Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026? Ankara Güncel Aile Hukuku Rehberi.

Boşanma süreci, duygusal zorlukların yanı sıra hukuki ve mali karmaşıklıkları da beraberinde getirir. Türk Medeni Kanunu’na göre eşler arasındaki malvarlığının paylaşımı, “edinilmiş mallara katılma rejimi” hükümlerine tabidir.

Boşanma davası sona erdiğinde, eşler arasında yalnızca evlilik birliği bitmez; aynı zamanda mal rejimi de sona erer.

Bu rejim sona erdiğinde, yani boşanma davası açıldığında, taraflardan biri veya her ikisi “Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davası” açar. Bu davanın en kritik ayağı ise hiç şüphesiz ispat yükümlülüğüdür. Peki, boşanma sonrası açılan mal rejimi davasında hangi ispatlar gereklidir? Katılma alacağı nasıl hesaplanır ve hangi belgeler delil sayılır?

Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Nedir?

Öncelikle temel kavramları anlamak önemlidir. Yasal mal rejimi olan Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’ne göre, eşlerden her biri, boşanma anında elinde bulunan “edinilmiş mallar” üzerinde diğer eşin alacak hakkı vardır.

Basitçe ifade etmek gerekirse, evlilik birliği süresince eşlerin emek ve sermayeleriyle elde ettikleri her türlü malvarlığı değeri, eşit olarak paylaşılır. Bu paylaşım sonucunda ortaya çıkan paradaki dengeleyici ödemeye ise “Katılma Alacağı” denir.

Mal Rejimi Nedir?

Mal rejimi, eşlerin evlilik süresince edindikleri malların boşanma halinde nasıl paylaşılacağını belirleyen hukuki sistemdir.

Türk Medeni Kanunu’na göre 1 Ocak 2002’den itibaren geçerli olan yasal mal rejimi türü: “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi”dir. Bu rejim gereği, evlilik süresince her iki eşin kazandığı mallar ortak mal sayılır. Evlilik öncesinde sahip olunan mallar veya miras ve bağış yoluyla elde edilen varlıklar ise kişisel mal kapsamındadır.

Evlilik sona erdiğinde, her eş diğerinin edinilmiş mal varlığı üzerinde katılma alacağı hakkına sahiptir.

Katılma Alacağı Davası Nedir?

Katılma alacağı davası, eşlerden birinin diğer eşin evlilik süresince edindiği mallardan hak ettiği payı almak için açtığı mal rejimi davasıdır. Bu davanın amacı, boşanma sonrası mal paylaşımında adil bir denge sağlamaktır.

Türk Medeni Kanunu’nun 236. maddesine göre: “Eşlerden biri diğerine ait edinilmiş malların artık değerinin yarısı üzerinde alacak hakkına sahiptir.”

Bu davalarda en önemli aşama, malın edinilme tarihi, değeri ve katkı oranının ispatıdır.

Katılma Alacağı Davasında İspat Yükü Kimdedir?

Katılma alacağı davasında ispat yükü, genellikle talepte bulunan eşe aittir. Yani, malın edinilmiş mal olduğunu veya kendisinin bu mala katkıda bulunduğunu davacı eş ispatlamak zorundadır.

Örneğin: Evin kredi ödemelerine katkı yapıldığını, Aracın ortak gelirle alındığını, Eşin banka hesabına düzenli para yatırıldığını göstermek, davacı lehine katkı ispatı anlamına gelir.

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin 2021/3345 E., 2021/7481 K. sayılı kararında da açıkça belirtildiği üzere: “Mal rejimi davalarında, her eş diğerinin mal varlığından pay talep edebilmek için katkısını somut delillerle ispat etmelidir.”

Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Katılma alacağı davası, maddi delillerin çok önemli olduğu bir davadır. Aşağıdaki belgeler, davada kullanılabilecek başlıca ispat araçlarıdır:

Mahkeme, sizin veya eşinizin iddia ettiği malvarlığı değerlerini “söylemle” değil, “somut delillerle” değerlendirir. İspat yükümlülüğünü yerine getiremeyen taraf, iddiasını kanıtlayamadığı için davayı kaybetme veya alacağından feragat etmek zorunda kalma riskiyle karşı karşıyadır. Bu nedenle, dava öncesi titiz bir delil toplama süreci hayati önem taşır.

Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Gereken Deliller (Kanıtlar) Nelerdir?

Deliller, iki ana amaca hizmet eder: 1) Edinilmiş Malların Tespiti, 2) Kişisel Malların ve Borçların İspatı. İşte ihtiyaç duyulan delil türleri:

1. Edinilmiş Malların İspatına Yönelik Deliller Nelerdir?

Bu mallar, evlilik birliği süresince emek, para veya diğer kaynaklarla elde edilen her şeydir.

Taşınmazlar (Gayrimenkuller): Tapu Kayıtları: Taşınmazın eşlerden birinin üzerine kayıtlı olduğunu gösterir. Satın alma tarihi, evlilik birliği içinde mi dışında mı olduğunu kanıtlamak için kullanılır.

Satış Sözleşmesi ve Tapu Fişi: Taşınmazın bedelini, satın alınma şeklini (peşin/kira ödeme) ve tarafları gösterir.

Banka Dekontları veya Çek Kayıtları: Tapuya yansımayan peşinat veya kaparo ödemelerini kanıtlamak için kullanılır.

İpotek veya İntifa Hakkı Tesisi Belgeleri: Taşınmaz üzerindeki hakları ve borçları gösterir.

Taşıtlar (Araç, Tekne vb.): Trafik ve Motorlu Taşıtlar Sicil Kaydı: Aracın kimin üzerine kayıtlı olduğunu ve model/yıl bilgilerini gösterir. Satış Faturası veya Sözleşmesi: Aracın satın alma bedelini ve tarihini kanıtlar.

Kasko Poliçeleri: Aracın piyasa değerinin tespitinde yardımcı olabilir.

Bankadaki Nakit Para, Mevduat ve Yatırımlar: Banka Ekstreleri ve Hesap Dökümleri: Evlilik süresince hesap hareketlerini, birikimleri ve para giriş-çıkışlarını gösterir. Bu, en kritik delillerden biridir.

Mevduat Sertifikaları, Döviz ve Altın Hesaplarının Dökümleri. Borsa Yatırım Hesap Özetleri.

Şirket Hisseleri ve Ticari Değerler: Şirket Sicil Gazetesi Kaydı: Eşlerden birinin şirketteki pay oranını gösterir.

Şirket Bilançoları ve Gelir Tabloları: Şirketin finansal durumunu ve eşin sermayesinin değerini kanıtlamak için kullanılır. Vergi Levhaları ve Beyannameleri.

Kıymetli Eşyalar, Mücevherat ve Sanat Eserleri: Satış Faturaları veya Makbuzları.

Ekspertiz Raporları: Değer tespiti için bağımsız bir uzman görüşü.

Sigorta Poliçeleri: Bu eşyaların değerini ve varlığını kanıtlayabilir.

Diğer Edinilmiş Mallar: Maaş Bordroları ve SGK Hizmet Dökümleri: Düzenli geliri ve emeklilik keseneklerini gösterir.

Kira Gelirleri: Kira sözleşmeleri ve kira gelirlerinin aktığı banka hesaplarının ekstreleri.

2. Kişisel Malların ve Borçların İspatına Yönelik Deliller Nelerdir?

Eşler, bir malın kendisine ait “kişisel mal” olduğunu iddia ediyorsa (örneğin, miras kalan veya evlilik öncesi alınan bir mal), bunu ispatlamak zorundadır.

Kişisel Malların İspatı: Miras Belgeleri: Veraset İlamı (Mahkeme Kararı) veya Mirasçılık Belgesi.

Evlilik Öncesi Alım Belgeleri: Tapu, fatura, sözleşme gibi belgelerdeki tarihin evlilik tarihinden önce olduğunu gösteren deliller. Karşılıksız Bağışlama Sözleşmeleri.

Borçların İspatı: Kredi Sözleşmeleri ve Banka Ekstreleri: Kredi çekildiğini ve kullanıldığını gösterir. Senetler ve Borçlanma Beyanı İçeren Yazılı Belgeler. Ticari Borçlara İlişkin Faturalar ve Muhasebe Kayıtları.

3. Değer Artış Payı ve Önemli Katkıların İspatı Nelerdir?

Bir eşin kişisel malında, diğer eşin katkısıyla (örneğin, tadilat, ödenen borçlar) önemli bir değer artışı olmuşsa, bu artış payı için talep hakkı doğar.

