Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026?

Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026? Muris Muvazaası Nasıl İspatlanır? Ankara Güncel Hukuk Rehberi. Miras hukuku kapsamında en sık karşılaşılan uyuşmazlıklardan biri muris muvazaası davasıdır.

Muris muvazaası, miras bırakanın (muris), ölümünden önce mallarını mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla görünürde bir satışla devretmesi, ancak gerçekte bu işlemin bağış (hibe) niteliğinde olması durumudur.

Bu davalarda en kritik konu, muvazaanın ispatı ve delil yükünün kimde olduğudur. Zira, muris muvazaası iddiası doğrudan yazılı delillerle değil, olayın özelliklerinden çıkarımlarla ispatlanabilir. Peki, muris muvazaası davasında ispat yükü kimdedir, hangi deliller kullanılır, muvazaa nasıl ispatlanır?

1. Muris Muvazaası Nedir?

“Muris muvazaası”, miras bırakanın taşınmazını satış veya ölünceye kadar bakma akdi gibi bir işlemle devretmesine rağmen, gerçekte bağışlamak istemesidir. Ancak bu bağış, diğer mirasçıları mirastan mahrum bırakma kastıyla yapılmıştır.

Bu tür işlemler, Türk Borçlar Kanunu ve Yargıtay içtihatları doğrultusunda “gizli bağış” sayılır ve iptali istenebilir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na göre: “Muris muvazaası davalarında görünürdeki işlem gerçek iradeyi yansıtmaz; bu nedenle tapu kaydı iptal edilip mirasçılar adına tescil edilmelidir.”

2. Muris Muvazaası Davasında İspat Yükü Kimdedir?

Muris muvazaası davasında ispat yükü davacı mirasçılara aittir. Yani muvazaa iddiasında bulunan mirasçı, murisin gerçekten mal kaçırma amacıyla hareket ettiğini ispat etmek zorundadır.

Bu durum, Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesinde yer alan genel ispat kuralından kaynaklanır:

“Bir hakkını dayandırdığı olguyu ispat yükü, o olgudan kendisine hak çıkaran tarafa aittir.”

Dolayısıyla davacı mirasçı, şunları kanıtlamalıdır:

Görünürdeki işlemin (örneğin satışın) gerçek bir satış olmadığını, Murisin bağış iradesiyle hareket ettiğini, İşlemin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığını.

3. Muris Muvazaasında Davalı Kimdir?

Muris muvazaası davasında davalı, muristen taşınmazı devralan kişidir. Eğer devralan kişi daha sonra taşınmazı üçüncü bir kişiye satmışsa, dava o kişiye de yöneltilir. Ancak üçüncü kişi iyi niyetli ise, tapu iptali değil bedel tazmini talep edilebilir.

4. Muris Muvazaası Nasıl İspatlanır? Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026?

Muris muvazaası, miras bırakan kişinin (muris), mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla yaptığı gizli bağış niteliğindeki tapu devridir. Bu durumun ispatı, doğrudan delillerle değil, olayların genel akışı, tanık beyanları ve belge incelemeleri ile yapılır.

Mahkeme, satış gibi gösterilen işlemin gerçekte bağış amacı taşıyıp taşımadığını araştırır. Satış bedelinin ödenmemesi, satış tarihindeki malvarlığı dengesi, aile ilişkileri, murisin yaşı ve sağlık durumu gibi unsurlar dikkate alınır. Tanık ifadeleri, banka dekontları, resmi belgeler ve Yargıtay içtihatları, muris muvazaasının en güçlü delilleridir. Profesyonel avukat desteği, sürecin doğru yürütülmesini ve hak kaybının önlenmesini sağlar.

Muris muvazaası doğrudan yazılı belgelerle değil, her türlü delille ispat edilebilir. Yargıtay bu konuda istikrarlı içtihatlar oluşturmuştur:

“Muris muvazaasının varlığı, yazılı belgeyle ispatlanması zorunlu olmayan, tanık ve diğer delillerle ortaya konulabilecek bir olgudur.”

Başlıca İspat Yöntemleri:

Delil Türü	Açıklama
Tanık Beyanları	En güçlü delillerden biridir. Satış bedelinin ödenmediğini bilen kişiler dinlenir.
Tapu Kayıtları	Satış bedeli ile taşınmazın rayiç değeri arasındaki fark incelenir.
Banka Dekontları	Gerçek bir satış bedeli ödenip ödenmediği tespit edilir.
Muris’in Ekonomik Durumu	Satış yapmaya ihtiyacı olup olmadığı araştırılır.
Muris’in Yaş ve Sağlık Durumu	Yaşlı veya hasta murisin, bilinçli satış yapma iradesi sorgulanır.
Aile İlişkileri ve Davranışlar	Murisin diğer mirasçılara karşı tutumu, adil davranıp davranmadığı değerlendirilir.

