Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası. Velayet hakkının kötüye kullanılması ve velayetin değiştirilmesi istemi, boşanma davası akabinde aile mahkemesi hakimi tarafından hükmedilen velayet kararı ile doğrudan ilgilidir. Velayet kavramı; yasalar nezdinde reşit olmayan çocuğun, anne ve babasının bakım ve gözetiminde olduğunu ifade etmektedir. Yasal sebep olmadıkça anne ve babasını velayeti altında olan çocuğu, anne ve babasından almak mümkün değildir.

Dolayısıyla hakimin vasi atamasına gerek görmediği müddetçe kısıtlanan ergin çocuklar da anne ve babanın velayeti altında kalmaya devam ederler. Bu kapsamda velayet davası; çocuğun velayetinin kendisinde olmayan eşin diğer eşe karşı açtığı bir aile hukuku davası türü olarak karşımıza çıkmaktadır.

Hukuki çerçevesi Türk Medeni Kanunu’nun 335. maddesinde yer alan hükümlere göre düzenlenen velayet hususu, herhangi bir yasal sebep olmadıkça ergin olmayan çocuğun anne ve babasının velayetinde olması demektir. Boşanma davası sonucu müşterek çocuğun velayetine ilişkin kararlar; boşanmaya sebep olan koşullar üzerinde anne ve babanın kusuru kadar, çocuğun yüksek menfaatinin de aile hakimi tarafından gözetilmesi sonucu verilmektedir.

Velayetin Değiştirilmesi Davası

Boşanma davasıyla birlikte ya da boşanma davasından sonra gündeme gelen velayet davasında çocuğun velayetine ilişkin aile mahkemesi hakimi tarafından verilen kararlar nihai karar olmayıp Türk Medeni Kanunu’nun 183. maddesinde yer alan hükümlere göre değişen olguların zorunlu kılması durumunda hakimin gerekli gördüğü şekilde velayetin değiştirilmesi mümkün olabilmektedir. Bu uygulamanın gerçekleşmesi için hakim re’sen hareket edebileceği gibi anne veya babadan birinin talep etmesi de yeterli olmaktadır.

Hukuk sistemimizde velayetin değiştirilmesi davasının görülebilmesi için, velayetin değiştirilmesini gerektirecek nedenlerin çerçevesi belirlenmiştir. Buna göre şu olay ve olguların gerçekleşmesi halinde velayetin değiştirilmesi için hukuki zemin oluşmuş sayılır:

  • Boşanmış anne ve babanın başkasıyla evlenmesi,
  • Anne ve babanın çocuğunu bırakıp başka bir yere gitmesi,
  • Velayeti elinde bulunduran anne veya babanın vefat etmesi

Bu ve benzeri hallerde yetkili aile mahkemesi hakimi, velayet hakkının yeniden değerlendirilmesini gerektiren her durumda önlem almalıdır. Hatta çocuğun velayetinin kendisine bırakılmış olan anne veya babanın vefat etmesi halinde bile velayet, doğrudan diğer tarafa geçmemekte, bu noktada da hakimin nihai kararının olması gerekmektedir.

Velayetin Değiştirilmesi Davası Zamanaşımı Süresi

Velayetin değiştirilmesi davası belirli bir süreye tabi olmayıp çocuğun menfaatini gerektirdiği takdirde her zaman açılabilecek bir davadır. Ayrıca velayetin değiştirilmesi davasını sadece velayet hakkını elinde bulundurmayan anne ya da baba değil, çocuğun velayetine sahip olan kişi de velayetin el değiştirmesi maksadıyla açabilme hakkına sahiptir.

