Tasarrufun İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Tasarrufun İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır? Tasarrufun iptali davası, icra takibi yoluyla tahsil edilemeyecek alacaklının, borçlunun mal kaçırma amacıyla yaptığı bazı işlemleri iptal etmek için açılan bir dava türüdür. Bu davada, borçlunun oğlu 5 yıl içinde yaptığı hileli işlemler ve alacaklılarını zarara uğratma kastıyla gerçekleştirilen tasarrufları konu alır. Türk hukukunda, İcra İflas Kanunu’nun 277. ve devamı maddeler bu davadan oluşur.

Alacaklı, borçlunun mallarını devrederek alacaklılardan mal kaçırma girişiminde saklandığı durumda tasarruf iptali işlemini açabilir. Bu davanın temel amacı, borçlunun hileli işlemleriyle alacaklıya zarar verme amacını ortadan kaldırmak, alacağının maliyetini korumaktır. Tasarrufun iptali durumu ile mal mülkiyeti geri alınmaz, ancak alacaklı, mal varlığının borçlu olduğu cebri icra yoluyla tahsil edileceği yetkisine sahip olur.

Tasarrufun İptali Davasında Hak Düşürücü Süre Kaç Yıldır?

Tasarrufun iptali davalarında zamanaşımı değil, hak düşürücü süre geçerlidir. İcra İflas Kanunu’nun 278. ve devamı listesine göre, borçlunun “ivazsız” veya “aciz halinde” yaptığı tasarruflar iptale tabidir. Bu tasarruflar, borçlunun mali hesabının düşmesinden itibaren başlangıçtan itibaren ve borçlunun iflasına veya malların iptali amacıyla yaptığı işlemlere kadar olan süreyi kapsar. Ancak bu süre boyunca en fazla 2 yıl ilerleyebiliriz.

İcra İflas Kanunu’nun 280. maddesi ise, alacaklıya zarar verme kastıyla yapılan tasarruflara karşı dava açma süresini düzenler. Buna göre, tasarruf tasarrufu akışı bilgisi ya da bilmesi gereken miktar 5 yıldan itibaren tasarruf iptali davası açılmalıdır. Beş yıllık süre açıldıktan sonra açılan davalar reddedilecektir. Bu sürelerin aşılması durumunda dava haklarının bozulması ve mahkeme davasını reddeder.

Tasarrufun İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Tasarrufun İptali Davalarında Görevli Mahkeme; Tasarrufun iptali davalarına bakmakla görevli mahkemeler, İcra İflas Kanunu’nun 281. maddesine göre Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Bir çok kişinin yandığı nokta, ticari bir alanda tasarruflu miktarlarda davanın Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılması gerekir. Ancak dava konusu tasarruf işlemi ticari nitelikte olsa bile, yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Özellikle alacaklı ve borçlular arasındaki ticari ilişkilerden doğan davalarda da durum süreklilik göstermektedir. Örneğin, kredi ticari sözleşmelerine dayalı bir alacak davası dahi, tasarruf iptali davası Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülmelidir. Bu davalar, Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen ticari davanın taşımaz ve bu nedenle Asliye Ticaret Mahkemeleri değil, Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlisi olur.

Tasarrufun İptali Davasında Yetkili Mahkeme Neresidir?

Tasarrufun iptali davalarında yetkili mahkeme, genel hükümler çerçevesinde belirlenir. Borçlunun veya davalı üçüncü kişinin ikametgahındaki mahkemede dava açılabilir. Ayrıca haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi de yetkili olabilir. Dava konusu bir sözleşmeden çıkmasısa, bu durumda sözleşmede yetkili yer mahkemesi tarafından kaydedilebilir. Ancak bu durumdaki yetki şartının, tacirler arasında yapılan sözleşmelere uygun olarak belirlenmiş olması gerekir.

Tasarrufun İptali Davası Nasıl Sonuçlanır?

Tasarrufun iptali davasının kazanılması durumunda, dava konusu malın mülkiyeti borçluya geri verilmez. Ancak alacaklı bu mülkün sanki borçlunun mülkiyetinde olduğu gibi haciz ettirebilir ve talep edebilir. Satış sonucunda elde edilen bedel ilk alacaklının tümünün karşılanacağı için kullanılır. Satıştan sonra bir para artarsa, bu tutarın mülkiyeti üçüncü kişiye iade edilir.

İptal edilen işlem, sadece davayı açan alacaklıya karşı geçersiz sayılır. Borçlu, malın başka birine devretmiş olsa bile, alacaklı bu mal üzerinde özgürlüğü arayabilir. Davalı üçüncü kişi ise borçludan devredilen malın talebi talep edilebilir. Özellikle iflas durumunda, dava halinde malî iflas masasına takviye ve iflas alacaklılarının eşit şekilde alacaklarını karşılaması için sunulur.