Tasarrufun İptali Davasından Feragat Mümkün Mü? Yorumları

Tasarrufun İptali Davası: Reddin Sebepleri, Şartlar ve Konusuz Kalma Halleri Nedir? İcra ve iflas hukukunun en önemli dava türlerinden biri tasarrufun iptali davasıdır. Alacaklılar, borçlunun mal kaçırmaya yönelik yaptığı devir ve işlemleri iptal ettirmek için bu davayı açar.

Ancak her tasarruf işlemi iptale tabi değildir. Peki, tasarrufun iptali davası nasıl reddedilir, kesinleşme şartı var mı, hangi davalardan feragat edilemez, hangi durumlarda açılmaz ve nasıl konusuz kalır? İşte merak edilen tüm detaylar:

Tasarrufun İptali Davası Nasıl Reddedilir?

Tasarrufun iptali davası şu hallerde reddedilebilir:

Borçlunun yaptığı işlem, muvazaalı değilse ve gerçek bir hukuki sebebe dayanıyorsa, Alacaklı, alacağını geçerli belgelerle ispat edemezse, Borçlu malvarlığını devretmiş olsa bile, devredilen malın değeri alacaklının zararını etkilemiyorsa, Dava, kanunda öngörülen süreler dışında açılmışsa, Davada taraf ehliyeti veya husumet yanlış gösterilmişse. Bu durumlarda mahkeme, davayı reddeder. Reddin en temel sebebi genellikle alacaklının iddiasını yeterli delillerle ispat edememesidir.

Tasarrufun İptali Davasında Kesinleşme Şartı Var mı?

Tasarrufun iptali davası için alacaklının elinde kesinleşmiş bir ilam veya kesinleşmiş icra takibi bulunması gerekir. Yani alacak kesinleşmemişse dava açılamaz.

Örneğin:

Takip kesinleşmemişse,

Borçlunun borcu hâlâ ihtilaflıysa,

Yargılama süreci devam ediyorsa, tasarrufun iptali davası açılamaz. Bu nedenle davanın ön koşulu, alacağın kesinleşmiş olmasıdır.

Hangi Davalardan Feragat Edilemez?

Türk hukukunda bazı davalardan feragat edilmesi mümkün değildir. Bunlar genellikle kamu düzenini ilgilendiren davalardır. Örnekler:

Boşanma davasında feragat, ancak eşlerin karşılıklı iradeleriyle mümkündür.

Ceza davalarında, kamu davasından şikâyetçi feragat etse bile savcılık davayı sürdürebilir.

Vesayet ve velayet davaları gibi kamu düzenine ilişkin davalarda feragat edilemez.

Tasarrufun iptali davasında ise tarafların feragat etmesi mümkündür; ancak bu, alacaklının hakkından vazgeçmesi anlamına gelir.

Tasarrufun İptali Davası Hangi Durumlarda Açılmaz?

Tasarrufun iptali davası her borç devrinde açılmaz. Açılmayacak durumlar şunlardır:

Borçlu, alacaklıya zarar verme kastı taşımadan meşru ticari işlemler yapmışsa,

Borçlunun yaptığı işlem, kanunen iptale tabi olmayan işlemlerden ise,

Borçlu malvarlığını devretmiş olsa bile, alacaklının tahsilini engelleyecek bir etkisi yoksa,

Alacak kesinleşmemiş veya takip kesinleşmemişse. Bu hallerde tasarrufun iptali davası açılamaz veya açıldığında reddedilir.

Tasarrufun İptali Davası Nasıl Konusuz Kalır?

Tasarrufun iptali davası şu hallerde konusuz kalır:

Borçlu, dava devam ederken alacaklının alacağını tamamen öderse,

Davaya konu edilen taşınmaz veya malvarlığı, dava sırasında haczedilip satılmışsa,

Taraflar uzlaşarak borcun ödenmesi konusunda anlaşmaya varmışsa,

Alacaklı, dava süresince alacağından feragat etmişse.

Bu durumlarda dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilir.

Tasarrufun İptali Davasında İspat Yükü Kimdedir?

Bu davalarda ispat yükü genellikle alacaklıya aittir. Alacaklı, borçlunun yaptığı işlemin mal kaçırma kastıyla yapıldığını somut delillerle ortaya koymalıdır. Örneğin:

Akrabaya yapılan düşük bedelli satış,

Dava tarihinden hemen önce yapılan devirler,

Borçlunun malvarlığını tamamen devretmesi.

Mahkeme, bu tür şüpheli durumları dikkate alarak karar verir.

Sık Sorulan Sorular

➡ Tasarrufun iptali davası ne kadar sürer?
Genellikle 1-2 yıl sürer, istinaf ve temyiz aşamalarıyla 3-4 yıla kadar uzayabilir.

➡ Davada üçüncü kişiler de taraf olabilir mi?
Evet, malı devralan üçüncü kişiler de davalı taraf olarak gösterilir.

➡ Davayı kim açar?
Alacaklı açar, dava alacağın tahsilini güvence altına almak için başvurulan bir yoldur.

Tasarrufun iptali davası, borçlunun mal kaçırmaya yönelik hileli işlemlerini engellemek için önemli bir yoldur. Ancak her durumda açılabilecek bir dava değildir. Alacağın kesinleşmiş olması, borçlunun kastının ispatlanması ve dava şartlarının oluşması gerekir.

Dava, borcun ödenmesi veya tarafların uzlaşmasıyla konusuz kalabilir. Ayrıca ispat yükünün güçlü delillerle desteklenmesi gerekir. Bu nedenle hak kaybı yaşamamak için sürecin uzman bir icra ve iflas hukuku avukatı ile yürütülmesi tavsiye edilir.

Tasarrufun İptali Davasından Feragat – Yargıtay Kararı

YARGITAY KARARI: TASARRUFUN İPTALİ DAVASINDAN FERAGAT

T.C. YARGITAY 17.Hukuk Dairesi Esas:  2014/19305 Karar: 2014/18067 Karar Tarihi: 09.12.2014

TASARRUFUN İPTALİ DAVASI – FERAGATİN KESİN BİR HÜKMÜN HUKUKİ SONUÇLARINI DOĞURDUĞU – GÖREVSİZ MAHKEMEDEKİ DAVADAN FERAGAT İLE DE UYUŞMAZLIĞIN SONA ERDİRİLECEĞİ – KARAR KESİNLEŞİNCEYE KADAR DAVADAN FERAGAT EDİLEBİLECEĞİ – HÜKMÜN BOZULDUĞU

ÖZET: Feragat kesin bir hükmün hukuki sonuçlarını doğurur. Görevsiz mahkemedeki davadan feragat ile de uyuşmazlık sona erer, mahkeme davanın esası hakkında karar vermesi ve yargılama yapması söz konusu olmaz. Karar kesinleşinceye kadar davadan feragat edilebileceğinden feragate ilişkin bir karar verilmesi için kararın bozularak dosyanın mahalline gönderilmesi gerekir.
HUMK.’nun 95.maddesi gereği, feragat kesin bir hükmün hukuki sonuçlarını doğurur. Görevsizmahkemedeki davadan feragat ile de uyuşmazlık sona erer, mahkeme davanın esası hakkında karar vermesi ve yargılama yapması söz konusu olmaz.

Karar kesinleşinceye kadar davadan feragat edilebileceğinden feragate ilişkin bir karar verilmesi için kararın bozularak dosyanın mahalline gönderilmesi gerekir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı alacaklınındavadan feragat nedeniyle mahkeme kararının BOZULMASINA,