Tasarrufun İptali Davası Nerede Açılır?

Tasarrufun İptali Davası Nerede Açılır? Tasarrufun iptali davası, alacaklının borçludan tahsil edemediği alacağını güvence altına almak için başvurduğu en önemli hukuki yollardan biridir.

Borçlunun, malvarlığını alacaklılarından kaçırmak amacıyla yaptığı devir veya tasarruf işlemleri, alacaklıya zarar verici nitelikte kabul edilmekte ve İcra ve İflas Kanunu’nun 277 ve devamı maddeleriyle iptal edilebilir hale getirilmektedir.

Bu dava sayesinde, borçlunun görünüşte geçerli olan ancak gerçekte alacaklıyı zarara uğratmaya yönelik tasarrufları hüküm doğurmaz ve alacaklının icra takibinde malvarlığına yönelmesi mümkün hale gelir. Dolayısıyla tasarrufun iptali davası, hem alacaklının hakkını koruyan hem de kötü niyetli borçluların mal kaçırma girişimlerini sınırlayan etkin bir hukuk yoludur. Peki, Tasarrufun İptali Davası Nerede Açılır?

Tasarrufun İptali Davası Nerede Açılır?

1. Tasarrufun İptali Davası’nda Görevli Mahkeme Neresidir?

Tasarrufun iptali davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Bu davalar İcra ve İflas Kanunu’nun 281. maddesi uyarınca genel yetkili mahkemelerde görülür.

Uygulamada kimi zaman dava konusu tasarrufun ticari ilişkiden doğması nedeniyle Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu düşünülse de Yargıtay içtihatları bu görüşü reddetmiştir. Tasarrufun iptali davası ticari dava değildir.

Dolayısıyla ister banka kredisi, ister şirketler arası ticari ilişki olsun; dava Asliye Hukuk Mahkemesinin görev alanına girer (YHGK, 2016/129 K.).

2. Tasarrufun İptali Davası’nda Yetkili Mahkeme Neresidir?

Yetki bakımından genel yetki kuralı geçerlidir. Yani:

Dava, borçlunun yerleşim yeri mahkemesinde açılır.

Ayrıca dava konusu taşınmaz malvarlığına ilişkinse, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir (HMK m.6 ve m.12 kıyasen).

Örneğin, borçlu Ankara’da ikamet ediyor, ancak malını İstanbul’da devretmişse; dava hem Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi’nde hem de İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılabilir.

3. Tasarrufun İptali Davası Nerede Açılır Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay’ın yerleşik içtihadı, tasarrufun iptali davalarının görevli mahkemesinin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna yöneliktir. Örneğin:

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2016/129 K.: “Tasarrufun iptali davaları ne mutlak ne de nispi ticari dava niteliği taşır. Bu nedenle görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.”

Yargıtay 17. HD, 2021/2097 K.: “Borçlunun tasarruf işlemleri Asliye Hukuk Mahkemesi’nde incelenir; üçüncü kişiler üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan, alacaklının haciz ve satış talep etmesi mümkündür.”

Tasarrufun iptali davası: Görev yönünden daima Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, Yetki yönünden ise borçlunun yerleşim yeri veya taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılır.