Evlatlıktan Red Davası 2026 – Şartları, Süresi ve Dilekçesi?

Evlatlıktan Red Davası Nasıl Açılır 2026? – Şartları, Süresi ve Dilekçesi? Evlatlıktan Red Şartları Nedir, Evlatlıktan Red Süresi ve Miras Hakkına Etkisi Nedir? Ankara Güncel Hukuk Rehberi-

Evlatlıktan red ve miras hakkı konusu, hukuki ilişkilerde önemli bir yer tutmakta olup, bu hakların kullanımı ve sınırlandırılması belirli hukuki prosedürlere tabidir.

Evlatlıktan red, mevcut evlatlık ilişkisini sona erdirme isteğini ifade eder ve bu işlem, hukuki süreçte belirli şartların gözetilmesini zorunlu kılar. Ayrıca, mirasın paylaşılması sırasında hayırsız sayılan evlatların mirastan mahrum edilmesi veya sınırlandırılması da hukuki düzenlemeler kapsamında değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, evlatlıktan red ve miras hakkına ilişkin temel ilkeler, dava şartları, başvuru yöntemleri ve mirasın sınırlandırılmasıyla ilgili düzenlemeler detaylı incelenmelidir.

Aile bağlarının en zayıf halkası bazen miras paylaşımı veya kişisel uyuşmazlıklar olur. Türk Medeni Kanunu’na göre anne ve babalar çocuklarını “evlatlıktan reddedemez”; ancak bazı ağır şartlar altında mirasçılıktan çıkarma (ıskat) mümkündür. Bu durum halk arasında “evlatlıktan red davası” olarak bilinir. Hukuken doğru ifadesiyle mirasçılıktan çıkarma davası, hem ahlaki hem de hukuki bakımdan ciddi sonuçlar doğurur.

Bu makalede, evlatlıktan red davasının nasıl açılacağı, şartlarının neler olduğu, miras hakkına etkisi ve hangi mahkemede görüldüğü detaylı biçimde açıklanmıştır.

Hukukta Evlatlıktan Reddetme Var mı?

Türk hukuk sisteminde “evlatlıktan red” adıyla bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu kavram halk arasında sıkça kullanılsa da, hukuki olarak karşılığı “mirasçılıktan çıkarma” (ıskat) işlemidir. Türk Medeni Kanunu’nun 510-513. maddeleri arasında düzenlenen bu hüküm, miras bırakanın belirli şartlarda evladını miras dışında bırakmasına olanak tanır.

Mirasçılıktan çıkarma, yalnızca ağır suç işlenmesi veya aile yükümlülüklerinin ağır biçimde ihlal edilmesi durumlarında mümkündür. Evlatlıktan reddetme işlemi tek başına soy bağını ortadan kaldırmaz; sadece miras hakkını etkiler. Bu nedenle, “evlatlıktan red” kavramı yerine mirasçılıktan çıkarma davası teriminin kullanılması hukuken daha doğru olur.

Evlatlıktan Red Nedir? Hukuki Tanımı

Gündelik dilde “evlatlıktan red” ifadesi kullanılsa da, Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) böyle bir dava türü yoktur. Ancak TMK m.510-512 maddeleri gereği, mirasçılıktan çıkarma (ıskat) mümkündür.Yani bir anne veya baba, evladını mirasından tamamen veya kısmen mahrum bırakabilir.

Evlatlıktan red, kişinin miras hakkını ortadan kaldırır; ancak soybağını, nüfus kaydını veya diğer kişisel hakları etkilemez. Bu nedenle “evlatlıktan red” denildiğinde aslında kastedilen şey “mirasçılıktan çıkarma”dır.

Evlatlıktan Red (Mirasçılıktan Çıkarma) Şartları Nelerdir?

Evladın mirastan çıkarılabilmesi için keyfi bir neden yeterli değildir. Türk Medeni Kanunu’na göre bu işlemin geçerli olabilmesi için ağır sebeplerin varlığı gerekir.

İki temel neden bulunmaktadır:

1. Miras Bırakana veya Yakınlarına Karşı Ağır Suç İşleme (TMK m.510/1)

Evlat, anne-babasına veya onların yakınlarına karşı; Fiziksel şiddet, tehdit, hakaret, Yalan tanıklık, dolandırıcılık, Öldürmeye teşebbüs gibi ağır fiillerde bulunmuşsa, mirasçılıktan çıkarma sebebi doğar.