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayetin Kötüye Kullanılması

Velayet görevinin gereği gibi yerine getirilememesi, velayetin kötüye kullanılması unsurunu meydana getirmektedir. Bu noktada velayetin kötüye kullanılmasını doğuran sebepler şunlardır:

  • Anne ya da babanın deneyimsizliği
  • Çocuktan başka bir yede bulunması
  • Tembellik etmesi, çocuğa yeterli ilgi göstermemesi ve bu durumun süreklilik arz etmesi
  • Çocuğa karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası

Günümüzde mahkemede hakim tarafından gerekli görülmesi ya da bu doğrultuda gelen bir talep bulunuyor ve şartların uygunluğu söz konusu ise mahkeme kararı ile velayeti sonlandırabilir. Özellikle hakim tarafından çocuğun velayetinin kaldırılması çocuğun menfaatlerinin ve haklarının tercih edilen yol ile en iyi şekilde oluşturulamaması ön koşulu ile velayet sona erdirilmesi kararı alınmaktadır.

Anne ve  babanın velayetten doğan görev ve yükümlülüklerini deneyimsizlik, hastalık, başka bir yerde bulunma ve daha pek çok farklı sebep dolayısı ile yerine getirememesi durumunda mahkeme tarafından velayet görevinin gerekliliklerinin yerine getirilememesi dolayısı ile velayet sonlandırılır.

Anne ve baba tarafından velayetinin bulunduğu çocuğa gerekli olan ilgiyi gösterememesi ve bu durumu herhangi bir mazerete bağlayamıyor olması, durumun devamlılığının bulunması durumunda anne ve babanın velayet hakkı kaldırılabilmektedir. Anne ve babanın çocuğuna yönelik olarak sorumluluklarını en ciddi şekilde önemsememesi ve boş vermesi hallerinde de mahkeme tarafından alınan karar ile velayetin sona erdirilebilmesi mümkündür.

Günümüzde evlilik birliğinin bozulmasından dolayı alınan çocuğun velayetinin söz konusu ebeveynin yeni bir evliliğe imza atması durumunda çocukların haklarının gözetilmesi ile gerekli hallerde bu ebeveyn için velayet sonlandırılması uygulanabilmektedir.

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası Yargıtay Kararı

VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ DAVASI – ANNENİN ÇOCUĞUN GELİŞİMİ İÇİN ÖNEMLİ OLMASINA RAĞMEN BABASI İLE GÖRÜŞMESİNİ ENGELLEMESİ – VELAYET HAKKINI KÖTÜYE KULLANILDIĞI – VELAYETİN ANNEDEN ALINARAK BABAYA VERİLMESİ – DİRENME KARARININ BOZULMASI GEREĞİ

ÖZET: Davalı annenin sekiz yaşındaki müşterek çocuğun gelişimi için önemli olmasına rağmen babası ile görüşmesini engelleyerek, velayet hakkını kötüye kullandığı hususunun kanıtlandığı ve müşterek çocuğun velayetinin davalı anneden alınarak davacı babaya verilmesi gerektiği kabul edilmelidir. Hal böyle olunca, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Dava Şartları

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca velayet, çocukların bakım, eğitim, öğretim ve korunması ile temsil görevlerini kapsar.

Velayet, aynı zamanda ana babanın velayeti altındaki çocukların kişiliklerine ve mallarına ilişkin hakları, ödevleri, yetkileri ve yükümlülükleri de içerir.

Ana ve babanın çocukların kişiliklerine ilişkin hak ve ödevleri, özellikle çocukların şahıslarına bakmak, onları görüp gözetmek, geçimlerini sağlamak, yetiştirilmelerini ve eğitimlerini gerçekleştirmektir. Bu bağlamda sağlayacağı eğitim ile istenilen ölçüde dürüst, kötü alışkanlıklardan uzak, iyi ahlak sahibi, çalışkan ve bilgili bir insan olarak yetiştirmek hak ve yükümlülüğü bulunmaktadır.

Öte yandan, ayrılık ve boşanma durumunda velayetin düzenlenmesindeki amaç, küçüğün ileriye dönük yararlarıdır. Eş söyleyişle, velayetin düzenlenmesinde asıl olan, küçüğün yararını korumak ve geleceğini güvence altına almaktır.

Velayet, kamu düzenine ilişkin olup bu hususta ana ile babanın istek ve beyanlarından ziyade çocuğun menfaatlerinin dikkate alınması zorunludur.

