Vasi Tayin Davası 2026?

Vasi Tayin Davası 2026? Hangi Şartlarda Vasi Tayin Edilir? Vasi Tayin Davası Ne Kadar Sürer, Nereye Başvurulur, Kaç Yüzde Rapor Gerekir? Ankara Güncel Hukuk Rehberi – Bazı kişiler yaşlılık, akıl hastalığı, engellilik veya sağlık sorunları nedeniyle kendi işlerini yürütemez hale gelebilir. Bu durumda mahkeme tarafından bir vasi atanması gerekir.

Vasi tayini, kişinin hukuki, mali ve sosyal işlemlerinin güvenli şekilde yürütülmesi için devletin koruma amaçlı aldığı bir önlemdir.

Peki, vasi tayin davası nedir, kimler için açılır, hangi belgeler gerekir, ne kadar sürer ve sağlık raporunda kaç yüzde aranır? İşte 2026 yılına göre tüm detaylar:

Vasi Tayin Davası Nedir?

Vasi tayin davası, kendi işlerini yönetemeyecek durumda olan kişilere (kısıtlılara) mahkeme kararıyla bir temsilci atanması için açılan davadır.

Bu temsilciye vasi denir ve görev alanı vesayet hukukunun kapsamına girer.

Yasal Dayanak: Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 403 ve devamı. “Kısıtlıya ait işlemlerde temsilci sıfatıyla hareket edecek kişiye vasi denir. Vasi, sulh hukuk mahkemesi kararıyla atanır.”

Vasi, kısıtlının mal varlığı, sağlık, bakım, eğitim ve hukuki işlemlerini onun yararına olacak şekilde yürütür.

Hangi Şartlarda Vasi Tayin Edilir?

Mahkeme, aşağıdaki hallerde kişiye vasi atanmasına karar verir:

Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı: Bir kişi ruh sağlığı bozulduğu veya akli melekelerini yitirdiği için kendi işlerini yürütemiyorsa, sağlık raporuna dayanarak vasi atanır.

Örneğin: Alzheimer, demans, şizofreni, ileri düzey zihinsel engel gibi durumlar.

Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Bağımlılığı: Malvarlığını kötüye kullanan, sürekli borçlanan veya bağımlılık nedeniyle yaşamını sürdüremeyen kişilere de vasi atanabilir (TMK m. 405).

Yaşlılık veya Bedensel Hastalık: İleri yaşta olup kendi işlerini yönetemeyen kişiler için vasi tayini mümkündür. Özellikle bakıma muhtaç yaşlı bireylerde yaygın bir uygulamadır.

Engellilik veya Maluliyet Durumu: Doğuştan veya sonradan oluşan zihinsel, fiziksel veya ruhsal engellilik halinde de mahkeme vasi tayini yapabilir.

Uzun Süreli Hapis veya Mahkeme Kararıyla Kısıtlama: Uzun süreli ceza alan kişilerin mallarının idaresi için de vasi atanabilir.

Vasi Tayin Davası Ne Kadar Sürer?

Vasi tayin davaları, genellikle 2 ila 4 ay arasında sonuçlanır. Ancak sağlık raporu, bilirkişi incelemesi veya itiraz süreçleri varsa bu süre 6 aya kadar uzayabilir.

Davanın Süreç Aşamaları:

Sulh Hukuk Mahkemesi’ne Başvuru: (Kısıtlının ikamet ettiği yerdeki mahkeme yetkilidir.)

Sağlık Kurulu Raporu İstenmesi: (Tam teşekküllü devlet hastanesinden alınır.)

Savcılık Görüşü ve İnceleme: (Mahkeme, savcılıktan kamu yararı görüşü ister.)

Tanık Dinlenmesi (Gerekirse): (Kısıtlının durumu tanık beyanlarıyla desteklenebilir.)

Karar ve Tebligat Aşaması: (Mahkeme vasi atama kararını verir ve kararı taraflara bildirir.)

Eğer vasi olarak atanacak kişi aile bireylerinden biriyse (örneğin çocuk, kardeş, eş), süreç genellikle daha hızlı tamamlanır.

Vasilik İçin İlk Nereye Başvurulur?

Vasi tayin işlemleri, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dilekçe verilerek başlatılır. Başvuruyu şu kişiler yapabilir:

Kısıtlının eşi, çocukları, anne veya babası, Akrabaları, Savcılık (re’sen), Kaymakamlık veya sosyal hizmet birimleri.