2. Aile Hukuku Yükümlülüklerini Ağır Şekilde İhlal Etme (TMK m.510/2)

Evlat, anne-babasına karşı; Bakım ve ilgisini tamamen kesmiş, Onları terk etmiş,

Yardım yükümlülüğünü kasten yerine getirmemişse, bu durum da “evlatlıktan red” gerekçesi olabilir.

Bu haller, hakimin takdirine sunulur. Yani her aile içi tartışma veya soğukluk, mirasçılıktan çıkarma sebebi sayılmaz.

Evlatlıktan Red Davası Nasıl Açılır?

Evlatlıktan red işlemi, doğrudan “dava” şeklinde değil, vasiyetname yoluyla yapılır.

Yani anne veya baba, noter veya sulh hâkimliği aracılığıyla düzenlediği vasiyetname içinde evladını mirasçılıktan çıkarabilir.

Ancak kişi sağlığında bu işlemi yapmamışsa, miras bırakan öldükten sonra diğer mirasçılar veya yasal temsilciler tarafından “mirasçılıktan çıkarma tasarrufunun iptali veya geçerliliği” üzerine mahkemede dava açılabilir.

Evlatlıktan Red Davası Süreci şu şekilde işler: Vasiyetname hazırlanır veya miras bırakanın bu yöndeki iradesi noterde beyan edilir.

Ölüm sonrası vasiyetname açılır. Çıkarılan mirasçı, bu karara itiraz edebilir. Uyuşmazlık çıkarsa dava Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür.

Evlatlıktan Red Davası Hangi Mahkemeye Açılır?

Evlatlıktan red, halk arasında sıkça kullanılan bir terim olsa da hukuken doğru karşılığı mirasçılıktan çıkarma (ıskat) davasıdır. Mirasçılıktan çıkarılan kişi, bu işleme karşı “mirasçılıktan çıkarma iptal davası” açabilir. Bu davalar, miras bırakanın ölümünden sonra gündeme gelir ve mirastan çıkarılan mirasçı tarafından, çıkarma işleminden yararlanan diğer mirasçılara karşı yöneltilir.

Görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir. Davada mirastan çıkarma sebebinin kanunda belirtilen haklı nedenlere dayanıp dayanmadığı incelenir. Mahkeme, deliller ve vasiyetname içeriğini değerlendirerek iptal veya geçerlilik yönünde karar verir.

Evlatlıktan Red Hangi Mahkemeye Açılır? Evlatlıktan Red Davası Nasıl Açılır?

Evlatlıktan red doğrudan bir dava konusu değilse de, uygulamada “mirasçılıktan çıkarma tasarrufunun geçerliliği” veya “iptali” davası açılır.

Bu davalarda yetkili ve görevli mahkeme miras bırakanın son yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Hayırsız Evladı Miras Hakkından Men Etmek İçin Ne Yapılmalı?

Anne veya baba, “hayırsız evladı mirasından men etmek” istiyorsa bunu şu yollarla yapabilir:

Geçerli bir vasiyetname düzenlemek: Vasiyetnamede, evladın hangi nedenlerle mirastan çıkarıldığı açıkça yazılmalıdır. “Beni üzdü” veya “benimle ilgilenmedi” gibi genel ifadeler yeterli değildir. Hakim, somut delil ve gerekçe arar.

Sebebi açıkça belirtmek: TMK m.510 gereği, çıkarma sebebi vasiyetnamede açıkça gösterilmezse işlem geçersiz sayılır.

Belge veya tanıkla desteklemek: Suç işlendiğine veya aile yükümlülüklerinin ihlal edildiğine dair kanıtlar (mahkeme kararı, tanık beyanı, sağlık raporu vb.) süreci güçlendirir.

Evlatlıktan Red Halinde Miras Kimlere Kalır?

Bir çocuk mirastan çıkarıldığında, altsoyu varsa yani kendi çocukları (torunlar) bulunuyorsa, miras payı onlara geçer. Eğer altsoyu yoksa, çıkarılan kişinin payı diğer mirasçılara dağıtılır.

Bu düzenleme, TMK m.511 maddesinde açıkça belirtilmiştir. Yani evladın miras hakkı ortadan kalksa bile, torunlar bu hakkı devralabilir.

