Muris Ölmeden Miras Taksim Sözleşmesi Yapılabilir mi? Ölmeden Miras Paylaşılır Mı?

Muris Ölmeden Miras Taksim Sözleşmesi Yapılabilir mi? Ölmeden Miras Paylaşılır Mı? Yasal Yol Hangisidir? Miras hukukunda sıklıkla karşılaşılan sorulardan biri, miras bırakan (muris) hayattayken çocukları veya mirasçıları arasında mirasın paylaşılmasının mümkün olup olmadığıdır.

Türk Medeni Kanunu’nun düzenlemeleri çerçevesinde bu konu, hem şekil hem de geçerlilik açısından dikkatle değerlendirilmesi gereken bir alandır.

Muris Hayattayken Miras Paylaşımı Mümkün mü?

Miras, kural olarak miras bırakanın ölümüyle doğar. Türk Medeni Kanunu’nun 599. maddesine göre miras, ölüm anında bir bütün olarak mirasçılara geçer. Bu nedenle, muris hayattayken “miras paylaşımı” şeklinde bir işlem teknik olarak mümkün değildir.

Ancak, uygulamada murisin sağlığında malvarlığını çocuklarına paylaştırmak istemesi sık görülür. Bu durumda yapılan işlemler, hukuken miras taksimi değil, bağış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi işlemler olarak değerlendirilir.

Taksim Sözleşmesi Ne Zaman Yapılabilir?

Miras taksim sözleşmesi, miras bırakanın vefatından sonra, mirasçılar arasında yapılabilir. Bunun hukuki dayanağı:

Türk Medeni Kanunu m.642: “Birden fazla mirasçı olması hâlinde, mirasçılar terekenin paylaşılmasında anlaşabilirler.”

Bu durumda taraflar arasında yapılan sözleşmeye “miras taksim sözleşmesi” denir ve geçerli olması için:

Yazılı şekilde yapılması,

Tüm mirasçıların oybirliğiyle imzalaması gerekir.

Muris Hayattayken Yapılan Paylaşım Geçerli Olur mu?

Muris sağken yapılan bir paylaşım sözleşmesi, hukuken miras taksim sözleşmesi değildir. Ancak bu paylaşım aşağıdaki şekillerde yapılırsa geçerli olabilir:

1. Bağış Yoluyla

Muris, sağlığında taşınır veya taşınmaz mallarını mirasçılara bağışlayabilir.

Noterlikçe düzenleme yapılırsa resmiyet kazanır.

Ancak bu bağışlar, ileride tenkis davası ile karşılaşabilir (özellikle saklı paylı mirasçılar zarar görürse).

2. Satış veya Devir Yoluyla

Muris, çocuklarına mal satışı yapar gibi göstererek devredebilir.

Bu tür işlemler mirastan mal kaçırma olarak görülürse, diğer mirasçılar tarafından muris muvazaası iddiasıyla iptal davası açılabilir.

3. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

Muris, kendisine bakılması karşılığında malvarlığını mirasçılardan birine devredebilir.

Noter huzurunda yapılması gereken resmi sözleşmedir.

Muris Hayattayken “Miras Sözleşmesi” Yapılabilir mi?

Evet, Türk Medeni Kanunu m.545 ve devamında düzenlenen şekilde, miras sözleşmesi yapılabilir. Bu, muris ile bir mirasçısı arasında yapılan ve ölümden sonra geçerli olacak tasarrufları içeren özel bir sözleşmedir. Ancak:

Noterde resmi şekilde yapılmalıdır.

En az iki tanığın huzurunda düzenlenmelidir.

Bu sözleşme ile muris bir mirasçısına belirli bir mal bırakabilir ya da mirasçılıktan çıkarma düzenlemesi yapabilir.

Muris Hayattayken Ne Yapılabilir, Ne Yapılamaz?

Miras Taksim Sözleşmesi, Muris Hayattayken Yapılamaz, Sadece ölümden sonra yapılabilir.

Bağış, Muris Hayattayken Yapılır, Noter huzurunda yapılması önerilir.

Miras Sözleşmesi, Muris Hayattayken Yapılabilir, Resmî şekle tabidir, ölüm sonrası hüküm doğurur.

Satış Yoluyla Devir, Muris Hayattayken Yapılabilir Ama riskli, Muvazaa varsa dava açılabilir.

Neden Önemlidir?

Muris hayattayken malvarlığının mirasçılara dağıtılması isteniyorsa, bunun hukuken geçerli ve itiraza açık olmayacak şekilde yapılması gerekir. Aksi takdirde:

Mirasçılar arasında ciddi hukuki uyuşmazlıklar çıkabilir,

Yapılan işlemler iptal edilebilir,

Saklı pay ihlalleri tazminat doğurabilir.

Bu nedenle bu tür işlemlerde mutlaka bir avukata veya noter danışmanına başvurulması tavsiye edilir.