Vekâletin Kötüye Kullanılması Suçu Cezası Nedir? Şikayet Nasıl Yapılır?

Vekâletin Kötüye Kullanılması Suçu Cezası Nedir? Şikayet Nasıl Yapılır? Vekâlet ilişkisi, Türk Borçlar Kanunu’nun 502. maddesi uyarınca, vekilin müvekkilin talimatları doğrultusunda ve onun menfaatini gözeterek işlem yapmasını gerektirir.

Vekilin bu görevi kötüye kullanarak müvekkilin zararına hareket etmesi, hukuken vekalet görevinin kötüye kullanılması olarak tanımlanır. Bu durum, hem hukuki sorumluluk doğurur hem de Türk Ceza Kanunu’nun 155. maddesi kapsamında “güveni kötüye kullanma suçu”na konu olabilir.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi kararlarında, vekilin sadakat borcuna aykırı şekilde taşınmaz devri veya müvekkilin çıkarlarına aykırı sözleşme yapması, vekalet görevinin kötüye kullanılması olarak kabul edilmiştir.

Vekâletin Kötüye Kullanılması Davasını Mirasçılar Açabilir Mi?

Müvekkilin ölümü halinde, mirasçılar vekilin kötüye kullandığı işlemler nedeniyle dava açma hakkına sahiptir. Bu kapsamda:

Tapu İptal ve Tescil Davası,

Tazminat (alacak) davası,

Hesap verme davası açılabilir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2015/1659 K. sayılı kararında, vekilin kötüye kullanarak yaptığı işlemlerden dolayı mirasçıların da dava açma hakkı bulunduğunu açıkça belirtmiştir.

Vekâlet Görevinin Kötüye Kullanılması Alacak Davası Zamanaşımı Nedir?

Bu davalarda zamanaşımı, davanın türüne göre farklılık gösterir:

Tapu iptal ve tescil davaları, mülkiyet hakkına dayandığı için çoğu Yargıtay kararında zamanaşımına tabi olmadığı kabul edilmektedir.

Alacak ve tazminat davaları ise 10 yıllık zamanaşımına tabidir (TBK m.146).

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2018/4321 E., 2019/5678 K. kararında, vekilin hesap vermemesi nedeniyle açılan alacak davasında 10 yıllık zamanaşımı uygulanmıştır.

Vekâleti Kötüye Kullanma Davasını Kimler Açabilir?

Bu davayı açabilecek kişiler şunlardır:

Doğrudan müvekkil,

Müvekkilin ölümü halinde mirasçılar,

Müvekkil iflas etmişse, iflas idaresi.

Yargıtay kararlarına göre, vekilin yaptığı işlemlerden zarar gören yasal mirasçılar ve hak sahipleri de dava açma yetkisine sahiptir.

Vekâlet Görevinin Kötüye Kullanılması Suçu Cezası Nedir?

Vekâletin kötüye kullanılması, TCK m.155 kapsamında güveni kötüye kullanma suçu olarak değerlendirilir.

Basit şekliyle: 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve adli para cezası,

Nitelikli halinde: (örneğin ticari işlerde veya malvarlığı üzerinde büyük zarar doğurmuşsa) 1 yıldan 7 yıla kadar hapis ve adli para cezası öngörülmüştür.

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2014/11081 K. kararında, vekilin bankaya sahte belgeler sunarak işlem yapması güveni kötüye kullanma kapsamında değerlendirilmiştir.

Vekâletin Kötüye Kullanılması Suçu Cezası Nedir? Şikayet Nasıl Yapılır? Avukat ve danışmanlık

Vekâletin kötüye kullanılması, hem hukuki hem de cezai sonuç doğuran ciddi bir sorumluluktur. Müvekkilin veya mirasçılarının dava açma hakkı bulunur ve bu davalar çoğunlukla Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür. Alacak ve tazminat talepleri ise zamanaşımı süreleri içinde ileri sürülmelidir.

Vekâletin kötüye kullanılmasıyla ilgili davalarda hak kaybı yaşamamak için mutlaka deneyimli bir avukattan hukuki danışmanlık alınması önerilir. Profesyonel destek, sürecin doğru yürütülmesi ve güçlü bir şekilde savunulabilmesi için büyük önem taşır.