Evlatlıktan Red Kararına İtiraz Edilebilir mi?

Evet. Mirastan çıkarılan kişi, vasiyetnamenin geçersiz olduğu veya çıkarma sebebinin hukuken yetersiz olduğu iddiasıyla vasiyetnamenin iptali davası açabilir.

Bu davalar da Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür ve mirasçılıktan çıkarma işleminin geçerliliği incelenir.

Aileyi Reddetme Davası Nasıl Açılır?

Türk hukukunda “aileyi reddetme davası” olarak bilinen kavram, aslında soybağının reddi davasıdır. Bu dava, çocuğun biyolojik olarak babadan veya anneden olmadığının tespiti amacıyla açılır. Soybağının reddi davası, Türk Medeni Kanunu’nun 286 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenmiştir. Eğer çocuk reşit değilse, dava yasal temsilcisi (anne veya vasi) aracılığıyla açılabilir. Reşit olduktan sonra ise çocuk, kendisi doğrudan dava açabilir.

Mahkeme, iddianın ispatı için DNA testi, kan testi gibi bilimsel yöntemleri dikkate alır. Davanın açılabilmesi için doğumdan itibaren bir yıllık hak düşürücü süre bulunmaktadır. Bu dava, Aile Mahkemesi’nde açılır ve karar, soybağını ortadan kaldırarak hukuki miras ve nafaka ilişkilerini de etkiler. Evlatlıktan Red Davası Nasıl Açılır?

Baba Evladını Nüfustan Düşürebilir mi?

Bir baba, kendi isteğiyle evladını nüfustan sildiremez. Türk Medeni Kanunu’nun 286. maddesi uyarınca, çocuk ile baba arasındaki soybağı ancak soybağının reddi davası yoluyla ortadan kaldırılabilir. Bu dava, babalık karinesinin (çocuğun evlilik içinde doğmasıyla babanın baba sayılması karinesi) çürütülmesi esasına dayanır.

Soybağının reddi davası, çocuğun doğumundan itibaren belirli süre içinde açılmalı ve DNA testi gibi bilimsel delillerle desteklenmelidir. Baba, yalnızca mahkeme kararıyla soybağını ortadan kaldırabilir. Mahkeme, delilleri değerlendirerek biyolojik bağın olmadığını tespit ederse çocukla olan nüfus kaydı iptal edilir. Bunun dava dışında çocuk ile baba arasında kurulan soybağının ortadan kaldırılması Mirastan red kararı olsa dahi, hukuki açıdan mümkün değildir.

Evlatlıktan Reddedilince Ne Olur, Sonuçları Nedir?

Evlatlıktan reddedilme, aslında mirasçılıktan çıkarma (ıskat) anlamına gelir ve Türk Medeni Kanunu’nun 511. maddesi uyarınca uygulanır. Bu durumda evlat, miras bırakanın ölümünden sonra miras hakkını tamamen kaybeder. Yani reddedilen kişi, mirastan pay alamaz, vasiyetle dahi hak elde edemez ve tenkis davası açma hakkına da sahip değildir.

Evlatlıktan çıkarma kararı mahkemece verilirse, mirasın tamamı diğer mirasçılara geçer. Ancak mirasçılıktan çıkarılan kişinin altsoyu varsa (çocuğu, torunu gibi), onların miras hakkı devam eder. Bu nedenle evlatlıktan reddedilme, yalnızca kişisel miras hakkını ortadan kaldırır, altsoya geçmez.

Avukat ve Danışmanlık: Evlatlıktan Red Davası Nasıl Açılır 2026?

Evlatlıktan Red, Duygusal Değil Hukuki Bir İşlemdir. Evlatlıktan red kararı, anne-babanın öfkeyle değil, hukuki dayanakla alması gereken ciddi bir karardır.

Sebepsiz veya kanunda yer almayan gerekçelerle yapılan işlemler geçersiz sayılır ve miras hakkı geri doğar.

Bu nedenle mirasçılıktan çıkarma veya evlatlıktan red işlemi öncesinde mutlaka aile ve miras hukuku alanında çalışan bir avukattan destek alınmalıdır. Hem vasiyetnamenin doğru hazırlanması hem de ileride yaşanabilecek iptal davalarının önüne geçmek için profesyonel hukuki danışmanlık büyük önem taşır. Evlatlıktan Red Davası Nasıl Açılır?