Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı

Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Nedir? Sebepsiz bir şekilde zenginleşme durumunda dava açılma süreci nerede yaşanılıyorsa o yerdeki mahkemeler tarafından yürütülür. Dava bir kişinin herhangi bir haksız sebepten dolayı zengin olarak refah seviyesine yükselmesi sonucunda açılır. Bu zenginlik haksız şekilde elde edilen kazanç ile ya da bir başka kişiye zarar vererek ve onun hakkını elinden alarak zengin olma durumu olarak gösterilebilir. Davanın açılması için önemli olan kısım zenginleşme olayının haksız yere olmasıdır. Diğer türlü vatandaşların dava açma hakkı bulunmaz. Belgelenen haksız yere zengin olma durumu olan kişilere dava açılabilir.

Bir Yıllık Sürenin Geçmesi

Dava açan kişinin zenginliğini tekrar geri talep etme hakkı bulunabilir. Bu istemin gerçekleşmesi için belli bir süre içerisinde talebin yapılması gerekir. Bu süre kısıtlaması 1 yıldır. Bir yıldan sonra dava zaman aşımına uğrar.  Fakat davanın açılabilmesi için de bir takım kriterler bulunur. Bunlardan en önemlilerinden bir tanesi davayı açanın karşı tarafın zenginliğinin haksız bir şekilde olduğunu belgelemesi gerekir. Bunun yanı sıra zenginleşen kişinin ne kadar çok mal varlığı kazandığının da öğrenilmesi gerekir. Bu kriterlerin sağlanması durumunda 1 yıl içerisinde dava açabilme hakkı elde edilir. 1 yıllık zamanın dolması durumunda dava durdurulur.

On Yıllık Sürenin Geçmesi

Bazı durumlarda herhangi bir sebep ortada yokken insanlar zenginleşebilir. Bu zenginleşmenin haksız yere olması durumunda ve alacaklıların bulunması ile birlikte dava süreci başlar. Bu dava sürecinin başlaması için belirli bir süre içerisinde başvuruda bulunulması gerekir. Belirlenen bu süre 10 yıldır. Bu süre zenginleşme olayının gerçekleşmesinden sonra başlar. O tarihten itibaren alacaklı kişilerin dava açma hakkı bulunur. Belirlenen süre zarfının dolması halinde dava açma hakkı ortadan kalkar. Ve alacaklı kişiler, hiçbir şekilde haklarını geri alamaz.

Zaman Aşımı Hangi Durumlarda Durur?

Bazı davaların açılma süreleri bulunur. Bu sürelerin dolması durumunda vatandaşlar dava açamaz ve herhangi bir şekilde karşı taraftan hak talep edemez. Belirlenen süre bazı zamanlarda bir takım sebeplerden dolayı durdurulur. Bu sebeplerden bir tanesi alacağı olanların mal varlıkları üzerinde hakkı bulunmaları durumudur. Bu durumda davanın açılması için verilen maximum süre göz ardı edilerek dava durdurulabilir. Evli olanların birbirlerinden alacakları olması durumunda, velayet probleminin olduğu dönemde çocukların anne ve babalarından alacağı olduğu durumlarda ve mahkemelerde alacaklılık durumunun açıklanamadığı durumlarda da dava için belirlenen süre durdurulabilir. Bunların yanı sıra bazen sürenin durdurulması yerine kesilme olur. Bu durumun yaşandığı örneklerden bir tanesi davalarda hakem heyetine müracaat edilmesi durumudur. Diğer bir durum ise faiz ile ilgili konulardır. Bu tür zamanlarda davada belirlenen sürenin ortadan kaldırılması mahkeme tarafından verilen yetki doğrultusunda gerçekleşir. Belirli bir sürenin ortadan kalkması her koşulda da gerçekleşmez.

Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı

Sebepsiz Zenginleşme zamanaşımı,Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Zenginleşme, zenginleşenin bir alacak hakkı kazanması suretiyle gerçekleşmişse diğer taraf, istem hakkı zamanaşımına uğramış olsa bile, her zaman bu borcunu ifadan kaçınabilir.

Yargıtay Kararı – Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı

YARGITAY 3. Hukuk Dairesi  ESAS Kararı

Mahkemece; uyuşmazlığın İdare Mahkemesi tarafından çözümlenmesi gerektiği gerekçesi ile davanın görev nedeniyle reddine ilişkin verilen hükmün Dairemizin 23.10.2008 tarih ve 2008/12322 E.-17728 K.sayılı ilamı ile bozulmuş olup, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davanın zamanaşımına uğradığı gerekçesi ile reddine karar verilmiş, hükmün davacı tarafından temyizi üzerine, bu defa Dairemizin 04.02.2013 gün ve 2012/23811 E.-2013/1523 K.sayılı ilamı ile,” Bilindiği gibi zamanaşımı defi, borcu ortadan kaldırmamakla birlikte, bunu ileri süren tarafa, borcu yerine getirmekten kaçınma yetkisi vermektedir. Bu bağlamda, Borçlar Kanunu’nun 66. maddesine göre; nedensiz mal ediniminden dolayı açılacak dava, zarar gören tarafından verdiğini geri almaya hakkı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve herhalde bu hakkın doğduğu günden itibaren on yıl geçmekle zamanaşımına uğramaktadır. Anılan Kanunun 132. maddesinde, zamanaşımının işlemesine engel olan ve onu durduran sebepler sıralandığı gibi, 133. maddesinde de zamanaşımını kesen olgular açıklanmıştır. Sebepsiz zenginleşme hukuksal temeline dayalı bu tür davalarda öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresinin başlangıcı ise kamu kurum ve kuruluşları açısından, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.09.1987 gün ve 1987/9-68 Esas, 1987/618 Karar sayılı ilamında da vurgulandığı gibi, o kurum ve kuruluşların dava açma konusunda yetkili kılınan kişi veya organlarının verdiğini geri almaya (istirdada) hakkı olduğunu öğrendiği tarihtir.

