Muris muvazaası davası hangi şartlarla açılır 2026?

Muris muvazaası davası hangi şartlarla açılır 2026? Muris Muvazaası Davası Nedir, Hangi Şartlarda Açılır ve Nasıl İspatlanır? Ankara Güncel Hukuk Rehberi – Türk hukukunda miras bırakan (muris), ölümünden önce bazı mallarını mirasçılarından gizli olarak devredebilir.

Bu tür işlemler, mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığında “muris muvazaası” (mirasçıdan mal kaçırma) olarak adlandırılır. Peki muris muvazaası davası hangi şartlarla açılır, hangi hallerde açılamaz, bu durum hangi delillerle ispat edilir ve ölmeden önce yapılan tapu devri bozulabilir mi?

1. Muris Muvazaası Nedir?

“Muris muvazaası”, Türk Medeni Kanunu’na göre miras bırakanın (muris) gerçekte bağışlamak istediği taşınmazı gizli bağış yoluyla birine devretmesidir.

Genellikle miras bırakan, malını bir çocuğuna veya yakın bir kişiye satış göstererek devreder; ancak gerçekte satış yoktur, amaç diğer mirasçıları mirastan mahrum bırakmaktır.

Bu durum Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında “mirasçıdan mal kaçırma amacıyla yapılan muvazaalı işlem” olarak tanımlanır ve iptal edilebilir.

2. Muris Muvazaası Davası Hangi Şartlarla Açılır?

Bir muris muvazaası davası açılabilmesi için belirli hukuki şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir.

A. Başlıca Dava Açma Şartları:

A- Miras bırakan hayattayken tapuda bir işlem yapmış olmalıdır. Genellikle satış veya ölünceye kadar bakma akdi şeklinde olur.

B- Görünürdeki işlem (örneğin satış) gerçekte bağış niteliğindedir. Muris aslında bedel almadan taşınmazını devretmiştir.

C- Miras bırakanın amacı, bazı mirasçıları mirastan mahrum bırakmaktır. Yani devir işleminin arkasında mal kaçırma kastı vardır.

Muvazaalı işlem üçüncü kişilere zarar vermemeli, sadece mirasçılara yönelik olmalıdır. Bu şartlar mevcutsa, mirasçılar murisin ölümünden sonra muris muvazaası davası açabilir.

3. Muris Muvazaası Davası Kim Tarafından Açılır?

Bu davayı sadece yasal mirasçılar açabilir. Yani, miras bırakanın çocukları, eşi, anne-babası veya alt soylarıdır.

Atanmış mirasçılar veya vasiyet alacaklıları, muris muvazaasına dayalı dava açma hakkına sahip değildir. Davacı, “taşınmazın murisin gerçek iradesine aykırı olarak devredildiğini” ileri sürer ve tapunun iptali ile miras payı oranında tescilini talep eder.

4. Muris Muvazaası Hangi Hallerde Açılamaz?

Her taşınmaz devri “muris muvazaası” sayılmaz. Aşağıdaki durumlarda dava açılması mümkün değildir:

A- Miras bırakan gerçekten satış yapmışsa. Bedel alınmış, tapu harcı ödenmiş ve fiilen satış gerçekleşmişse dava açılamaz.

B- Bağış açık şekilde yapılmışsa. Miras bırakan malını açıkça bağışladığını beyan etmişse muvazaa yoktur.

C- Devir işlemi miras bırakan hayattayken yapılmamışsa. Miras bırakanın ölümünden sonra yapılan işlemler muvazaa kapsamında değildir.

D- Tüm mirasçılar devre onay vermişse. Mirasçılar satışa rıza göstermişse sonradan muvazaa iddiasında bulunulamaz.

E- Taşınmaz kamuya veya gerçek bir alıcıya satılmışsa. Yani mal kaçırma kastı yoksa dava reddedilir.