Belirtilmelidir ki, velayetin kaldırılması ve değiştirilmesi şartları gerçekleşmedikçe, ana ve babanın velayet görevlerine müdahale olunamaz.

Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Kanun Maddesi

4721 sayılı TMK’nun konuya ilişkin 324. maddesi;

“Ana ve babadan her biri, diğerinin çocuk ile kişisel ilişkisini zedelemekten, çocuğun eğitilmesi ve yetiştirilmesini engellemekten kaçınmakla yükümlüdür.

Kişisel ilişki sebebiyle çocuğun huzuru tehlikeye girer veya ana ve baba bu haklarını birinci fıkrada öngörülen yükümlülüklerine aykırı olarak kullanırlar veya çocuk ile ciddi olarak ilgilenmezler ya da diğer önemli sebepler varsa, kişisel ilişki kurma hakkı reddedilebilir veya kendilerinden alınabilir.” düzenlemesini içermektedir.

Buna göre velayetin düzenlenmesinde asıl olan, küçüğün yararını korumak ve geleceğini güvence altına almak olduğundan, çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimini engelleyen ve süreklilik arz edeceği anlaşılan her olay, tehlikenin büyüklüğü, doğuracağı onarılması güç sonuçlar değerlendirilerek sonuca varılmalı; velayetin belirlenmesi ve düzenlenmesinde öncelikle çocuğun yararı göz önünde tutulmalıdır.

Bu kapsamda, çocuğun cinsiyeti, doğum tarihi, eğitim durumu, kimin yanında okumakta olduğu, talepte bulunanın çocuğun eğitim durumu ile ilgilenip ilgilenmediği, sağlığı, sağlık durumuna göre tedavi olanaklarının kimin tarafından sağlanabileceği gibi özel durumuna ilişkin hususlar göz önünde tutulmalıdır.

Velayetin belirlenmesi ve düzenlenmesinde ana babadan kaynaklanan özelliklerin de dikkate alınması kaçınılmazdır. Bu nedenle, mahkemece çocuğu başkasına bırakma, ihmal etme, kaçırma, iradi olarak terk etme, yönlendirme hususları ile tarafın velayet talebinin olup olmaması, şiddet uygulaması, sadakatsizliği, ekonomik durumu, mesleği, yaşadığı ortam, kötü davranışı, alkol bağımlılığı, sağlığı, dengesiz davranışları dikkate alınmalıdır.

Yukarıda değinilen yasa hükmü ile dosya arasındaki icra dosyaları ve davalı hakkında çocuk teslimine muhalefet etmekten dolayı uygulanan yaptırım bir arada düşünüldüğünde, davalı annenin çocuğun babayla kişisel ilişki hakkını sürekli olarak engellediği, bundan dolayı hakkında çocuk teslimine muhalefet etmekten yaptırım uygulandığı, bu suretle Türk Medeni Kanunu’nun 324. maddesinde yer alan yükümlülüğüne aykırı davrandığı anlaşılmaktadır.

5 SORULAR

  1. FATMA ŞAHİNGÖZ dedi ki:

    Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası Bu davanın sonuçlanması ve süresini merak ediyorum..

  2. ERHAN KARAGÖL dedi ki:

    Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası Sayın İlkay hukuk bürosu, bu davayı açmayı düşünüyorum..

  3. BETÜL GÜLDÜR dedi ki:

    Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası Aydınlatıcı bilgiler için teşekkür ederim.. Başarılar dilerim..

  4. MÜRÜVET ÜNAY dedi ki:

    Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası Sayın avukat Mevcut davanın açma şartları nelerdir.?

  5. TOYGUN DIŞBUDAK dedi ki:

    Velayetin Kötüye Kullanılması Velayetin Değiştirilmesi Davası Sizden randevu almak istiyorum.Yardımcı olurmusunuz?

MÜRÜVET ÜNAY için cevap yaz

 

AVUKATA SORU SORUN

Bize Ulaşın




[recaptcha]

BİZE ULAŞIN

İletişim Bilgileri