Yukarıdaki açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde; öncelikle gerekli tüm belge ve yazışmalar getirtilerek davalı tarafından yasal süresinde ileri sürülen zamanaşımı defi konusunda irdeleme yapılmalı, özellikle, davacı Hazine yönünden zamanaşımı süresinin, dava açmaya yetkili kişi ya da organının öğrenme tarihi itibarıyla işlemeye başladığı dikkate alınıp, sözkonusu kişi/organ yöntemince belirlendikten sonra öğrenme günü açıklığa kavuşturulmalı, zamanaşımının gerçekleşmediği saptandığında, yersiz ödeme tutarlarının geri alınabileceği gözönünde bulundurulmalı ve elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.” gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiş, mahkemece bozma ilamına uyulduktan sonra, yapılan yargılama neticesinde; İl Sağlık Müdürlüğü Hukuk İşlerinden Adana Defterdarlığının 31/12/2007 tarih ve 44603 sayılı yazısı ile gerekli işlemlerin yapılması hususunda talimat verildiği ve bunun öğrenme tarihi olduğu ancak davanın 1 yıllık süre sonunda 01/02/2008 tarihinde açıldığı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.

Zamanaşımı 818 sayılı B.K’nun 125 ila 140. maddeleri (6098 Sayılı T.B.K’nun 146 ila 161.maddeleri) arasında düzenlenmiştir. Zamanaşımı, belirli bir süre içerisinde hakkını talep etmemiş olan alacaklının, bundan sonra alacağını dava yoluyla talep edememesidir.

Zamanaşımı hukuki açıdan bir def-i niteliği taşımaktadır. Borçlu, borcunu ödemek istemiyorsa borcun zamanaşımına uğradığını ve borcun dava edilebilme niteliği olmadığını açık bir biçimde yargılama süresinde ileri sürmelidir. Zira, 818 sayılı B.K’nun 140.maddesi (6098 Sayılı T.B.K’nun 161.maddesi), zamanaşımı ileri sürülmediği takdirde hakimin zamanaşımını kendiliğinden dikkate alamayacağı hükmünü taşımaktadır.

Sebepsiz zenginleşme hukuksal temeline dayalı bu tür davalarda öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresinin başlangıcı ise kamu kurum ve kuruluşları açısından, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.09.1987 gün ve 1987/9-68 Esas, 1987/618 Karar sayılı ilamında da vurgulandığı gibi, o kurum ve kuruluşların dava açma konusunda yetkili kılınan kişi veya organlarının verdiğini geri almaya (istirdada) hakkı olduğunu öğrendiği tarihtir.

Somut olayda; mahkemece, dava açmaya yetkili kişi ya da organının öğrenme tarihi olan 31.12.2007 tarihinden dava tarihi olan 01.02.2008 tarihine kadar bir yıllık sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; dava tarihine kadar geçen sürede, zamanaşımı süresi dolmamıştır. Bu nedenle davanın esasına girilip, taraf delilleri toplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken mahkemece zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

7 SORULAR

  1. VESI TARLAKAZAN dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Davanın açılabilmesi için avukata vekalet versek daha hızlı sonuçlanır mı?

  2. SIRRI ERDEN dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Makalede belirttiğiniz dava Nasıl açılır? Süreci Hakkı’nda bilgi verirmisiniz.

  3. ZEKİ KAÇAR dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Bu davada bir çok talebim oldu hiç bir şekilde sonuç alamadım bundan sonra ne yapılabilir.

  4. KERİM ÖZKÖSE dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Dava ve avukat masrafları konusunda bilgi verebilir misiniz?

  5. GÜLİSTAN UZ dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Sözleşme var nasıl bir yasal işlem başvurusunda bulunabilirim ikametim adana yalnız..

  6. EVRİM ŞIVGIN dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Makalede belirttiğiniz dava Nasıl açılır? Süreci Hakkı’nda bilgi verirmisiniz.

  7. ŞEYDA ÜN dedi ki:

    Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı Sizden randevu almak istiyorum.Yardımcı olurmusunuz?

VESI TARLAKAZAN için cevap yaz

 

AVUKATA SORU SORUN

Bize Ulaşın




[recaptcha]

BİZE ULAŞIN

İletişim Bilgileri