Tapu kayıtlarındaki değişiklikler (ipotek kaldırma). Tadilat faturaları ve inşaat malzemesi fişleri. Borç ödeme dekontları. Şahit beyanları (komşular, işçiler).

Delil Toplama Süreci ve Bilirkişi Raporunun Önemi Nedir?

Yukarıdaki belgelerin bir kısmına doğrudan ulaşmak zor olabilir. Bu noktada, avukatınız aracılığıyla mahkemeden “delil tespiti” ve “belge ibrazı” talebinde bulunabilirsiniz. Mahkeme, karşı tarafı veya üçüncü kişileri (bankalar, tapu dairesi) bu belgeleri ibraz etmeye zorlayabilir.

Dava açıldıktan sonra mahkeme, tarafların sunduğu tüm delilleri inceleyerek genellikle bir bilirkişi (ekspertiz) kurulu atar. Bu kurul (genellikle bir bankacı, bir inşaat mühendisi ve bir iktisatçıdan oluşur), tüm malvarlığını değerlendirir, edinilmiş ve kişisel malları ayırır ve nihai katılma alacağı miktarını hesaplayan bir rapor düzenler. Bu rapor, mahkeme kararı için son derece belirleyicidir. Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Katılma Alacağı Hesaplamasında Dikkat Edilen Unsurlar Nelerdir?

Katılma alacağı hesaplanırken mahkemeler şu kriterleri dikkate alır: Malın edinilme tarihi: Mal evlilik içinde alınmışsa, edinilmiş mal sayılır.

Malın değeri: Malın tasfiye tarihindeki (boşanma sonrası) rayiç değeri esas alınır.

Kişisel mal katkısı: Malın bir kısmı kişisel maldan alınmışsa, o oranda düşülür.

Katkı oranı: Davacı eşin katkısı (nakit, emek, kredi ödemesi vb.) oranında hesap yapılır.

Yani, 1 milyon TL değerindeki bir evin %50’si eşin katkısıyla alınmışsa, davacı eşin katılma alacağı 500.000 TL olarak hesaplanır. Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Hangi Mallar Paylaşıma Girmez?

Bazı mallar kişisel mal sayıldığından, katılma alacağına dahil edilmez. Bunlar: Evlilik öncesinde edinilen mallar, Miras ve bağış yoluyla gelen mallar, Manevi tazminat bedelleri, Kişisel kullanım eşyaları (ziynet hariç).

Ancak eş, bu malların edinilmesine doğrudan katkı sağladığını ispat ederse katkı payı alacağı talep edebilir. Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Katılma Alacağı Davasında Avukat Tutmak Gerekli midir?

Katılma alacağı davaları, teknik ve delil ağırlıklı davalardır. Tapu, banka, SGK, bilirkişi raporu, Yargıtay içtihatları gibi birçok hukuki işlem aynı anda yürütülür. Bu nedenle sürecin avukatla yürütülmesi hem hak kaybını önler hem de tazminat miktarının doğru hesaplanmasını sağlar.

2026 yılı TBB Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre mal rejimi davalarında asgari ücret 45.000 TL olarak belirlenmiştir. Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Avukat ve Danışmanlık: Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?

Katılma Alacağı Davasında En Güçlü Silah, Belgeli İspattır. Boşanma sonrası açılan mal rejimi ve katılma alacağı davalarında, iddiaların belgelerle desteklenmesi son derece önemlidir.

Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davası, hukuki bilgi birikimi ve titiz bir hazırlık gerektiren teknik bir süreçtir. İspat yükümlülüğü, bu sürecin bel kemiğini oluşturur. Elinizde ne kadar güçlü ve kapsamlı delil olursa, hakkınızı o kadar etkin bir şekilde alabilirsiniz. Bu nedenle, dava yoluna gitmeden önce mutlaka alanında uzman bir aile hukuku avukatıyla çalışmak, delillerinizi doğru şekilde toplamak, sınıflandırmak ve sunmak için en akılcı yoldur. Unutmayın, mahkemede söz değil, somut delil konuşur.

Eşlerin ekonomik katkısı adil biçimde değerlendirildiğinde, katılma alacağı davası maddi hakların korunmasını sağlayan en önemli hukuki araçtır. Boşanma Mal Rejimi ve Katılma Alacağı Davasında Ne Gibi İspatlar Gerekir 2026?