Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Nedir, Ne Kadar Sürede Çıkar 2026?

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Nedir, Ne Kadar Sürede Çıkar 2026? Ankara Güncel Hukuk Rehberi – Boşanma davalarında mahkemeler, sadece tarafların iddia ve beyanlarını değil; çocukların, tarafların yaşam koşullarını ve psikolojik durumlarını da dikkate alır. İşte bu aşamada devreye giren en önemli unsurlardan biri Sosyal İnceleme Raporu (SİR)’dur.

Sosyal inceleme raporu, özellikle velayet, nafaka ve çocuğun üstün yararı konularında hâkime yol gösteren, bilimsel nitelikte bir değerlendirme raporudur. Peki bu rapor nedir, kim hazırlar, ne kadar sürede çıkar ve UYAP’ta görünür mü? İşte adım adım 2025 yılına göre hazırlanmış kapsamlı açıklama.

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Nedir?

Sosyal İnceleme Raporu (SİR), boşanma veya velayet davalarında, mahkeme tarafından görevlendirilen uzman (sosyal hizmet uzmanı, psikolog veya pedagog) tarafından hazırlanır.

Amaç, dava konusu aile bireylerinin yaşam koşullarını, ekonomik durumlarını, çocukla ilişkilerini ve genel aile dinamiklerini objektif biçimde tespit etmektir.

Raporun hukuki dayanağı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266. maddesi ve 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’dur.

Kısaca, sosyal inceleme raporu hakimin somut olayda adil karar verebilmesi için bilimsel destek sağlar.

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Neden Alınır?

Mahkeme, genellikle şu hallerde sosyal inceleme raporu alınmasına karar verir:

Velayet uyuşmazlığı varsa, hangi ebeveynin çocuğun gelişimi açısından daha uygun olduğunu belirlemek,

Çocuğun üstün yararını korumak için yaşam koşullarını değerlendirmek,

Taraflardan birinin iddialarını (örneğin, şiddet, ilgisizlik, kötü yaşam koşulları) doğrulamak,

Çocuğun görüşünün alınması gereken durumlarda pedagojik destek almak,

Ailenin sosyoekonomik düzeyi hakkında mahkemeye objektif bilgi sunmak.

Özetle: Sosyal inceleme raporu, mahkemenin velayet, nafaka, kişisel ilişki ve tazminat kararlarını bilimsel temele oturtmak amacıyla alınır.

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Nasıl Hazırlanır?

Rapor, mahkemenin görevlendirdiği Aile Mahkemesi Uzmanı tarafından hazırlanır ve şu aşamalardan oluşur:

Taraflarla görüşme: Uzman, anne, baba ve varsa çocuklarla ayrı ayrı görüşme yapar.

Ev ziyareti: Uzman, tarafların yaşam koşullarını yerinde inceleyebilir.

Çocukla iletişim: Çocuk, pedagojik yöntemlerle gözlemlenir; kiminle yaşamak istediği, duygusal bağı değerlendirilir.

Rapor yazımı: Gözlemler, ifadeler ve analizler birleştirilerek “Sosyal İnceleme Raporu” hazırlanır.

Mahkemeye sunum:Hazırlanan rapor, ilgili mahkemeye resmi olarak sunulur ve taraflara tebliğ edilir.

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Ne Kadar Sürede Çıkar?

Raporun hazırlanma süresi, mahkemenin yoğunluğuna ve uzman sayısına bağlı olarak değişse de ortalama 20 gün ila 30 gün arasında tamamlanır.

Bazı durumlarda, özellikle küçük yerlerde veya uzman eksikliğinde bu süre 1-3 aya kadar uzayabilir.

Süreyi Etkileyen Faktörler:

Tarafların görüşmeye katılmaması, Uzman personel eksikliği, Dosya yoğunluğu, Ek rapor talebi veya yeni bilirkişi incelemesi.

Hâkim gerek görürse, ilk rapor yeterli bulunmazsa ikinci bir sosyal inceleme raporu da isteyebilir.

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu UYAP’ta Görünür mü?