Yetkili Mahkeme: Kısıtlının ikamet ettiği yer Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.

(Eğer kişi huzurevinde kalıyorsa, huzurevinin bulunduğu ilçe mahkemesi yetkilidir.)

Vasi Atanması İçin Yüzde Kaç Rapor Gerekli?

Vasi atanabilmesi için, kişinin en az %40 oranında zihinsel veya bedensel engel taşıdığını gösteren tam teşekküllü hastane sağlık kurulu raporu gerekir.

Ancak rapor oranı tek başına belirleyici değildir. Önemli olan, kişinin “kendi işlerini idare edemeyecek durumda olduğunun” hekim heyeti tarafından belirtilmesidir.

Sağlık Raporunda Şu İbare Bulunmalıdır: “Kendi işlerini yürütemez, vesayet altına alınması uygundur.”

Bu ifade varsa, mahkeme genellikle vasi atanmasına karar verir.

Eğer kişi kısmen iş yapabilir durumdaysa, “yasal danışman” atanması da mümkündür (TMK m. 429).

Vasi Olarak Kimler Atanabilir?

Mahkeme, kısıtlının yararına olacak şekilde bir vasi seçer. Genellikle şu kişiler tercih edilir:

Kısıtlının eşi, çocuğu, kardeşi veya yakını, Aile fertleri yoksa sosyal hizmet uzmanı, Gerekirse devlet görevlisi veya profesyonel vasi.

Yasal Kriterler (TMK m. 413): “Vasi olarak akıllı, ergin, deneyimli, ahlaklı ve menfaati kısıtlıyla çatışmayan kişiler atanır.”

Yargıtay Kararları; Vasi Tayin Davası 2026?

Yargıtay kararları, vasi atanmasının yalnızca raporla değil, kişinin yaşam koşulları ve kendi iradesiyle de birlikte değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, Kararında; “Sağlık raporunda vesayet altına alınması gerektiği açıkça belirtilmişse, mahkeme kısıtlıyı bizzat dinlemese dahi vasi tayinine karar verebilir.”

Yargıtay 8. HD, Kararında; “Kısıtlı kişinin işlerini yönetemediği sağlık kurulu raporuyla sabit olduğu halde, mahkemenin vasi tayin etmemesi hukuka aykırıdır.”

Yargıtay 6. HD, Kararında; “Vasi olarak atanan kişi, kısıtlının menfaatine aykırı işlem yaparsa görevden alınabilir ve yeni vasi atanır.”

Bu kararlar, mahkemenin kişinin çıkarlarını ön planda tutarak karar vermesi gerektiğini açıkça göstermektedir.

Vasi Ataması Sonrasında Neler Olur?

Vasi atandıktan sonra: Mahkeme tarafından vasiye tebligat yapılır, Vasi, kararın kesinleşmesiyle birlikte vesayet defteri açar, Her yıl vesayet denetim raporu mahkemeye sunulur, Kısıtlı adına işlem yapılacaksa, mahkemeden izin alınır (örneğin taşınmaz satışı, miras işlemleri, banka hesabı yönetimi vb.).

Vasi, sadece mahkemenin izin verdiği işlemleri yapabilir. Bu, kısıtlı kişinin haklarının kötüye kullanılmasını önlemek içindir.

Avukat ve Danışmanlık: Vasi Tayin Davası 2026?

Vasi Tayini Kişi Haklarını Korumak İçin Hukuki Güvencedir. Vasi tayin davası, yaşlı, engelli veya akıl sağlığı yerinde olmayan bireylerin haklarını korumak ve işlemlerini güvenle yürütmek amacıyla düzenlenmiştir.

Vasi Tayin Davası 2026? Dava Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılır. En az %40 engel oranı veya “kendi işini yürütemez” ibaresi gerekir.

Ortalama 2–4 ayda sonuçlanır. Vasi, genellikle aile bireylerinden seçilir.

Her yıl mahkeme denetimi yapılır. Yargıtay kararlarına göre, sağlık raporu vasi atanması için en önemli delildir.

Bu nedenle, vasi tayin sürecinde hem yasal işlemleri doğru yürütmek hem de kısıtlının hak kaybına uğramaması için vesayet hukukunda çalışan bir avukatla hareket etmek en doğru yoldur. Vasi Tayin Davası 2026?