Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Reddedilir?

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Reddedilir? Taşınır veya taşınmaz mallarda birden fazla kişinin paydaş olması, zaman içinde ortaklık ilişkisini çekilmez hâle getirebilir.

Bu gibi durumlarda paydaşlardan biri, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 698 ve devamı maddelerine dayanarak “ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu)” davası açabilir. Ancak her dava gibi, ortaklığın giderilmesi davası da her zaman kabul edilmez; bazı durumlarda mahkemeler bu davayı reddeder. Peki, Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Reddedilir?

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Amacı Nedir?

Ortaklığın giderilmesi davası, paydaşların birlikte malik oldukları bir mal üzerindeki paylı veya elbirliği mülkiyetini sona erdirmek amacıyla açılır. Bu davada mahkeme, kural olarak malın satış suretiyle paylaştırılmasına veya fiilen taksimine karar verir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Reddedilir?

a) Paydaşlık İlişkisinin Bulunmaması

Ortaklığın giderilmesi davası açılabilmesi için taraflar arasında gerçek bir paydaşlık bulunmalıdır. Eğer dava konusu taşınmazda paydaşlık ilişkisi yoksa dava reddedilir.

Yargıtay 14. HD, 2015/1093 E., 2016/2047 K.:
Paydaşlık ilişkisi bulunmayan taşınmaz hakkında açılan ortaklığın giderilmesi davasının reddine karar verilmiştir.

b) Hisselerin Belirsizliği

Taşınmaz üzerinde kimin ne kadar pay sahibi olduğu belli değilse veya tapu kayıtları net değilse, mahkeme önce bu hususun açıklığa kavuşturulmasını ister. Paydaşlık oranları tespit edilmeden ortaklığın giderilmesine karar verilemez.

c) Bölünmenin Hukuken veya Fiilen İmkânsız Olması

Bazı taşınmazların niteliği, fiilen taksime uygun değildir (örneğin küçük bir dairenin bölünerek paylaşılması). Böyle hallerde satış yoluyla paylaşım esastır. Ancak satış da mümkün değilse veya hukuken yasaklanmışsa dava reddedilebilir.

Yargıtay 6. HD, 2012/4597 E., 2012/9876 K.: Taşınmazın imar mevzuatına aykırı şekilde bölünemeyeceği ve satışının da mümkün olmadığı hallerde davanın reddedilmesi gerektiğine hükmedilmiştir.

d) Aile Konutu veya Özel Koruma Statüsü

Eşler arasında aile konutu şerhi bulunan taşınmazlarda, diğer eşin açık rızası olmadan ortaklığın giderilmesi davası açılamaz. Bu durum TMK m. 194 hükmünden doğar.

Yargıtay 2. HD, 2014/15479 E., 2015/9281 K.: Aile konutu şerhi bulunan taşınmazda, eşin rızası olmadan açılan ortaklığın giderilmesi davasının reddine karar verilmiştir.

e) Terekenin Devam Eden İşlemleri

Miras ortaklığı sona ermeden ve terekenin paylaşımı yapılmadan, mirasçılardan birinin tek başına ortaklığın giderilmesi davası açması da reddedilebilmektedir. Çünkü tereke üzerinde elbirliği mülkiyeti söz konusudur ve tüm mirasçıların birlikte hareket etmesi gerekir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Reddedilir? Avukat ve Danışmanlık

Ortaklığın giderilmesi davası, paydaşlar arasındaki mülkiyet sorunlarını çözmek için önemli bir hukuki yoldur. Ancak bu dava her durumda kabul edilmez. Paydaşlık ilişkisinin bulunmaması, hisselerin belirsizliği, taşınmazın hukuken veya fiilen bölünememesi, aile konutu şerhi veya terekenin devam eden işlemleri gibi durumlarda mahkemeler davayı reddeder.

Yargıtay kararları da göstermektedir ki, ortaklığın giderilmesi davaları açılmadan önce hem mülkiyetin hukuki durumu hem de taşınmazın niteliği dikkatle incelenmelidir.