Asliye Hukuk Mahkemesi Hangi Davalara Bakar, Dava Nasıl Açılır 2026?

Asliye Hukuk Mahkemesi Hangi Davalara Bakar, Dava Nasıl Açılır 2026? Asliye Hukuk Mahkemesine Dava Açmak: Süreç, Masraflar ve Dava Konuları. Hukuki uyuşmazlıklarda en sık başvurulan mahkemelerden biri Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Vatandaşların çoğu “Asliye hukuk mahkemesine dava nasıl açılır, dava masrafları ne kadardır, hangi konulara bakar, dava aşamaları nasıldır?” gibi soruların yanıtını merak eder. İşte tüm detaylarıyla Asliye Hukuk Mahkemesi rehberi:

Asliye Hukuk Mahkemesine Dava Nasıl Açılır?

Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açmak için öncelikle dava dilekçesi hazırlanır. Bu dilekçede:

Davacı ve davalının kimlik bilgileri,

Davanın konusu,

Olayın özeti ve deliller,

Hukuki talepler açıkça yazılmalıdır.

Dava dilekçesi hazırlandıktan sonra adliyedeki tevzi bürosuna teslim edilir. Tevzi bürosu, davayı sistem üzerinden görevli ve yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine yönlendirir. Ardından mahkeme harçları ve gider avansı yatırılarak dava resmen açılmış olur.

Asliye Hukuk Mahkemesinde Dava Açmak Kaç Para?

Dava açma masrafları, davanın türüne ve değerine göre değişir. Genel olarak ödenmesi gereken kalemler şunlardır:

Başvurma harcı,

Peşin karar harcı (davanın değerine göre belirlenir),

Gider avansı (tebligat ve posta masrafları için),

Keşif, bilirkişi ve tanık ücretleri (gerektiğinde sonradan eklenir).

2025 yılı itibarıyla basit dava türlerinde 5 bin lira ile başlayan masraflar, yüksek değerli tapu veya tazminat davalarında 50 bin TL’nin üzerine çıkabilmektedir. Ayrıca avukatla takip edilirse avukatlık ücreti de bu kalemlere eklenir.

Asliye Hukuk Mahkemeleri Hangi Davalara Bakar?

Asliye Hukuk Mahkemeleri, görevli mahkeme sıfatıyla geniş bir yelpazede davalara bakar. Başlıca konular şunlardır:

Mülkiyet ve tapu davaları (tapu iptal ve tescil, istihkak, ecrimisil),

Tazminat davaları (maddi ve manevi tazminat),

Vesayet ve kayyımlık davaları,

Miras davaları (tenkis, mirasın reddi, miras paylaşımı),

Şirket ve ticaretle ilgili bazı davalar (mevzuata göre Asliye Ticaret görevli değilse Asliye Hukuk bakar),

Sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar,

Aile mallarıyla ilgili uyuşmazlıklar (aile konutu şerhi, mal rejimiyle ilgili bazı davalar).

Kısaca, kanunda açıkça başka bir mahkemeye verilmemiş olan tüm özel hukuk uyuşmazlıkları Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür.

Asliye Hukuk Mahkemesi Dava Süreci Nasıl İşler?

Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açıldıktan sonra süreç şu aşamalarla ilerler:

Dilekçelerin teatisi: Davacı ve davalı, karşılıklı dilekçelerini mahkemeye sunar. Bu aşamada iddia ve savunmalar netleşir.

Ön inceleme duruşması: Mahkeme, tarafları ilk kez dinler, eksiklikleri tespit eder ve uyuşmazlık noktalarını belirler.

Tahkikat aşaması: Deliller toplanır, bilirkişi raporu alınır, tanıklar dinlenir ve keşif yapılabilir.

Sözlü yargılama: Taraflar son sözlerini mahkemeye bildirir.

Karar: Mahkeme uyuşmazlığı karara bağlar.

Kanun yolları: Taraflar, kararı istinaf veya temyiz yoluyla üst mahkemelere taşıyabilir.

Bu süreç, davanın niteliğine göre 1 yıldan 3 yıla kadar sürebilir. Özellikle taşınmaz ve miras davaları genellikle daha uzun sürmektedir.

Asliye Hukuk Mahkemesinde Avukat Zorunlu mu?

Asliye Hukuk Mahkemelerinde avukatla temsil zorunluluğu yoktur. Taraflar kendi başlarına dava açabilir ve takip edebilir. Ancak davaların teknik yönü ve uzun süren süreçleri dikkate alındığında, hak kaybı yaşamamak için bir avukatla çalışmak büyük avantaj sağlar.

Asliye Hukuk Mahkemesine Dava Nasıl Açılır? Yargıtay Kararları

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2017/1-2345 E., 2019/678 K.

Taşınmazın mülkiyeti ve tescili için açılan dava, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülmüştür.

HGK, taşınmazın mülkiyetine ilişkin davaların Asliye Hukuk Mahkemelerinin görev alanına girdiğini, görevsizlik kararının doğru olduğunu vurgulamıştır.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, 2016/7654 E., 2017/11234 K.

Taraflar arasında muris muvazaası iddiasıyla tapu iptal ve tescil davası açılmıştır.

Yargıtay, tapu iptal ve tescil taleplerinin Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olduğu davalar arasında bulunduğunu kabul etmiştir.

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, 2014/5432 E., 2015/8765 K.

Ortaklığın giderilmesi davası Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülmüştür.

Yargıtay, dava konusu taşınmazın değerine bakılmaksızın ortaklığın giderilmesi davalarının Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görev alanına girdiğini belirtmiştir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2012/9876 E., 2013/6543 K.

Taraflar arasında kira alacağına ilişkin dava açılmıştır.

Yargıtay, basit kira ilişkilerinden doğan alacak davalarının Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görüleceğini, ancak kira ilişkisinin geçersizliği veya tahliye gibi tespit ve tescil taleplerinin Asliye Hukuk Mahkemesi görevine girdiğini ifade etmiştir.

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2010/4321 E., 2011/7654 K.

Aile konutu şerhi konulması talebiyle açılan dava Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülmüştür.

Yargıtay, aile konutu şerhi, kişisel hakların korunması ve tapu işlemlerine ilişkin davaların Asliye Hukuk Mahkemesi görevine girdiğini kabul etmiştir.

Asliye Hukuk Mahkemesine Dava Nasıl Açılır? Avukat ve Danışmanlık

Asliye Hukuk Mahkemeleri, özel hukuk alanındaki uyuşmazlıkların çözümünde kilit rol oynar. Davaların dilekçe ile açılması, masrafların dava değerine göre değişmesi ve sürecin belirli aşamalardan geçmesi dikkat edilmesi gereken hususlardır.

Özellikle yüksek değerli tapu, tazminat veya miras davalarında sürecin titizlikle yürütülmesi gerekir. Yanlış hazırlanan bir dilekçe veya süresi içinde yapılmayan bir işlem, davanın kaybedilmesine yol açabilir. Bu nedenle Asliye Hukuk Mahkemelerinde dava açmayı düşünenlerin profesyonel hukuk desteği alması önerilir.