Ticaret mahkemesine nasıl başvurulur? Dava şartları Nelerdir?

Ticari Dava Nasıl Açılır – Ticari Davalarda Arabuluculuk Şartı Nedir? Ticari Davalarda Arabuluculuk Şartı; 2018 Aralık itibarıyla ticari davalarda arabuluculuk hizmetlerine başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Dolayısıyla ticari davanın konusu olarak bir miktar paranın ödenmesi ya da tazminat talepleri, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açılmadan önce mutlaka arabuluculuk hakemliğinde müzakere edilmelidir.

Arabulucular kendilerine yapılan başvuruyu 6 hafta içinde  sonuçlandırmak zorundadır. Arabuluculuk yoluna gidilmeden yapılan dava başvuruları reddedilecektir. Bu nedenle ticari uyuşmazlığın çözümünde uzman arabulucu olarak görev yapan arabulucu avukatlar ile dava öncesi görüşülmesi ve danışmanlık alınması faydalı olacaktır.

Ticari Dava Nasıl Açılır?

Nitelikleri bakımından karmaşık bir yapısı olan dava türleridir. Türk Ticaret Kanunu’ nun 4. Maddesi çerçevesinde düzenlenmiş olan temel ticari davalar, bu maddenin kapsamını çok daha fazla aşan bir alanda değerlendirilmelidir. Bir davanın konusu ticari bir iş olduğu zaman, bu dava ticari dava olarak düşünülmemelidir. Bir davanın ticari dava olabilmesi için, işten çok tacir ve ticari işletmelerin oluşturduğu sorunlar ve anlaşmazlıklar noktasından hareket edilir.

Bunun yanında dava açabilmek için, Türk Ticaret Kanunu içerisinde bulunan dava açmak için gerekli koşullar oluştuysa, tarafların ticari kurumlar veya ticari işletmeler sahibi olup olmadıklarına bakılmadan ticari dava açılabilir.

Ticari davaların kapsamı, yaşamın pek çok yönünü kapsayan bir yapıda olduğunu daha önce de belirtmiştik. Bu kapsamda Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu içerisinde de, Ticari davaya konu olabilecek bazı koşullar ortaya çıkabilir. Örneğin Türk Medeni Kanun çerçevesinde düzenlenmiş olan Menkuller üzerinde oluşabilecek çeşitli rehinler gibi konular olduğunda, bu rehinlerin ticari işletmeler tarafından yapıldığından bahisle, bu dava ticari dava konusu olabilir.

Yanı sıra Borçlar Kanunu çerçevesinde yer alan düzenlemelerden ayrı olarak, ticari işletme satışı, devredilmesi veya ortaklık yapan iki veya daha fazla kurumun birleşmesi ve benzeri durumlar da ticari dava kapsamında düşünülmelidir. Tüm bu konuların yanında krediler, yayın ve komisyon sözleşmeleri, rekabet yasağı kapsamında olan konularda ticari dava kapsamına girer.

Genel işleyişte ticari olarak yapılan işlerden oluşan anlaşmazlık ve uyuşmazlıklar yerine, ticari eylem amacıyla oluşturulmuş bir işletme sahibi olunması, mutlaka ticari dava kapsamında dava açılabilmesine neden oluyor.

Ayrıca ticari dava kapsamında değerlendirilmesi gereken Kooperatifler Kanunu kapsamındaki bir takım uyuşmazlıklar, Ticari İşletme Rehni Kanunu kapsamındaki bir takım uyuşmazlıklar, İcra İflas kapsamındaki icra ve iflasla ilgili davalar ve yanı sıra Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’ nun 62 ve 67. Maddelerinde incelenen ayrıntılar doğrudan ticari dava kapsamına girerler.

Ticari Dava Türleri

Kanunlar içerisinde çok geniş bir alanda etki gösteren kapsamıyla ticari davalar üç ayrı ana başlık altında toplanır. Bu başlıklar mutlak ticari davalar, nıspi ticari davalar ile Ticari işletmeleri ilgilendiren, vedia, havale ve telif haklarına ilişkin davalar.

Özellikle telif haklarından kaynaklanan uyuşmazlıklarla yanlış olarak bilinen detay, bu uyuşmazlığın bir ticari davanın bahsi olabilmesi için, telif uyuşmazlığı içerisindeki tarafların en az birinin veya ikisinin birden işletme ya da işletme sahibi olmasıdır.

Ticari davalar, iş dünyasında taraflar arasında ortaya çıkan hukuki uyuşmazlıkların çözümünü sağlamak amacıyla açılan davalardır. Bu davalar, ticaret kanunlarına ve sözleşmelere dayanarak açılır ve ticaret hukukunun kapsamına giren birçok farklı konuyu ele alır.

Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinde düzenlenen ticari davalar, ekonomik faaliyetlerin düzenlenmesi ve ticari ilişkilerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi açısından önemli bir rol oynar. Ancak her ticari uyuşmazlık bir ticari dava kapsamına girmeyebilir, bu nedenle ticari davaların sınıflandırılması önemlidir. Bu sınıflandırmalar mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalar olarak iki temel başlık altında incelenir.

Mutlak Ticari Davalar

Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına bakılmaksızın, ticaret hukuku kapsamındaki davalardır. Bu tür davalarda, davanın konusu ticari bir işlemden kaynaklanıyorsa, tarafların kim olduğuna bakılmaksızın dava ticari sayılır. Türk Ticaret Kanunu’nun 4/1 maddesi ile düzenlenen mutlak ticari davalar, ticaret hukukundan doğan uyuşmazlıkları ele alır.