5. Muris Muvazaası Hangi Delillerle İspatlanır?

Muris muvazaası davaları genellikle doğrudan yazılı belgeyle değil, dolaylı delillerle ispatlanır. Bu nedenle Yargıtay, “her türlü delille ispat edilebilir” ilkesini benimsemiştir.

İspat İçin Kullanılabilecek Deliller:

Tanık beyanları, (özellikle satış bedelinin ödenmediğini bilen kişiler), Tapu kayıtları, Banka dekontları (bedel ödenmemişse), Miras bırakanın ekonomik durumu, Taraflar arasındaki yakınlık ilişkisi, Devir tarihindeki yaş, sağlık durumu, Miras bırakanın tüm malvarlığının bir kişiye devredilip devredilmediği.

Bütün bu unsurlar birlikte değerlendirildiğinde, mahkeme murisin niyetini belirler.

6. Hangi Durumlar “Mal Kaçırma” Sayılır?

Yargıtay içtihatlarına göre aşağıdaki durumlar mal kaçırma (muris muvazaası) olarak değerlendirilir: Miras bırakanın malını sadece bir çocuğuna “satış” adı altında devretmesi.

Satış bedelinin gerçekte ödenmemesi veya çok düşük gösterilmesi. Murisin yaşı, eğitimi veya sağlık durumu nedeniyle devrin gerçek amacının bağış olduğunun anlaşılması.

Miras bırakanın tüm mallarını aynı kişiye devretmesi. Devirden sonra taşınmazın kullanımının yine miras bırakan tarafından sürdürülmesi (örneğin evinde oturmaya devam etmesi).

Bu tür işlemlerde “mirasçılardan mal kaçırma kastı” bulunduğu kabul edilir ve tapu iptali davası açılabilir.

7. Ölmeden Önce Verilen Tapu Bozulur mu?

Evet, ölmeden önce yapılan tapu devri muris muvazaası kapsamında iptal edilebilir. Eğer devir, görünürde satış ama gerçekte bağış niteliğindeyse, mirasçılar tapu iptali ve tescil davası açabilir.

Yargıtay’a göre: “Muris, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yaptığı temlik işlemlerinde bedel alınmadığı ve satışın görünürde olduğu ispatlanırsa tapu iptal edilmelidir.”

( Yargıtay 1. HD, 2021/3989 E., 2022/7121 K. ) Ancak murisin gerçekten bedel aldığı ve ekonomik gerekçelerle satış yaptığı ispatlanırsa, tapu bozulmaz.

8. Muris Muvazaası Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

Bu davalar Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülür. Yetkili mahkeme, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir (HMK m.12). Dava, miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir; hayattayken böyle bir dava açılamaz.

9. Muris Muvazaası Davasında Zamanaşımı Var mı?

Muris muvazaası davası, herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. Yani murisin ölümünden yıllar sonra bile dava açılabilir. Ancak uzun süre beklenmiş davalarda delillerin zayıflaması ihtimali yüksektir.

10. Muris Muvazaası Davası Nasıl Sonuçlanır?

Mahkeme, murisin gerçek iradesini tespit eder ve: İşlemi gizli bağış olarak değerlendirirse tapu kaydını iptal eder, Gerçek satış olduğunu kabul ederse davayı reddeder.

Tapu iptali kararıyla birlikte taşınmaz, miras payları oranında mirasçılar adına tescil edilir.

11. Avukat ve Danışmanlık: Muris muvazaası davası hangi şartlarla açılır 2026?

Mirasçılar İçin Hak Arama Yoludur. Muris muvazaası davası, mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapılan haksız tapu devirlerini ortadan kaldırmak için en etkili hukuki yoldur.

Ancak dava teknik açıdan karmaşıktır; ispat süreci tanık ve belgelerle desteklenmelidir.

Bu nedenle davanın miras hukuku ve tapu davaları alanında uzman bir avukat tarafından yürütülmesi hak kayıplarını önleyecektir. Muris muvazaası davası hangi şartlarla açılır 2026?