Çek ceza davası nedir, dava kime, ne zaman nasıl açılır 2025?

Çek ceza davası nedir, dava kime, ne zaman nasıl açılır 2025? Ticaret hayatının vazgeçilmez araçlarından biri olan çek, bazen kötüye kullanılarak mağduriyetlere neden olabiliyor.

Çekin karşılıksız çıkması halinde hem ceza sorumluluğu hem de hukuki yaptırımlar gündeme gelir. Peki bu durumda nasıl bir dava açılır, hangi sürelere dikkat edilmelidir? İşte karşılıksız çekle ilgili en çok merak edilen sorular ve yanıtları:

Çek Ceza Davası Nedir? Kime, Ne Zaman Açılır?

Karşılıksız çek ceza davası, çek üzerinde yazılı tutarın karşılığının banka hesabında bulunmaması halinde, çeki düzenleyen hakkında açılan adli nitelikli yaptırım davasıdır.

Çek Ceza Davası Kim hakkında açılır?

Çeki keşide eden (düzenleyen) gerçek kişi hakkında açılır.

Tüzel kişiler (şirketler) değil, çek defteri sahibi şirket yetkilisi sorumlu olur.

Çek Ceza Davası Ne zaman açılır?

Çekin karşılıksız olduğu bankadan öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayet edilmelidir.

Aksi halde şikayet hakkı zamanaşımına uğrar.

Dava, asliye ceza mahkemesinde görülür. Cumhuriyet savcılığına şikayet dilekçesi ile başvurulur.

Karşılıksız Çekte Şikâyet Süresi Ne Kadardır?

Türk Ticaret Kanunu’na göre: Çek ibraz tarihinden itibaren 6 ay içinde savcılığa veya icra ceza mahkemesine başvurulmalıdır.

Bu süre geçirilirse şikâyet hakkı düşer.

Örneğin 10 Nisan 2025’te karşılıksız çıkan çek için, en geç 10 Ekim 2025’e kadar şikayet yapılmalıdır.

Çek Zamanaşımı Süresi Kaç Yıldır?

Çek alacağının icra takibiyle tahsil edilmesi için: Çek düzenleme tarihinden itibaren 3 yıl içinde takip yapılmalıdır.

Ceza davası yönünden ise, çekin ibrazından itibaren 6 aylık şikayet süresi bulunur.

Ancak karşılıksız çekin düzenlenmesinden sonra 5 yıllık genel ceza zamanaşımı süresi uygulanır.

Karşılıksız Çekte En Fazla Ne Kadar Ceza Alınır?

2025 yılı itibarıyla karşılıksız çek düzenleyen kişiye uygulanacak ceza:

Her bir çek yaprağı için 1.500 güne kadar adli para cezasıdır.

Ödeme yapılmazsa bu ceza, doğrudan hapis cezasına çevrilir.

Yani 1 yaprak karşılıksız çek için ortalama 1 – 2 yıl arası hapis cezası gündeme gelebilir.

Karşılıksız Çek Suçunda Suç Yeri Neresidir?

Ceza davası açısından suç yeri: Çekin bankaya ibraz edildiği yer olarak kabul edilir.

Yani çek hangi şehirde “karşılıksız” olarak görülmüşse, o yerin asliye ceza mahkemesi yetkilidir.

Karşılıksız Çekte Cezai Sorumluluk Nedir?

Cezai sorumluluk yalnızca: Çeki düzenleyen gerçek kişiye aittir.

Şirketin yetkilisi değişmişse, çekin keşide tarihinde imza atan kişi sorumlu tutulur.

Sadece adli para cezası uygulanır; dolandırıcılık suçu sayılmaz.

Ancak çekin sahte olması veya dolandırıcılık kastı varsa, TCK m.157 uyarınca dolandırıcılıktan ceza alınabilir.

5 Yıl Ceza Alan Ne Kadar Yatar?

Adli para cezası ödenmezse ceza hapse çevrilir.

1 gün adli para cezası → 1 gün hapis

5 yıl ceza alan kişi, infaz yasasına göre 3 yıl 9 ay civarında cezaevinde kalabilir.

İyi hal ve denetimli serbestlik uygulanabilir.

Ancak 2020 sonrası uygulamalarda çoğu karşılıksız çek cezası, denetimli serbestlik kapsamında uygulanmakta, doğrudan infaza geçilmemektedir.

1 Günlük Adli Para Cezası 2025’te Ne Kadar?

2025 yılı itibarıyla 1 günlük adli para cezası: 100 TL ile 500 TL arasında hâkim takdirine bağlı olarak belirlenmektedir.

Örneğin 1.000 gün adli para cezası alan kişi için ceza tutarı:

→ 100.000 TL – 500.000 TL arası olabilir.

Mahkeme, ödeme gücüne göre alt sınırdan ceza verebilir.

Karşılıksız Çek, Hem Hukuki Hem Cezai Yükümlülük Getirir

Bir çeki karşılıksız çıkarmak yalnızca alacaklıyı mağdur etmekle kalmaz, aynı zamanda keşide eden kişiyi cezai sorumluluk altına sokar. Zamanaşımı sürelerine dikkat edilmeli, ödeme yapılmadan çek düzenlenmemeli, mağdur olan kişi ise haklarını yasal süresi içinde aramalıdır.