Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Açılır?

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Açılır? Birden fazla kişinin taşınır veya taşınmaz mal üzerinde paydaş olması, zaman içerisinde uyuşmazlıklara yol açabilir.

Ortak kullanımda çıkan anlaşmazlıklar ya da malın paylaşımında yaşanan sorunlar, paydaşların birlikte mülkiyeti sürdürmesini güçleştirebilir. İşte bu noktada devreye ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası girer. Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 698 ve devamı hükümlerine göre, her paydaş ortaklığın sona erdirilmesini talep edebilir. Peki, Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Açılır?

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Açılır?

1. Paylı Mülkiyet İlişkisi Varsa

Bir taşınmaz veya taşınır üzerinde birden fazla kişinin paylı mülkiyet hakkı bulunuyorsa, bu mülkiyetin devam etmesi zorunlu değildir. Paydaşlardan herhangi biri, ortaklığın giderilmesi için dava açabilir.

Yargıtay 14. HD, 2015/10123 E., 2016/2435 K.: Paydaşlardan birinin ortaklığın giderilmesini istemesi için “haklı bir sebep” ileri sürmesine gerek olmadığı, mülkiyetin doğası gereği her paydaşın bu hakkı bulunduğu belirtilmiştir.

2. Elbirliği Mülkiyeti (Miras Ortaklığı) Hâlinde

Miras bırakanın vefatıyla mirasçılar arasında elbirliği mülkiyeti doğar. Mirasçılar, tereke üzerindeki mallar konusunda birlikte hareket etmek zorundadır. Ancak paylaşımda anlaşmazlık çıkarsa mirasçılardan biri, ortaklığın giderilmesi davası açarak mirasın paylaşımını mahkeme yoluyla talep edebilir.

Yargıtay 6. HD, 2013/7251 E., 2013/9872 K.: Tereke mallarının paylaştırılmasında mirasçılardan birinin tek başına ortaklığın giderilmesi davası açabileceği, ancak diğer mirasçıların davaya dahil edilmesinin zorunlu olduğu vurgulanmıştır.

3. Taşınmazın Fiilen Paylaşılması Mümkünse

Büyük arsalar, tarım arazileri veya birden fazla bağımsız bölüm yapılmaya uygun taşınmazlarda, ortaklığın giderilmesi davası açılarak fiili taksim (aynen taksim) yapılabilir. Eğer taşınmazın bölünmesi teknik olarak mümkünse mahkeme, malın satışına gerek kalmadan ortaklığı sona erdirebilir.

4. Bölünme Mümkün Değilse Satışla Paylaşım

Eğer taşınmazın fiilen bölünmesi mümkün değilse (örneğin küçük bir daire, apartman dairesi veya hukuken bölünmesi yasak bir arsa), bu durumda mahkeme taşınmazın satışına ve bedelin paydaşlar arasında bölüştürülmesine karar verir.

Yargıtay 14. HD, 2014/9237 E., 2015/12056 K.: Fiilen bölünemeyen taşınmazlarda, ortaklığın satış suretiyle giderilmesi gerektiği yönünde karar verilmiştir.

5. Paydaşların Anlaşmazlığa Düşmesi

Ortak taşınmazın kullanımında veya gelirinden yararlanmada sürekli anlaşmazlık çıkıyorsa, ortaklığın sürdürülmesi paydaşlar açısından çekilmez hâle gelir. Bu durumda her paydaş, ortaklığın sona erdirilmesini dava yoluyla talep edebilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Açılır? Avukat ve Danışmanlık

Ortaklığın giderilmesi davası, paydaşların mülkiyet ilişkisini sona erdirmenin en temel hukuki yoludur. Paylı mülkiyet veya miras ortaklığı durumunda, fiili paylaşım mümkünse aynen taksim yoluyla; mümkün değilse satış yoluyla ortaklık sona erdirilir.

Yargıtay kararları da göstermektedir ki, bu davayı açmak için özel bir gerekçe göstermeye gerek yoktur; her paydaş mülkiyet hakkına dayanarak bu hakkını kullanabilir.