İhtiyati Tedbir Talebi

İhtiyati Tedbir Talebi Nedir? İhtiyati tedbir talebinde bulunma, İcra İflas Hukukun konularından biridir. İhtiyatı tedbir talebi alınmak istenmesinin nedeni, sonradan geri dönüşü olmayan zararların doğmaması için alınan bir önlem olmasıdır. İhtiyati tedbir talebi alınmadığı takdirde, durumun gecikmesinden veya imkansızlaşmasından doğan zararlar söz konusu olacaktır. İhtiyati tedbir talebinde bulunmak için, esas hakkında görevli ve yetkili mahkemeye başvuru yapmak gerekecektir. Ancak bu talep dava açılmasından sonra istenecekse, başvurulacak makam davanın görüldüğü mahkeme olacaktır.

İhtiyatı Tedbir Talebinde Teminat Zorunluluğu:

İhtiyati tedbir talebinde bulunulurken, talebe karşılık bir teminat yatırılması gerekmektedir. Bunun sebebi,  ihtiyati tedbir talebinin haksız çıkması ya da üçüncü kişilerin zarara uğraması durumunda, zararın giderilmesi için bir teminatın varlığına gereksinim duyulmasıdır. Eğer ki söz konusu talep resmi belgelere ve kesin delillere dayanıyorsa, hakimin teminat istemeksizin talebi kabul etme durumu da söz konusudur. Bazı kişilerin ise teminat yatırmadan muafiyeti söz konusudur. Bu kişiler adli yardım yararlanan kimselerdir. Bu kişiler teminat yatırsa bile, teminatın sonradan geri iadesi gerçekleşecektir.

İhtiyatı Tedbirin Talep Edilmesi Usulü:

İhtiyati tedbir talebinde bulunurken, görevli ve yetkili mahkemeye başvurmak gereklidir. Ancak ihtiyati tedbir 2 safhada da yapılabilir ve safhaya göre başvurulacak makam değişiklik gösterecektir. İhtiyati tedbir talebinde bulunulabilecek başvuru safhaları şu şekildedir:

  1. Dava açılmadan önce
  2. Dava açıldıktan sonra

Bu iki aşamada da ihtiyati tedbir talebinde bulunmak mümkündür. Ancak dava açılmadan önce başvurulacak makam esas hakkında görevli ve yetkili mahkemedir. Dava açıldıktan sonra başvurulacak makam ise davanın görüldüğü mahkeme olacaktır.

İhtiyati Tedbir Kararına İtiraz:

İhtiyati tedbir kararına itirazın dilekçe ile yapılması gerekmektedir. İhtiyati tedbir kararına itiraz dilekçesi hazırlanırken, itiraz edenin sebeplerini açık bir şekilde göstermesi ve tüm delilleri belirtmesi önemlidir. Genel olarak, ihtiyati tedbir kararı karşı taraf dinlenmeden verilmişse, karara itiraz yolu açıktır. İhtiyati tedbir kararına itiraz edilmesi, ihtiyati tedbir kararının icrasını durdurmamaktadır.

İhtiyati Tedbir Kararına Ne Zaman İtiraz Edilebilir?

İhtiyati tedbir kararına itiraz etme süresine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu süreler değişiklik göstermektedir. İhtiyati tedbirin uygulanması esnasında karşı taraf hazır bulunuyorsa tedbirin uygulanması anından itibaren itirazda bulunulabilir. Eğer ki hazır bulunulmuyorsa, tedbirin uygulandığını gösteren tutanağın tebliğinden itibaren 1 hafta içinde itiraz edilecektir. Üçüncü kişilerin de ihtiyati tedbir kararına itiraz etmesi mümkündür. Menfaati açıkça ihlal edilen üçüncü kişilerin tedbir kararını öğrenmelerinden itibaren 1 hafta içinde itiraz etmesi mümkündür.

İhtiyati tedbir kararına itirazda, mahkeme tarafları dinlemek üzere davette bulunacaktır. Davete tarafların gelmemesi halinde, dosya üzerinden inceleme yapılarak karar verilecektir. Mahkemenin tedbir kararını değiştirmesi ya da kaldırması mümkündür. İtiraz üzerine verilen karara karşı da kanun yoluna başvurulabilecektir. Bu başvuru sonucunda alınan hüküm kesin nitelik taşıyacaktır.

İhtiyati Tedbir Talebi

İhtiyati Tedbir Talebi, dava konusu ile ilgili olarak tarafların hukuki durumunda meydana gelecek zararları önlemek adına düzenlenen, geçici nitelikte bir hukuki korumadır.

