İş Kazasında İşveren Ceza Alır mı? Ceza Sorumluluğu Nedir 2026?

İş Kazasında İşveren Ceza Alır mı? Ceza Sorumluluğu Nedir 2026? Ankara Güncel Hukuki Rehber – İş kazaları, hem çalışan hem de işveren açısından ciddi hukuki sonuçlar doğuran olaylardır. Her yıl binlerce çalışan, iş kazaları sonucu yaralanmakta veya hayatını kaybetmektedir.

Peki böyle bir durumda işverenin ceza sorumluluğu nedir? İş kazası meydana geldiğinde işveren ceza alır mı, hangi koşullarda hapis veya para cezası uygulanır?

Bu yazımızda, 2026 yılı güncel mevzuatı ve Yargıtay Ceza Daireleri kararları ışığında iş kazalarında işverenin cezai sorumluluğunu adım adım ele alıyoruz.

İş Kazası Nedir?

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre: “İş kazası, işyerinde veya işin yürütümü sırasında meydana gelen, ölüme veya vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan olaydır.”

Yani sadece üretim alanında değil, işverenin talimatıyla yapılan her türlü görev sırasında meydana gelen olay da iş kazası sayılır.

Bu kapsamda: İnşaat kazaları, Makine veya elektrik çarpmaları, Yüksekten düşmeler, Trafik kazaları (işe giderken ya da görevde), Patlama, yangın ve kimyasal temaslar iş kazası kapsamındadır.

İşverenin Ceza Sorumluluğu Neye Dayanır?

İşverenin ceza sorumluluğu, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 6331 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilir.

Temel prensip, işverenin güvenli çalışma ortamı sağlama yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğidir.

TCK m. 85 – Taksirle Öldürme: “Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak bir kişinin ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

TCK m. 89 – Taksirle Yaralama: “Bir kişinin yaralanmasına neden olan kişi, üç aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.”

Bu maddelere göre, eğer işveren gerekli önlemleri almadığı için işçi yaralanmış veya ölmüşse, işveren taksirle yaralama veya taksirle öldürme suçundan ceza alabilir.

İşverenin Ceza Alması İçin Hangi Şartlar Gerekir?

İşverenin ceza alabilmesi için üç temel unsurun varlığı gerekir: İş kazasının meydana gelmesi (ölüm veya yaralanma sonucu), İşverenin kusuru (tedbirsizlik, ihmal veya gerekli önlemleri almamak), Kusur ile zarar arasında illiyet bağı (nedensellik).

Eğer bu üç unsur birlikte gerçekleşmişse, işveren hakkında Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma başlatılır.

İşverenin Ceza Almasına Neden Olan Hatalar Nelerdir?

Yargıtay uygulamalarına göre, aşağıdaki durumlar işverenin ceza almasına neden olur:

İş güvenliği eğitimi verilmemesi, Koruyucu ekipman (baret, eldiven, kemer vb.) temin edilmemesi, Risk analizi yapılmaması, Denetim yapılmadan tehlikeli alanda işçi çalıştırılması, Elektrik, vinç, iskele gibi alanlarda güvenlik önlemi alınmaması, Yetkisiz veya tecrübesiz kişilere görev verilmesi.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi Kararında: “İş güvenliği önlemlerini almayan işverenin, iş kazasında ölen işçiden dolayı taksirle ölüme sebebiyet suçundan cezalandırılması gerekir.”

İşverenin Ceza Türleri Nelerdir?

Taksirle Yaralama Cezası Nedir?

İşçi yaralanmışsa: 3 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası uygulanır. Eğer birden fazla işçi yaralanmışsa, ceza artırılarak verilir.

Taksirle Ölüme Sebebiyet Cezası Nedir?

İş kazası ölümle sonuçlanmışsa: 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilir. Birden fazla işçi ölmüşse veya işverenin ağır kusuru varsa, ceza 15 yıla kadar çıkabilir.

İdari Para Cezaları: 6331 sayılı Kanun uyarınca, iş güvenliği yükümlülüklerini ihlal eden işverenlere ayrıca idari para cezaları uygulanır. Bu cezalar 2026 yılı itibarıyla 60.000 TL – 300.000 TL arasında değişmektedir.

İşverenin Cezai Sorumluluğu Nasıl Belirlenir?

Ceza sorumluluğunda önemli olan, işverenin “kendi yükümlülük alanındaki” ihmalleridir. Mahkeme, bilirkişi raporu ile şu konuları inceler:

İş güvenliği eğitimi verildi mi?

İş sağlığı uzmanı görevlendirildi mi?

Risk analiz raporu hazırlandı mı?

Koruyucu ekipman sağlandı mı?

İş kazası tutanağı doğru tutuldu mu?

Eğer bu yükümlülüklerden biri dahi ihmal edilmişse, işverenin kusuru sabit kabul edilir.

Ceza Davası ile Tazminat Davası Farkı Nedir?

İş kazası sonrası hem ceza davası hem de tazminat davası açılabilir. Ceza davasında verilen karar, tazminat davası açısından delil teşkil eder. Yani işverenin kusuru ceza dosyasında sabit görülürse, işçi lehine tazminat kararı verilmesi kolaylaşır.

İşverenin Ceza Almaması İçin Ne Yapmalı?

İşverenin ceza almaması, etkin iş güvenliği önlemlerinin alınmasına bağlıdır. Bu kapsamda: İş güvenliği uzmanı bulundurulmalı, İşe girişte ve periyodik eğitimler verilmelidir, Risk analizi ve acil durum planı hazırlanmalıdır, Kişisel koruyucu donanımlar temin edilmelidir, İş kazası sonrası derhal SGK’ya bildirim yapılmalıdır.

Bu tedbirler alınmışsa, işverenin kusursuzluğu savunulabilir.

Yargıtay’dan Emsal Karar: İş Kazasında İşveren Ceza Alır mı? Ceza Sorumluluğu Nedir?

Yargıtay 12. Ceza Dairesi Kararında: “İş kazasında ölen işçi için gerekli emniyet tedbirlerini almayan işverenin, bilinçli taksirle ölüme neden olma suçundan cezalandırılmasına karar verilmiştir.”

Bu karar, işverenin “bilinçli taksir” durumunda daha ağır cezaya tabi tutulacağını açıkça göstermektedir.

Avukat ve Danışmanlık: İş Kazasında İşveren Ceza Alır mı? Ceza Sorumluluğu Nedir?

2026 yılı itibarıyla iş kazalarında işveren, kusurlu bulunması halinde hem ceza hem de tazminat sorumluluğu altına girebilir.

İş Kazasında İşveren Ceza Alır mı? Ceza Sorumluluğu Nedir 2026? İşverenin ceza almaması, yalnızca önleyici tedbirleri eksiksiz uygulaması durumunda mümkündür. Aksi halde, iş kazasının sonucu ölüm ya da yaralanma olduğunda TCK m.85 ve m.89 hükümleri gereği hapis veya para cezası gündeme gelir.

Bu nedenle işverenlerin, iş güvenliği yükümlülüklerini yalnızca yasal zorunluluk olarak değil, hayati bir sorumluluk olarak görmeleri gerekir. İş Kazasında İşveren Ceza Alır mı? Ceza Sorumluluğu Nedir 2026?