aldığınız mal ya da hizmette satın alınan ürün ile birlikte garanti belgesi veya kullanım kılavuzu verilmemesi, yazılı düzenlenmesi ve bir nüshasının tarafınıza verilmesi gereken olan sözleşmenin size verilmemesi, satın aldığınız mal ya da hizmetin etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark varsa ve yüksek olan uygulanmışsa veya cayma hakkınızı kullanmanıza rağmen gereği yerine getirilmemesi halinde il valiliğinde bulunan Ticaret İl Müdürlüklerine başvurmalısınız.

Bunlarla birlikte karşılaştığınız uyuşmazlık; ön ödemeli olan sözleşmelerde ödemelerinizin güvence altına alınmasına dair bir teminat gösterilmemesi, süreli yayınların verdiği promosyonlar veya bankalarla yaşadığınız diğer uyuşmazlıklar şeklindeyse gerekli işlemler için Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekmektedir.

Ankara Avukat