Doktor Hatası ve Ceza Sorumluluğu: Hukuki Boyutlar Nelerdir?

Doktor Hatası ve Ceza Sorumluluğu: Hukuki Boyutlar Nelerdir? Sağlık hizmetleri, doğrudan insan hayatını etkilediği için en hassas meslek gruplarından biri hekimliktir. Ancak her tıbbi müdahale istenen sonucu doğurmayabilir. Bazı durumlarda hekim, bilgisizlik, dikkatsizlik ya da özen eksikliği nedeniyle hastada kalıcı zararlara yol açabilir.

Bu tür durumlar doktor hatası yani tıbbi malpraktis olarak adlandırılır. Hatalı uygulamalar sadece tazminat sorumluluğu doğurmaz; aynı zamanda ceza sorumluluğu da gündeme gelebilir.

Doktor Hatası (Malpraktis) Nedir?

Malpraktis, hekimin mesleğini icra ederken özen yükümlülüğüne aykırı davranması ve bu davranış sonucu hastanın zarar görmesidir.

Yanlış teşhis,

Yanlış ilaç yazılması,

Ameliyat sırasında dikkatsizlik,

Doğumda zamanında müdahale edilmemesi,

Bilgilendirme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi,
en sık görülen malpraktis örnekleridir.

Doktor Hatasının Hukuki Boyutları Nelerdir?

Doktor hataları, hem özel hukuk hem de ceza hukuku açısından sonuçlar doğurur:

Özel hukuk boyutu: Hasta veya yakınları, maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

Ceza hukuku boyutu: Hekimin kusuru, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre suç teşkil edebilir ve hapis ya da adli para cezası gündeme gelebilir.

Ceza Hukuku Açısından Doktor Hataları Nelerdir?

1. Doktor Hataları Taksirle Yaralama (TCK m.89)

Doktorun dikkatsizliği, özensizliği veya kurallara aykırı davranışı sonucu hastanın yaralanması durumunda “taksirle yaralama” suçu oluşur. Bu durumda hekim hakkında 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilebilir.

2. Doktor Hataları Taksirle Ölüme Sebebiyet (TCK m.85)

Eğer doktor hatası nedeniyle hasta yaşamını yitirirse, hekim “taksirle ölüme sebebiyet verme” suçundan sorumlu olur. Bu suçun cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır. Ağır kusur ve birden fazla mağdur söz konusuysa ceza artırılabilir.

3. Doktor Hataları Görevi Kötüye Kullanma (TCK m.257)

Hekim, görevinin gereklerine aykırı hareket ederek hastaya zarar verirse “görevi kötüye kullanma” suçundan da sorumlu tutulabilir.

4. Doktor Hataları Bilgilendirme Eksikliği

Hastanın açık rızası olmadan yapılan tıbbi müdahaleler, “kasten yaralama” kapsamında değerlendirilebilir. Bu nedenle aydınlatılmış onam alınması ceza sorumluluğunu önleyen en önemli unsurdur.

Doktor Hatası ve Ceza Sorumluluğu: Hukuki Boyutlar Nelerdir? Yargıtay Kararları

Yargıtay’ın birçok kararında doktor hatalarının ceza sorumluluğu doğurabileceği vurgulanmıştır.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2020/5678 E., 2021/1234 K. sayılı kararında, doğumda zamanında müdahale etmeyen doktor “taksirle ölüme sebebiyet” suçundan cezalandırılmıştır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2013/1-144 E., 2013/248 K.

Doğum sırasında gerekli özeni göstermeyen hekim, bebeğin ölümüne neden olmuştur.

Yargıtay, hekimin dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiğini, bu nedenle “taksirle ölüme sebebiyet verme” suçundan cezalandırılmasına karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2016/2454 E., 2018/3127 K.

Yanlış ilaç dozu uygulayan hekim nedeniyle hastada kalıcı hasar meydana gelmiştir.

Yargıtay, olayın basit tıbbi hata değil, özen eksikliği olduğunu tespit ederek hekimin “taksirle yaralama” suçundan sorumlu olduğuna hükmetmiştir.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2015/9231 E., 2017/6542 K.

Acil serviste zamanında müdahale etmeyen hekim nedeniyle hasta hayatını kaybetmiştir.

Yargıtay, hekimin “gecikmeli müdahalesini” kusur kabul ederek, taksirle ölüme sebebiyet verme suçunun unsurlarının oluştuğunu onamıştır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2010/9-82 E., 2010/143 K.

Hastanın şikayetlerini dikkate almayan hekim, yanlış teşhis sonucu hastanın ölümüne sebebiyet vermiştir.

Yargıtay, hekimin özen borcunu ihmal ettiğini belirterek ceza sorumluluğunu kabul etmiştir.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2012/2318 E., 2014/4987 K.

Estetik ameliyat sırasında gerekli sterilizasyon kurallarına uymayan hekim, hastada kalıcı enfeksiyon ve sağlık sorunlarına yol açmıştır.

Yargıtay, bu durumu “bilinçli taksir” kapsamında değerlendirerek hekime verilen cezayı onamıştır.

Benzer şekilde, Yargıtay 4. Ceza Dairesi de yanlış ilaç uygulaması sonucu hastanın zarar görmesi halinde “taksirle yaralama” suçunun oluştuğuna karar vermiştir.

Bu içtihatlar, ceza sorumluluğunun sadece sivil tazminatla sınırlı olmadığını açıkça göstermektedir.

Doktor Hataları Ceza Zamanaşımı Süreleri Nelerdir?

Doktor hatalarına ilişkin ceza davalarında zamanaşımı süresi, işlenen suça göre değişmektedir:

Taksirle yaralama: 8 yıl,

Taksirle ölüme sebebiyet: 15 yıl.

Bu süreler dolmadan şikayet ve dava hakkı kullanılabilir.

Doktorlar Ceza Sorumluluğundan Nasıl Kaçınabilir?

Tıbbi müdahalede mesleki standartlara uymak,

Aydınlatılmış onam almak,

Hastanın şikayetlerini dikkatle değerlendirmek,

Tedavi sürecini eksiksiz kayda geçirmek,
ceza sorumluluğunu önlemede en önemli unsurlardır.

Doktor Hatası ve Ceza Sorumluluğu: Hukuki Boyutlar Nelerdir? Avukat ve Danışmanlık

Doktor hatası davaları hem tıbbi hem de hukuki bilgi gerektirdiğinden karmaşık davalardır. Hem hastalar hem de doktorlar için ceza hukuku avukatı desteği almak sürecin doğru yürütülmesini sağlar. Ankara gibi büyük şehirlerde bu tür davaların yoğunluğu, uzman avukat desteğini daha da gerekli hale getirmektedir.

Sağlıkta Hata Ceza Sorumluluğu Doğurabilir. Doktor hataları, yalnızca tazminat davasına değil, aynı zamanda ceza sorumluluğuna da yol açabilir. Yanlış teşhis, tedavi hataları, ameliyat sırasında özensizlik veya bilgilendirme eksikliği, Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil edebilir. Bu nedenle hem hastaların hem de doktorların haklarını bilmesi ve profesyonel hukuki destek alması büyük önem taşır.

İlkay Hukuk Bürosu olarak, Ankara’da doktor hatası ve ceza sorumluluğu davalarında müvekkillerimize profesyonel danışmanlık sunuyoruz.