Tasarrufun İptali Davası Kime Karşı Açılır?

Tasarrufun İptali Davası Kime Karşı Açılır? Tasarrufun iptali davası, borçlunun alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla yaptığı tasarruf işlemlerini iptal etmek için açılan bir dava türüdür.

Bu dava, alacaklının hakkını korumak ve borçlunun hileli işlemlerini engellemek amacıyla açılır. Ancak bu davada kimin davacı, kimin davalı olduğu, hukuk açısından önem taşır. İşte tasarrufun iptali davasında tarafların kimler olabileceğine dair detaylar:

Tasarrufun İptali Davası Kime Karşı Açılır? Davacı Kimdir?

Tasarrufun iptali davasında davacı, borçludan alacağını tahsil edemeyen alacaklıdır. İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 277. maddesi gereğince, elinde muvakkat (geçici) veya kati aciz vesikası bulunan her alacaklı bu davayı açabilir. Ayrıca iflas durumunda, iflas idaresi de davacı olarak bu davayı açma yetkisine sahiptir.

Bir başka önemli nokta ise, alacaklının alacağını bir başkasına temlik etmesi durumunda, temlik alan kişinin de bu davayı açabilme hakkına sahip olmasıdır. Bu durumda, temlik alan yeni alacaklı davacı sıfatını devralarak, davayı sürdürebilir.

Tasarrufun İptali Davası Kime Karşı Açılır? Davalı Kimdir?

Tasarrufun iptali davasında davalı ise, genellikle borçlu ve borçlunun mal varlığını devrettiği, ödeme yaptığı üçüncü kişilerdir. İcra İflas Kanunu’nun 282. maddesi uyarınca, borçluya karşı yapılan tasarruf işlemlerine dahil olan kişiler, yani mal devralanlar veya kazandırma yapılan kişiler davalı konumunda olabilir. Eğer bu kişiler vefat etmişse, onların mirasçılarına karşı da iptal davası açılabilir.

Üçüncü kişilerin, davanın açılmasındaki kritik rolü de dikkat çekicidir. Eğer borçlu malını bir üçüncü kişiye devrettiğinde, bu kişinin kötü niyetli olduğuna dair bir kanıt varsa, alacaklı bu kişiye karşı da dava açabilir. Bu durumda, kötü niyetli üçüncü kişiler iptal davasında davalı olarak yer alırlar.

Tasarrufun İptali Davası Nasıl Görülür?

İptal davasına konu olan mal bir başkasına devredilmişse, alacaklıya mahkeme tarafından seçim hakkı tanınır. Alacaklı, devralan kişi aleyhine davaya devam etmek isterse, bu kişiye karşı dava dilekçesi göndermeden sadece duruşma günü tebliğ edilerek davaya devam edilir. Eğer alacaklı, davayı malı devreden kişiye karşı sürdürmek isterse, bu durumda yargılama malın devredildiği tarihteki değeri üzerinden yapılır ve devreden kişi tazminat ödemekle yükümlü olur.

Davalılardan birinin vefat etmesi halinde ve mirasçıların mirası reddetmesi durumunda, sulh hukuk mahkemesi devreye girer. Mahkeme, mirasın iflas hükümlerine göre tasfiyesi için gerekli süreci başlatır ve atanacak temsilci huzurunda iptal davası sonuçlandırılır. Eğer yargılama sırasında davalılardan biri iflas ederse, davacı alacaklıya dava takip yetkisi verilir ve dava iflas idaresi huzurunda görülmeye devam eder.

Tasarrufun İptali Davası Nerede Açılır?

Tasarrufun iptali davalarına, İcra İflas Kanunu’nun 277. ve izleyen maddeleri uyarınca Asliye Hukuk Mahkemeleri bakar. Bu davalar genel olarak haksız fiil niteliğinde kabul edilir ve yasada belirtilen “mahkeme” ifadesi genel olarak Asliye Hukuk Mahkemesi’ni işaret eder.

Ancak, tasarrufun iptali davası icra hukuku ile doğrudan ilgili bir dava türü olduğundan, bazı özel durumlarda farklı mahkemeler de görevli olabilir. Örneğin, tasarrufun iptali davası, “istihkak davasında” karşı dava olarak açılmışsa, bu davaya İcra Mahkemesi bakar. Ayrıca, eğer iptal davası “sıra cetveline itiraz” davası şeklinde açılmışsa, bu durumda davaya Ticaret Mahkemesi bakacaktır.