İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?

İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026? Tedbir konulan mallar satılabilir mi? Ankara Güncel Hukuk Rehberi – Hukuk davalarında bazı durumlarda, dava sonuçlanmadan önce hakların korunması gerekebilir. Bu durumlarda başvurulan en etkili geçici hukuki koruma yolu **“ihtiyati tedbir kararı”**dır.

İhtiyati tedbir kararı, davacı tarafın hakkının dava süresince zarara uğramaması için mahkeme tarafından verilen geçici güvence kararıdır. Örneğin, bir malın devrinin, satışının veya kullanımının dava sonuçlanıncaya kadar durdurulması anlamına gelir.

Peki, ihtiyati tedbir kararı nasıl alınır, hangi hallerde verilir, nereden alınır, ne kadar sürede çıkar, tedbir konulan mallar satılabilir mi? İşte 2026 yılı itibarıyla güncel ve detaylı açıklamalar…

İhtiyati Tedbir Kararı Nedir?

İhtiyati tedbir, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 389 – 399. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre mahkeme, bir hakkın kaybolmasını veya icrasının imkânsız hale gelmesini önlemek amacıyla geçici olarak tedbir kararı verebilir.

Tanım: “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişiklik sebebiyle, hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı veya imkânsız hale geleceği hallerde, mahkeme ihtiyati tedbir kararı verebilir.” (HMK m. 389). Yani tedbir kararı, hak kaybını önlemek için geçici bir durdurma veya koruma önlemidir.

İhtiyati Tedbir Kararı Hangi Hallerde Verilir?

Tedbir kararı her dava türünde verilemez. Mahkeme, gerçekten acil bir tehlike veya hak kaybı riski olması durumunda bu yola başvurur.

En Sık Görülen Uygulama Alanları:

Mülkiyet ve taşınmaz davaları: Tapuya ihtiyati tedbir konularak satış, devir veya ipotek işlemleri durdurulur.

Boşanma ve mal paylaşımı davaları: Eşin mallarını kaçırmasını önlemek için bankaya, taşınmaza veya araca tedbir konabilir.

İcra ve alacak davaları: Borçlunun mallarını elden çıkarmasını önlemek amacıyla ihtiyati tedbir istenir.

Ticari davalar: Marka, patent, rekabet yasağı ihlallerinde tedbir kararıyla kullanımı durdurulabilir.

İş veya miras davaları: Paylaşım yapılmadan önce miras malvarlığının korunması için tedbir konabilir.

Örnek: Bir ortak, diğer ortağın şirkete ait malları satmak üzere olduğunu öğrenirse mahkemeden ihtiyati tedbir isteyerek satış işlemini geçici olarak durdurabilir.

İhtiyati Tedbir Kararı Nereden Alınır?

Tedbir kararı, asıl davaya bakan mahkemeden veya dava açılmadan önce yetkili mahkemeden istenir.

Mahkeme Türleri:

Asliye Hukuk Mahkemesi: Genel hukuk davalarında: Aile Mahkemesi: Boşanma, nafaka, mal paylaşımı gibi aile hukukunda.

Ticaret Mahkemesi: Şirket, marka, rekabet ve ticari davalarda: İş Mahkemesi: İş sözleşmelerinden doğan davalarda.

Tüketici Mahkemesi: Tüketici alacaklarında.

Önemli: Dava açılmadan önce de ihtiyati tedbir talep edilebilir. Bu durumda 2 hafta içinde esas dava açılmazsa tedbir kararı kendiliğinden kalkar (HMK m. 397/1).

İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?

Tedbir kararı, dilekçeyle veya dava dilekçesi içinde talep edilerek alınır. Mahkeme, belgeler üzerinden veya duruma göre duruşma yaparak karar verir.

Aşamalar: Tedbir talebi dilekçesi hazırlanır. Talepte açıkça “hangi hakkın korunmak istendiği” belirtilmelidir.

Mahkemeye başvuru yapılır. Tedbir konusu deliller (tapular, sözleşmeler, dekontlar) sunulur. Mahkeme değerlendirme yapar. Gerektiğinde davalıyı dinler, gerekmediğinde dosya üzerinden karar verir.

Karar verilirse teminat yatırılır. Tedbir talep eden, davalıya haksız zarar doğması ihtimaline karşı teminat gösterir.

Karar uygulanır. Tedbir kararı ilgili kurumlara (örneğin tapu müdürlüğü, banka, noter) gönderilir.

Not: Mahkeme, tedbir kararını tek taraflı (davalı dinlenmeden) de verebilir. Ancak bu kararın devamı için davalıya bildirim yapılması gerekir.

Araç üzerine İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?

Araç üzerine ihtiyati tedbir konulması, hakkın kaybolma veya zarar görme riski bulunduğu durumlarda talep edilir. Tedbir kararı, dava açılmadan önce yetkili Asliye Hukuk veya Sulh Hukuk Mahkemesi’nden, dava açıldıktan sonra ise asıl davanın görüldüğü mahkemeden istenir.

Talepte, hakkın korunmasının aciliyetini gösteren belgeler sunulmalıdır. Hakim, gerekli görürse karşı tarafı dinlemeden de tedbir kararı verebilir. Karar sonrası araç, trafik tescil kayıtlarına şerh edilerek satılamaz veya devredilemez. Bu işlem, dava sonuçlanıncaya kadar mülkiyetin korunmasını sağlar.