İİK’nun 72’nci maddesinin 2’nci ve 3’üncü fıkralarına göre, “İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir.” Bu hükümde, icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulabileceği, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesine giren paranın takip alacaklısına ödenmemesine karar verilebileceği öngörülmüştür. Menfi tespit davasının amacının belli bir borçtan dolayı borçlu bulunmadığına ilişkin kesin hüküm ve dolayısıyla kesin hukuki koruma temin etmek olduğu göz önüne alındığında, takibin durdurulması veya icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi şeklindeki ihtiyati tedbirin, asıl uyuşmazlığı çözecek veya kesin hukuki korumayı ikame edecek nitelikte bulunmadığı açıktır. Bunun ötesinde, somut olaydaki gibi kanunda açıkça tedbir kararı verilebileceğinin öngörüldüğü hâllerde, verilecek tedbirin uyuşmazlığın esasını çözer nitelikte olup olmadığı tartışma konusu yapılamaz ve bu nedenle tedbir istemi reddedilemez.

İhtiyati Tedbir Nasıl Talep Edilir – İhtiyati Tedbir Talebi

İhtiyati Tedbir Talebi 390. madde ile  ihtiyati tedbir talebini düzenlemiştir. İhtiyati tedbir; dava açılmadan önce esas hakkında görevli ve yetkili olan mahkemeden, dava açıldıktan sonra ise ancak asıl davanın görüldüğü mahkemeden istemde bulunur.390. madde iel birlikte İhtiyati tedbirde yetki ve görevle ilgili belirsiz ve kötüye kullanımın önüne geçilirek, ihtiyati tedbir ile  tereddüdü ortadan kaldırılmıştır.
390. Maddenin 2. Fıkrasında, tedbir talep edenin haklarının derhal korunmasında zorunluluk bulunan hallerde, hakimin karşı tarafı dinlemeden de tedbire karar verebileceği düzenlenmiştir. Hukuki dinlenilme hakkı vazgeçilmesi mümkün olmayan temel bir yargısal haktır. Ancak bazı durumlarda acilen geçici hukuki korumalara başvurulması ihtiyacı ortaya çıkabilir ve karşı tarafa haber verildiğinde, geçici korumanın etkisinin ortadan kalkması sonucu doğabilir. Bu nedenle hakime, karşı taraf dinlenmeden de ihtiyati tedbire karar verebilme yetkisi tanınmıştır. Karşı tarafı dinleyip dinlememeyi hakim durumun özelliğine göre takdir eder.
390. madde ile İhtiyati Tedbir Talebi eden tarafın, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorunda olduğu belirtilmiştir. Bu hüküm ile tedbir talep edenin; talepten önce, talebinin konusu, dayanakları, tedbirin türü üzerinde düşünmesini ve talebini somutlaştırmasını sağlamak amaçlanmıştır.

İhtiyati Tedbir Talebi, ihtiyati haciz, yürütmeyi durdurma, tutuklama, el koyma gibi çeşitli hukuk dallarında düzenlemiş olan etkin hukukî koruma önlemlerine ilişkin üst kavramdır. Buna karşılık kesin hukuki koruma ise ancak açılan bir dava üzerine yapılan yargılama sonucunda verilen karar ile sağlanabilir. Bu nedenle dava, “kesin hukuki koruma” olarak nitelendirilmektedir. Dava konusu uyuşmazlığın esasını çözümleyecek veya böyle bir sonuç doğuracak biçimde ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği konusunda açık bir kanun hükmü bulunmamakla birlikte, Yargıtay ve öğreti tarafından böyle bir görüşün kabul edilmesi geçici korumanın niteliğinden kaynaklanmaktadır. İhtiyati tedbir ise ileride açılacak bir davanın veya açılmış bir davanın sonucunun etkisiz veya anlamsız kalmasını önlemeye yarayan geçici hukuki korumadır.

İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ İLE İLGİLİ YATGITAY KARARLARI

YARGITAY KARARI: İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ

T.C. YARGITAY 19.Hukuk Dairesi Esas Kararı

İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ – İCRA VEZNESİNE GİREN PARANIN ALACAKLIYA ÖDENMEMESİ ŞEKLİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ VE UYGUN SONUÇ ÇERÇEVESİNDE BİR KARAR VERİLMESİ – HÜKMÜN BOZULMASI

ÖZET: Vakıaların ileri sürülmesi ve ispatı taraflara, hukuki nitelendirme ise hâkime aittir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında “icra takip dosyası hakkında ihtiyati tedbir kararı” talep edildiğine göre bu istemin İİK’nun hükmü uyarınca “icra veznesine giren paranın alacaklıya ödenmemesi” şeklinde değerlendirilmesi ve uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi de mümkündür. Mahkemece, yukarıda açıklanan hukuki esaslar gözetilmeden yapılan değerlendirme sonucunda karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

