Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile alınan ev satılabilir mi?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile alınan ev satılabilir mi? Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, yaşlı veya bakıma muhtaç bir kişinin, kendisine ölünceye kadar bakılması karşılığında belirli bir malvarlığını, genellikle taşınmazını, bir başkasına devretmesi esasına dayanan bir sözleşmedir.

Bu tür sözleşmeler, bakım alacaklısının güvenliğini sağlarken, bakım borçlusuna da malvarlığı üzerinde hak sağlar. Peki, bu tür bir sözleşme ile devredilen taşınmazın satışı mümkün müdür? İşte bu sorunun cevabını detaylıca inceleyelim.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Nedir?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, bakım borçlusunun, bakım alacaklısına ölünceye kadar bakma, gözetme ve ihtiyaçlarını karşılama borcunu üstlendiği ve buna karşılık olarak bakım alacaklısının malvarlığını veya taşınmazını ona devrettiği bir sözleşmedir. Türk Borçlar Kanunu’nun 611. maddesine göre bu sözleşme, miras sözleşmesi olarak yapılmalı ve resmi şekilde düzenlenmelidir.

Bu tür sözleşmelerde, bakım alacaklısı, yaşamı boyunca kendisine bakılmasını güvence altına alırken, bakım borçlusu ise devraldığı taşınmaz üzerinde hak kazanır. Ancak taşınmaz üzerindeki haklar tam olarak nasıl kullanılır, bakım borçlusu bu taşınmazı başkasına satabilir mi? Bu konu, dikkatle ele alınması gereken bir hukuki mesele olarak karşımıza çıkar.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi İle Taşınmazın Devri Nasıl Olur?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile taşınmazın devri mümkündür. Ancak devredilen taşınmaz, bakım borçlusuna bakım alacaklısının ölümü ile tam anlamıyla geçer. Yani bakım borçlusu, sözleşme süresi boyunca bakım alacaklısına taahhüt ettiği şekilde bakmakla yükümlüdür ve bu yükümlülük sona ermeden taşınmaz üzerinde tam tasarruf hakkı kazanamaz.

Taşınmazın devri genellikle tapu müdürlüğünde yapılır. Eğer sözleşme noter huzurunda yapılmışsa, tapu devrinin gerçekleşebilmesi için tarafların tapu müdürlüğüne başvurması gerekir. Tapuda devredilen taşınmaz, bakım borçlusunun üzerine kayıt edilir ve taşınmazın maliki bakım borçlusu olur.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi ile Alınan Taşınmaz Satılabilir mi?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile alınan taşınmazın satışı hukuken mümkündür. Bakım borçlusunun, sözleşme ile devraldığı taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkı doğar ve bu mülkiyet hakkını üçüncü kişilere devretme yetkisi vardır. Türk Borçlar Kanunu’nda, taşınmazın başkasına devredilmesini önleyen bir yasa hükmü bulunmamaktadır.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:

Bakım borçlusu, taşınmazı üçüncü bir kişiye devretse bile, bakım alacaklısına karşı sözleşmeden doğan yükümlülükleri devam eder.

Satış sonrasında, bakım borçlusu hâlâ bakım alacaklısına bakmak zorundadır. Bu yükümlülük ortadan kalkmaz.

Eğer taşınmaz satıldıktan sonra bakım borçlusu, bakım alacaklısına karşı yükümlülüklerini yerine getirmezse, bakım alacaklısı, sözleşmeyi feshedebilir ve bakım borçlusu aleyhine hukuki işlemler başlatabilir.

Taşınmazın Satışı Durumunda Mirasçılar ve Muvazaa İddiası Nasıl Olur?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile alınan taşınmaz satıldığında, mirasçılar söz konusu devrin muris muvazaası yoluyla mal kaçırma amacıyla yapıldığını iddia edebilirler. Muvazaa, tarafların gerçek iradesi farklı olduğu halde, görünüşte başka bir işlem yapmaları anlamına gelir. Eğer mirasçılar, bu sözleşmenin mal kaçırma amacıyla düzenlendiğini ispatlayabilirlerse, tapu iptal ve tescil davası açma hakkına sahiptirler.

Muris muvazaası davası, taşınmazın hileli bir şekilde devredildiğini kanıtlamayı gerektirir. Bu durumda, mirasçılar, taşınmazın satışının iptal edilmesini ve kendi adlarına tescil edilmesini talep edebilirler. Bu tür davalarda Yargıtay’ın yerleşik içtihatları dikkate alınır ve sözleşmenin arka planı dikkatlice incelenir.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Sonrası Saklı Pay ve Tenkis Davası Nedir?

Eğer ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile devredilen taşınmaz, mirasçılara bırakılması gereken saklı payı ihlal ediyorsa, mirasçılar tenkis davası açma hakkına sahiptirler. Saklı pay, mirasçıların zorunlu miras hakkıdır ve bu hak ihlal edildiğinde mirasçılar, mahkemeye başvurarak bu hakkın korunmasını talep edebilirler.

Tenkis davası, devredilen taşınmazın belirli bir kısmının mirasçılara geri verilmesini sağlamak amacıyla açılır. Bu tür davalarda mahkeme, devredilen malın değerini ve mirasçıların haklarını dikkate alarak karar verir.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi ile Alınan Ev Satışı Durumunda Hukuki Yükümlülükler Neler?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile alınan evin satışı durumunda, bakım borçlusunun bakım alacaklısına karşı sorumluluğu devam eder. Satıştan elde edilen gelir üzerinde bakım alacaklısının herhangi bir hakkı yoktur, ancak bakım borçlusu, taşınmazı devretmiş olsa bile bakım yükümlülüğünü yerine getirmek zorundadır. Eğer bu yükümlülük ihlal edilirse, bakım alacaklısı tazminat talep edebilir ve sözleşmeyi feshedebilir.

Satış sonrasında, bakım borçlusu bakım yükümlülüğünü yerine getirmezse, bakım alacaklısı tapu iptal davası da açabilir. Ayrıca, mirasçılar da sözleşmenin muvazaalı olduğunu iddia ederek satışın iptalini isteyebilir.