Evet, Sosyal İnceleme Raporu (SİR) tamamlandığında, mahkeme dosyasına eklenir ve UYAP sisteminde (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi) taraf vekilleri tarafından görüntülenebilir.

Ancak şu detay çok önemlidir:

Rapora yalnızca taraf avukatları erişebilir. Taraflar (davacı veya davalı), avukatları yoksa genellikle raporu mahkemeden elden veya dilekçeyle talep ederek inceleyebilir.

Rapor, gizlilik içeren bilgiler barındırdığı için herkese açık şekilde UYAP vatandaş portalında yer almaz.

Kısaca: Evet, sosyal inceleme raporu UYAP’a yüklenir, ancak gizlilik nedeniyle sadece taraflar ve vekilleri erişebilir.

Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporunun Hukuki Geçerliliği Nedir?

Sosyal inceleme raporu, bağlayıcı değil, takdiri delil niteliğindedir. Yani hâkim rapora uymak zorunda değildir; ancak raporun içeriği, çocuğun psikolojik ve sosyal durumu hakkında yol gösterici etki yapar.

Yargıtay da birçok kararında, velayet ve çocukla kişisel ilişki düzenlemelerinde sosyal inceleme raporunun dikkate alınması gerektiğini vurgulamaktadır.

Yargıtay Kararları: Boşanma Davasında Sosyal İnceleme Raporu Nedir, Ne Kadar Sürede Çıkar 2026?

Yargıtay kararlarına göre, sosyal inceleme raporları boşanma davalarında hakimin kararını bilimsel temelde destekleyen en önemli delillerden biridir.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Kararında; “Velayet konusunda karar verilmeden önce sosyal inceleme raporu alınmalı, çocuğun yaşam koşulları ve ebeveynlerle ilişkileri uzman raporuyla değerlendirilmelidir. Eksik inceleme ile karar verilmesi bozma nedenidir.”

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, Kararında; “Sosyal inceleme raporu, çocuğun üstün yararının tespitinde vazgeçilmez delildir. Hakim, bu raporun tespitlerine aykırı karar veriyorsa gerekçesini açıkça belirtmelidir.”

Yargıtay 2. HD, Kararında; “Velayet düzenlemesinde sosyal inceleme raporu alınmadan hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırıdır.”

Bu kararlar göstermektedir ki; rapor, hâkim kararını doğrudan etkilemese bile eksikliği bozma sebebi olabilmektedir.

Sosyal İnceleme Raporuna İtiraz Edilebilir mi?

Evet. Taraflardan biri raporun gerçeği yansıtmadığını, eksik veya hatalı olduğunu düşünüyorsa, mahkemeye itiraz dilekçesi verebilir.

Mahkeme, itiraz üzerine yeniden inceleme veya ikinci bir rapor talep edebilir.

İtiraz süresi genellikle raporun taraflara tebliğinden itibaren 1 hafta olarak kabul edilir, ancak mahkeme bu süreyi duruma göre uzatabilir.

Avukat ve Danışmanlık: Boşanma Sosyal İnceleme Raporu Nedir, Ne Kadar Sürede Çıkar 2026?

Sosyal İnceleme Raporu Adil Kararın Bilimsel Dayanağıdır. Boşanma davalarında sosyal inceleme raporu, özellikle çocukların velayeti ve psikolojik durumu hakkında en önemli rehberlerden biridir.

2026 yılı itibarıyla bu raporlar ortalama 1 ila 3 ay içinde hazırlanmakta, UYAP sistemi üzerinden taraf vekillerince görüntülenebilmekte ve Yargıtay içtihatlarına göre velayet kararlarında belirleyici etki taşımaktadır.

Unutulmamalıdır ki, her dava dosyası kendine özgüdür ve sosyal inceleme raporu, hâkimin takdirini yönlendiren ama bağlayıcı olmayan bir belgedir. Ancak raporun alınmaması veya dikkate alınmaması, çoğu zaman kararın Yargıtay tarafından bozulmasına yol açabilir.