İhtiyati Tedbir Talebi isteyen vekili tarafından “icra takip dosyası hakkında ihtiyati tedbir kararı” talep edilmiş olup, mahkemece bu istem icra takibinin durdurulması talebi şeklinde değerlendirilerek İİK’nun m.72/2 hükmünün koşullarına uygun olmaması nedeniyle reddedilmiştir. “Hâkimin davayı aydınlatma görevi” başlıklı HMK’nun 31’inci maddesine göre, “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.” Anılan kanun hükmü uyarınca hukuki açıdan belirsiz olan talep karşısında ihtiyati tedbir isteyene talebinin açıklattırılması gerekirken; tedbir isteminin, icra takibinin durdurulması talebi şeklinde yorumlanarak İİK’nun m.72/2 hükmüne göre reddedilmesi isabetsizdir. Öte yandan “Hukukun uygulanması” başlıklı HMK’nun 33’üncü maddesine göre “Hâkim, Türk hukukunu resen uygular.” Bu kanun hükmü gözetildiğinde vakıaların ileri sürülmesi ve ispatı taraflara, hukuki nitelendirme ise hâkime aittir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında “icra takip dosyası hakkında ihtiyati tedbir kararı” talep edildiğine göre bu istemin İİK’nun m.72/3 hükmü uyarınca “icra veznesine giren paranın alacaklıya ödenmemesi” şeklinde değerlendirilmesi ve uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi de mümkündür.

YARGITAY KARARI: İHTİYATİ TEDBİR RED KARARINA TEMYİZ

T.C. YARGITAY 19.Hukuk Dairesi Esas Kararı

İHTİYATİ TEDBİR İSTEMİ – İHTİYATİ TEDBİR İSTEMİNİN REDDİNE DAİR KARARIN HİÇBİR SÜREYE TABİ OLMADAN HER ZAMAN TEMYİZ EDİLMESİNİN MÜMKÜN OLDUĞU – TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE KARAR VERİLMESİ GEREĞİ

ÖZET: HMK’nun 391/3 ve 394/5 hükümlerine göre sadece ihtiyati tedbir isteminin reddine ilişkin kararlar ile ihtiyati tedbire itiraz üzerine verilen kararların temyizi mümkündür. Bu nedenle yinelenen istemin reddine dair 29.11.2013 tarihli kararın temyiz kabiliyeti bulunmamaktadır. Aksi hâl, ihtiyati tedbir isteminin reddine dair kararın hiçbir süreye tabi olmadan her zaman temyiz edilmesinin mümkün olduğu şeklinde kabul edilmesi olanaklı olmayan bir hukuki sonuç doğurur. Bu nedenle 29.11.2013 tarihli karara yönelik temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir.

13 SORULAR

  1. REŞAT DİKEN dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Sayın İlkay hukuk bürosu, bu davayı açmayı düşünüyorum..

  2. ŞÜKRÜ YOZGAT dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Davayı açma şartları nelerdir..

  3. AYHAN KESMEZ dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi hukuk mahkemesine başvuru dilekçe örneği bulabilirmiyim..

  4. METEHAN HÜR dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Sözleşme var nasıl bir yasal işlem başvurusunda bulunabilirim ikametim adana yalnız..

  5. FATMA ŞAHİNGÖZ dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Bu konuda dava dilekçesi nasıl yazılır nedeniler nasıl açıklanır.

  6. ULAŞ AKMEHMET dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Davanın şekli zamanı ve basarı olanağımız tam olarak nedir sizden bilgi rica edebilirmiyim…

  7. ÜMRAN HALAÇ dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi dava açarken izlenecek yol, dava açma masrafı nedir.

  8. İMREN AYDINCI dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Makaleniniz davası ile ilgili net bir yazı olmuş.. teşekkürler..

  9. KEZBAN TUNCALI dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Bu konu Hakkında güncel Yargıtay kararlarına ihtiyacım var, yardımcı olurmusunuz.

  10. BOĞAÇHAN DELİKARA dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Bu davanın Masrafı ne kadar? Bu dava maliyetli mi bilgi verirseniz sevinirim.

  11. ONURHAN GEL dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Bu davanın Masrafı ne kadar? Bu dava maliyetli mi bilgi verirseniz sevinirim.

  12. TALHA BİLİCAN dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi hukuk mahkemesine temyiz dilekçesi örneği varmıdır. Bana yardımcı olurmusunuz..

  13. EGE MEKİKOĞLU dedi ki:

    İhtiyati Tedbir Talebi Bu duruma karşılık olarak dava açmak istiyorum.

ULAŞ AKMEHMET için cevap yaz

 

AVUKATA SORU SORUN

Bize Ulaşın




[recaptcha]

BİZE ULAŞIN

İletişim Bilgileri