Aile Konutu Şerhini Kimler Koydurabilir?

Aile Konutu Şerhini Kimler Koydurabilir? Türk Medeni Kanunu’nda aileyi korumaya yönelik en önemli düzenlemelerden biri aile konutu şerhidir. Aile konutu, eşlerin birlikte yaşamak için seçtikleri ve hayatlarını fiilen beraber sürdürdükleri mekânı ifade eder.

Kanun koyucu, özellikle eşlerden birinin diğerinden habersiz olarak aile konutunu satması, kiralaması ya da üzerinde ipotek tesis etmesi ihtimaline karşı diğer eşin ve ailenin korunmasını amaçlamıştır. Bu nedenle TMK m.194 hükmüyle aile konutu üzerinde yapılacak hukuki işlemler sınırlandırılmış, aynı zamanda tapu kütüğüne aile konutu şerhi koydurma imkânı tanınmıştır.

Kimler Aile Konutu Şerhi Koydurabilir?

Aile konutu şerhi, yalnızca eşler tarafından talep edilebilir. Kanuna göre şerh talebinde bulunabilecek kişi, konutun mülkiyetine sahip olan ya da olmayan eş fark etmeksizin konutun aile konutu olduğunu ispat eden eştir. Bu noktada bazı önemli hususlar öne çıkar:

Mülkiyet (Tapu) Sahibi eş Aile Konutu Şerhi Koydurabilir Mi?

Konutun tapuda malik görünen eş, aile konutu şerhini kendi talebiyle koydurabilir. Bu durumda şerh, konutun statüsünü resmi olarak güvence altına alır ve üçüncü kişilerin iyi niyet iddiasını bertaraf eder.

Mülkiyet sahibi olmayan eş Aile Konutu Şerhi Koydurabilir Mi?

Aile konutu şerhi bakımından en önemli koruma, mülkiyet sahibi olmayan eş yönündedir. Tapuda malik sıfatı bulunmayan eş, aile konutu olduğunu kanıtlamak kaydıyla doğrudan tapu müdürlüğüne başvurarak aile konutu şerhi verilmesini talep edebilir. Yargıtay da birçok kararında, malik olmayan eşin de şerh koydurma hakkına sahip olduğunu açıkça kabul etmiştir.

Aile Konutu Şerhi Kimler Koyduramaz?

Eşler dışındaki aile bireyleri (çocuklar, anne-baba veya diğer yakınlar) aile konutu şerhi koyduramaz. Çünkü aile konutu koruması yalnızca evlilik birliği kapsamında eşlere tanınmış özel bir haktır.

Aile Konutu Şerhinin Hukuki Sonuçları Nelerdir?

Aile konutu şerhi koyulduktan sonra, malik eşin diğer eşin açık rızası olmadan konut üzerinde tasarruf etmesi mümkün değildir. Satış, kira, ipotek gibi işlemler ancak her iki eşin birlikte iradesiyle yapılabilir. Bu düzenleme, aile birliğini korumak ve özellikle ekonomik açıdan daha zayıf durumda olan eşin mağduriyetini engellemek amacıyla getirilmiştir.

Aile Konutu Şerhi Neden Konur?

Aile konutu şerhi, eşlerin ve çocukların yaşadığı ortak yaşam alanını koruma amacıyla konur. Uygulamada kimi zaman malik olan eş, diğer eşin bilgisi dışında aile konutunu satabilir, kiralayabilir veya ipotek ettirebilir. Bu durum, özellikle ekonomik açıdan güçsüz durumda olan eşin ve çocukların barınma hakkını tehdit eder.

İşte bu riskleri önlemek için tapuya aile konutu şerhi konularak, malik eşin tek başına tasarrufta bulunması engellenir. Şerh sayesinde aile konutu üzerinde yapılacak her türlü işlemde diğer eşin açık rızası aranır. Böylece evlilik birliği içerisinde aileyi ayakta tutan en temel unsur olan barınma hakkı güvence altına alınmış olur.

Aile Konutu Şerhi Koydurma Emsal Yargıtay Kararları!

Yargıtay içtihatlarında, malik olmayan eşin şerh koydurma hakkı açıkça vurgulanmaktadır. Örneğin Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2017/1737 E., 2017/3559 K. sayılı kararında; aile konutu şerhinin, malik olmayan eş tarafından talep edilebileceği, aksi yorumun TMK m.194 hükmünün amacına aykırı olacağı belirtilmiştir.

Aile konutu şerhi, yalnızca eşler tarafından talep edilebilen, evlilik birliğinin devamı süresince geçerli olan özel bir koruma aracıdır. Malik eşin yanı sıra malik olmayan eş de bu şerhi koydurabilir. Bu sayede aile konutu, üçüncü kişilerin müdahalesine karşı güvence altına alınır ve aile birliğinin korunması sağlanır.