Başlıca mutlak ticari davalar şunlardır:

Ticaret Kanunundan Doğan Davalar: Ticaret kanunu kapsamında ele alınan ticari işlemler ve uyuşmazlıklar bu kapsamda değerlendirilir.

Medeni Kanundan Doğan Davalar: Taşınır rehni gibi ticari işlemlerle bağlantılı davalar mutlak ticari davalar arasında yer alır.

Borçlar Kanunundan Doğan Davalar: Borçlar kanununa dayanan bazı özel durumlar da ticari dava olarak değerlendirilebilir.

Özel Hükümler Gereği Ticari Sayılan Davalar: Kooperatifler, iflas davaları gibi belirli kanunlara dayanan davalar mutlak ticari davalardır.

Örnekler:

Rekabet yasağının ihlali

Kredi mektubu veya komisyon sözleşmeleri

Ticari temsilci ve vekillerin uyuşmazlıkları

Bu tür davalarda, tarafların ticari işletme ya da tacir olup olmadıkları önem taşımaz. Ticari işleme konu her dava, mutlak ticari dava olarak değerlendirilir.

Nispi Ticari Davalar

Nispi ticari davalar, tarafların her ikisinin de tacir ya da ticari işletme olmasını gerektiren davalardır. Bir davanın nispi ticari dava olarak kabul edilebilmesi için her iki tarafın da ticari ilişkiye dayanması ve tacir sıfatını taşıması gerekmektedir. Bu davalarda, tarafların ticari işletmeleri arasında doğan uyuşmazlıklar ele alınır. Taraflar arasında ticari bir işlem olmadığı takdirde, dava ticari olarak kabul edilmez.

Nispi ticari davaların temel özellikleri:

Davanın konusu ticari bir işlemden doğmalıdır.

Tarafların her ikisinin de tacir ya da ticari işletme sıfatına sahip olması gereklidir.

Haksız fiil ya da ticari eylem sonucunda ortaya çıkan uyuşmazlıklar nispi ticari davalara konu olabilir.

Bu tür davalarda, davalı veya davacının ticari işletme ya da tacir olması önem taşır. Ticari ilişki içinde olmayan bir uyuşmazlık nispi ticari dava olarak görülmez.

Ticari Davaların Süresi ve Mahkemeler

Ticari davalar, genellikle ticaret hukuku alanında uzman mahkemelerde görülür. Türkiye’de bu davalar, Asliye Ticaret Mahkemeleri tarafından yürütülür. Eğer Asliye Ticaret Mahkemesi bulunmayan bir bölgede dava açılacaksa, bu tür davalar Asliye Hukuk Mahkemeleri tarafından da ele alınabilir. Mahkemelerin iş yüküne bağlı olarak dava süreleri değişkenlik gösterebilir. Ancak genel olarak ticari davaların sonuçlanma süresi 10 ile 12 ay arasında değişmektedir.

Ticari davalar karmaşık hukuki süreçler içerir ve genellikle ticaret hukukunda uzmanlaşmış bir avukatın yardımıyla daha hızlı sonuç alınabilir. Sürecin yönetilmesi, belgelerin düzenlenmesi ve davanın etkili bir şekilde yürütülmesi için profesyonel destek alınması, davanın olumlu sonuçlanması açısından kritik bir önem taşır.

Ticari Davaların Sonuçları

Ticari davaların sonuçları, davanın türüne ve içeriğine bağlı olarak değişir. Mahkeme, ticari uyuşmazlıkları çözmek için çeşitli kararlar verebilir. Bunlar arasında, ticari anlaşmazlıkların giderilmesi, maddi tazminat, iflas kararları ve ticari sözleşmelerin feshi gibi sonuçlar bulunabilir. Davanın tarafları, verilen karara itiraz edebilir ve üst mahkemelere başvurarak sürecin devamını sağlayabilirler.

Ticari Dava Açarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ticari dava açarken dikkate alınması gereken bazı önemli hususlar bulunmaktadır:

Belgelerin Tam ve Eksiksiz Olması: Ticari davalarda, uyuşmazlık konusunu kanıtlayan belgelerin tam ve eksiksiz sunulması gerekir.

Ticaret Hukuku Uzmanı Avukat Desteği: Ticari davalar, karmaşık hukuki süreçleri içerdiğinden, ticaret hukuku konusunda deneyimli bir avukat ile çalışmak önemlidir.

Süreçlerin Yakından Takip Edilmesi: Ticari davaların uzun sürebileceğini unutmamalı ve tüm yasal süreçlerin titizlikle takip edilmesi gerektiğini bilmelisiniz.

Ticari Davalar Ne Kadar Sürer?

Ticari davaların kapsamı çok geniş ve buna paralel olarak külliyatı da çok geniş bir alana yayılır. Ticari davalara bahis olan konuların değişkenleri elbette davanın süresini belirleyen ana etkendir. Bununla birlikte kompleks yapısı nedeniyle mutlaka alanında uzmanlaşmış bir avukattan yardım alınması, bu tür davaların daha hızlı bir şekilde sürmesini sağlayacak önemli bir etkendir.

Ticari davalar genel olarak 1 yıl gibi uzun bir süre içerisinde sonuçlanabildiği gibi, bu sürenin üzerinde veya altında süren Ticari davalar da vardır.