Dolandırıcılık Suçundan Beraat

Dolandırıcılık Suçundan Beraat Olur Mu? Dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 157. maddesinde düzenlenmiş olup, kişilerin malvarlığı değerlerinin korunması ve hileli davranışlarla insanların zarar görmesinin engellenmesi amacıyla geliştirilmiş bir suç türüdür. Dolandırıcılık, failin, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya üçüncü bir kişinin zararına olarak kendisi ya da başka birine menfaat sağlaması şeklinde tanımlanır.

TCK m.157’de belirtilen dolandırıcılık suçunda, failin cezalandırılması için hileli davranışlarının mağdur üzerinde etkili olması ve bu davranışlar sonucunda mağdurun malvarlığında bir zararın ortaya çıkması gerekmektedir. Bu suçu işleyen kişiler, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Dolandırıcılık Suçunun Unsurları Nelerdir?

Dolandırıcılık suçu, üç temel unsura dayanmaktadır:

Hileli Davranışlar: Fail, mağduru kandırmak için yanıltıcı, sahte ya da gerçek dışı beyanlarda bulunur. Bu hileli davranışların mağdurun algısını etkileyip, onu yanlış bir karar almaya sevk etmesi gerekir.

Mağdurun Aldatılması: Hileli davranışlar sonucu mağdurun yanılgıya düşmesi ve hileli davranışları ciddiye alarak yanlış bir karar vermesi gereklidir. Burada mağdurun algılama yeteneği zayıf da olsa bu yeteneğin varlığı önemlidir.

Maddi Yarar Sağlama: Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için failin ya da üçüncü bir kişinin hile sonucunda maddi bir yarar sağlaması ve mağdurun malvarlığında bir zararın meydana gelmesi gerekmektedir.

Hile, fail tarafından yapılan sahte bir hareket olup, mağdurun kandırılmasına yönelik olmalıdır. Yalnızca olguları çarpıtmak veya gerçeği değiştirmek dolandırıcılık için yeterli değildir; failin mağdurun iradesi üzerinde etkili olacak düzeyde hileli davranışlarda bulunması gereklidir.

Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Halleri (TCK m.158)

TCK’nın 158. maddesi, dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerini düzenler. Bu hallerde suç daha ağır cezalarla karşılık bulur. İşte bu durumlar:

Dinî İnanç ve Duyguların İstismarı: Kişilerin dini duygularını kullanarak dolandırıcılık yapma.

Kişinin Zor Durumundan Faydalanma: Tehlikeli bir durumda ya da zor şartlar altındaki kişileri istismar ederek hileli kazanç sağlama.

Bilişim Sistemleri Kullanılarak: Banka, kredi kurumları veya bilişim sistemleri aracılığıyla dolandırıcılık.

Kamu Kurumlarının Zararına İşlenen Dolandırıcılık: Kamu kurum ve kuruluşlarını aracı olarak kullanma veya bunların zararına yapılan dolandırıcılık.

Ticari Faaliyetlerde: Tacirlerin ya da şirket yöneticilerinin ticari faaliyetleri sırasında yaptıkları hileli davranışlar.

Bu nitelikli hallerde cezalar daha ağırdır. Hapis cezası üç yıldan on yıla kadar artar ve adli para cezası suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

Dolandırıcılık Suçunda Ceza İndirimi Gerektiren Haller (TCK m.159)

Dolandırıcılık suçunun bazı durumlarda daha az cezaya tabi olabileceği haller de mevcuttur. TCK m.159’a göre, eğer dolandırıcılık bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla işlenmişse, ceza indirimi uygulanabilir. Bu durumda altı aydan bir yıla kadar hapis ya da adli para cezasına hükmedilebilir.

Dolandırıcılık Suçunda Etkin Pişmanlık (TCK m.168)

Dolandırıcılık suçu işlendikten sonra, fail mağdurun zararını tazmin ederse etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilir. TCK m.168’e göre, dolandırıcılık suçu nedeniyle hakkında kovuşturma başlamadan önce failin mağdurun zararını gidermesi durumunda, cezasının üçte ikisine kadar indirim yapılabilir. Kovuşturma başladıktan sonra zarar tazmin edilirse, cezada yarıya kadar indirim uygulanabilir.

Dolandırıcılık Suçu ve Zamanaşımı Süresi

Dolandırıcılık suçunun temel şekli için zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu süre içinde dolandırıcılık suçu işlendiği takdirde mağdur ya da savcılık tarafından dava açılabilir. Bu süre geçtikten sonra dava açma hakkı sona erer.

YARGITAY KARARI: DOLANDRICILIK SUÇUNDAN BERAAT

T.C. YARGITAY 15.Ceza Dairesi Esas:  2014/23742 Karar: 2015/1865 Karar Tarihi: 03.02.2015

DOLANDIRICILIK SUÇU – SANIK HAKKINDA DURUŞMA YAPILAMAYACAĞINA İLİŞKİN TEMEL KURALIN İSTİSNASININ İLK BAKIŞTA EYLEMİN SUÇ OLUŞTURMAYACAĞININ ANLAŞILMASI HALİNDE VERİLEN BERAAT KARARI İLE SINIRLI OLDUĞU – BERAAT KARARI VERİLMESİNİN MÜMKÜN OLMADIĞI.

ÖZET: Mahkemeye gelmemiş sanık hakkında duruşma yapılamayacağına ilişkin temel kuralın istisnasının, dosya kapsamına göre ilk bakışta eylemin suç oluşturmayacağının anlaşılması halinde verilen beraat kararı ile sınırlı olduğu, buna göre; sanığın sorgusu yapılmadan mevcut kanıtlar tartışılarak ve delil takdirine girmek suretiyle beraat kararı verilmesinin mümkün bulunmadığı gözetilmeden, sorgusu yapılmayan sanık hakkında beraat kararı verilmesi, bozmayı gerektirmiştir.