Ev Veya Tapuya İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?

Tapuya ihtiyati tedbir konulması, taşınmaz üzerindeki hakların dava süresince korunmasını sağlar. Tedbir kararı almak için mahkemeye dilekçe ile başvuru yapılmalıdır. Dilekçede, tedbirin nedeni ve türü açıkça belirtilmeli ve gerekli belgeler eklenmelidir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 390. maddesine göre dava açılmadan önce görevli mahkemeden, dava açıldıktan sonra ise asıl davanın görüldüğü mahkemeden talep edilir. Mahkeme, hak kaybı riski varsa karşı tarafı dinlemeden de karar verebilir. Karar kesinleştiğinde tapuya şerh konularak taşınmazın satışı veya devri engellenir.

İhtiyati Tedbir Kararı Ne Kadar Sürede Çıkar?

Tedbir kararları acil nitelikte olduğu için kısa sürede sonuçlandırılır. Ortalama süre: Basit taleplerde: 1 ila 3 gün, Karmaşık veya bilirkişi incelemesi gerektiren dosyalarda: 1-2 hafta arasıdır. Mahkeme, gecikmesinde sakınca gördüğü durumlarda aynı gün içinde de karar verebilir. Bu nedenle ihtiyati tedbir, “ivedi koruma kararı” olarak da anılır.

Mahkeme ihtiyati tedbir teminat miktarı Ne Kadar?

Mahkeme tarafından ihtiyati tedbir kararı verilmeden önce, talepte bulunan tarafın teminat göstermesi zorunludur. Bu teminat, tedbirin haksız çıkması durumunda karşı tarafın uğrayabileceği zararları güvence altına alır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 392. maddesi gereği, teminat miktarı genellikle dava değerinin %15’i oranında belirlenir. Ancak mahkeme, dosya içeriğine ve zararın büyüklüğüne göre bu oranı artırabilir veya azaltabilir. Teminat olarak nakit para, banka teminat mektubu veya diğer mali güvenceler sunulabilir. Bu uygulama, tedbir kararının kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla düzenlenmiştir.

İhtiyati Tedbir Konulan Mallar Satılabilir mi?

Hayır. İhtiyati tedbir konulan mallar, dava sonuçlanana kadar satılamaz, devredilemez, rehnedilemez.

Tapuda Tedbir: Tapuya şerh verildiğinde, taşınmazın alım-satım işlemi yapılamaz. Ancak mahkeme kararı kaldırıldığında tedbir de kalkar.

Bankadaki Hesap Tedbiri: Mahkeme kararıyla bloke konulan banka hesabından para çekilemez veya işlem yapılamaz.

Araç Üzerinde Tedbir: Trafik tescil sisteminde tedbir kaydı varsa, araç satışı mümkün değildir.

İstisna: Mahkeme, istisnai hallerde “şartlı satış” veya “teminat gösterilerek işlem” yapılmasına izin verebilir. Ancak bu durum nadirdir.

Tedbir Kararının Süresi ve Kaldırılması Nasıl Olur?

Tedbir kararı, dava bitene kadar geçerlidir. Ancak: Davacı davayı geri çekerse, Mahkeme davayı reddederse, Taraflar anlaşırsa, Teminat yatırılmazsa, tedbir kararı kaldırılır.

Davalı taraf da “tedbirin kaldırılması talebi” ile mahkemeye başvurabilir. Mahkeme, haksız tedbir tespit ederse, zarara uğrayan tarafın tazminat davası açma hakkı vardır (HMK m. 399).

Yargıtay Kararları: İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?

Yargıtay, ihtiyati tedbirin verilme şartlarını, haksız tedbirin sonuçlarını ve süresini net biçimde açıklamaktadır.

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, Kararında; “İhtiyati tedbir kararı, hakkın elde edilmesini zorlaştıracak tehlikenin varlığı halinde verilebilir. Tedbir kararı, dava sonuna kadar sürer; haksız tedbirde tazminat sorumluluğu doğar.”

Yargıtay 3. HD, Kararında; “Tedbir konulan malın devri mümkün değildir. Tapu müdürlüğü, tedbir şerhini kaldırmadan satış işlemi yapamaz.”

Yargıtay 11. HD, Kararında; “Dava açılmadan önce verilen tedbir kararı, 2 hafta içinde dava açılmaması halinde kendiliğinden kalkar.”

Bu kararlar, ihtiyati tedbirin sadece hak kaybı tehlikesi gerçekse verileceğini, aksi halde kötüye kullanımın tazminat doğuracağını açıkça göstermektedir.

Avukat ve Danışmanlık: İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?

İhtiyati Tedbir, Hakkı Korumak İçin En Etkili Geçici Önlemdir. 2026 yılı itibarıyla ihtiyati tedbir kararı, hukuki uyuşmazlıklarda tarafların haklarını korumak için en etkili araçlardan biridir.

İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026? Tedbir, mahkeme kararıyla verilir. Hakkın kaybolma tehlikesi varsa uygulanır. 1 ila 3 gün içinde çıkabilir. Tedbir konulan mallar satılamaz, devredilemez. Davalı, haksız tedbir nedeniyle tazminat isteyebilir.

Yargıtay kararları da açıkça göstermektedir ki, ihtiyati tedbir talebi ciddi gerekçelere dayanmalı, aksi halde kötüye kullanımı tazminat sorumluluğu doğurur. İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Alınır 2026?