Bu deliller bir bütün olarak ele alınır; mahkeme murisin gerçek iradesini tespit etmeye çalışır.

5. Muris Muvazaası Davasında Yazılı Delil Şartı Var Mı?

Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026? Normalde Borçlar Kanunu’na göre taşınmaz devirleri yazılı şekle tabidir. Ancak muris muvazaası davası bir “geçersizlik davası” olduğundan, yazılı delil zorunluluğu aranmaz. Bu tür davalarda tanık, bilirkişi raporu, keşif ve beyanlar yeterli kabul edilir.

Yargıtay’ın bu yöndeki görüşü kesindir: “Muris muvazaası iddiası her türlü delille ispat edilebilir; yazılı delil aranmaz.”

6. Mirasçılardan Mal Kaçırma Kastı Nasıl Belirlenir?

Muris muvazaasının en önemli unsuru, mirasçılardan mal kaçırma kastıdır. Bu kastın varlığı doğrudan yazılı belgelerle değil, olayların akışı ile belirlenir.

Mahkeme şu unsurlara bakarak değerlendirme yapar: Murisin taşınmazını sadece bir çocuğuna devretmesi, Satış bedelinin ödenmemesi veya çok düşük gösterilmesi, Murisin devirden sonra taşınmazı kullanmaya devam etmesi, Murisin yaşının ileri olması veya sağlık durumunun kötü olması, Tüm mallarını aynı kişiye devretmesi,

Murisin diğer mirasçılarla geçimsizlik yaşaması. Bu koşullardan birkaçının bir arada bulunması, mal kaçırma kastının varlığına güçlü delil teşkil eder.

7. İspat Gücü En Yüksek Deliller Nelerdir?

Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026? Tanık beyanları (özellikle akraba olmayan tarafsız tanıklar), Banka hareketleri (satış bedeli yoksa), Tapu bedeli ile piyasa değeri arasındaki fark, Muris’in ölüm tarihiyle devir tarihi arasındaki süre, Bilirkişi raporları (taşınmazın değer tespiti), Yazılı beyan veya mektuplar (muris’in niyetini gösteren).

Mahkeme tüm bu unsurları birlikte değerlendirir ve somut olayın özelliklerine göre karar verir.

8. Muris Muvazaasında Davacı Ne Talep Eder?

Davacı mirasçı, muvazaanın ispatlanması halinde şunları talep eder: Tapu kaydının iptali, Taşınmazın miras payı oranında kendi adına tescili, Gerekirse taşınmazın güncel rayiç değerinin bedel olarak ödenmesi.

Eğer taşınmaz üçüncü kişiye satılmış ve iyi niyetli alıcıya geçmişse, tapu iptali yerine bedel tazmini kararı verilebilir.

9. Muris Muvazaasında Taşınmazın Değeri Nasıl Hesaplanır?

Tapu iptali ve tescil davalarında, taşınmazın dava tarihindeki rayiç değeri esas alınır. Bu, Yargıtay’ın istikrar kazanmış kararlarında vurgulanmıştır:

“Tapu iptali ve tescil davalarında taşınmazın değeri, dava tarihindeki piyasa rayicine göre belirlenir.” Bu kural, mirasçıların güncel değer üzerinden hakkını almasını sağlar.

10. Avukat ve Danışmanlık: Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026?

Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026? İspat Yükü Davacıdadır, Her Delil Değerlendirilir. Muris muvazaası davasında ispat yükü mirasçılardadır ve her türlü delil serbestçe kullanılabilir. Yazılı belge aranmadan, tanık, bilirkişi, banka kayıtları ve murisin davranışları üzerinden sonuca gidilir.

Mirasçılar açısından bu dava, adaletli miras paylaşımı ve mal kaçırma eylemlerinin önlenmesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle davanın miras hukuku ve tapu davalarında deneyimli bir avukat tarafından yürütülmesi, hem süreci hızlandırır hem de ispatın güçlendirilmesini sağlar. Muris Muvazaası Davasında Delil ve İspat Yükü Kimdedir 2026?