İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası

İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası: Menfi tespit davası, en basit tabiriyle “borçtan kurtulma” davası olarak kabul edilmektedir. Menfi tespit, kelime anlamı olarak olumsuz tespit demektedir. Bununla birlikte hukuki literatürdeki karşılığına bakıldığında “borçlu olunmadığının tespiti” anlamına gelmektedir. Menfi tespit davası hukuk sistemimizde oldukça sık başvurulan bir dava türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu dava türünde pek çok ihtimal bulunmaktadır. Menfi tespit davası, İcra ve İflas Kanunu’nun 72. maddesinde yer alan hükümlerce görülmektedir. İlgili maddede;

  • “Borçlu, icra takibinden önce ya da icra takibi sırasında borçlu bulunmadığını ispat etmek için menfi tespit davası açabilir” denmektedir.
  • İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasında, mahkeme talep üzerine alacağın %15’inden aşağı olmaması kaydıyla teminat gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilme yetkisine sahiptir.
  • Öte yandan icra takibinin tebliğ edilip yürürlüğe konmasından sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına yönelik karar verilmesi mümkün değildir.
  • İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15’inden aşağı olmamak kaydıyla göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra dairesindeki paranın alacaklıya verilmemesini talep etme hakkı bulunmaktadır.

İcra Takibinden Sonra Açılan Menfi Tespit Davası

Menfi tespit davaları, niteliği bakımından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 106. maddesinde yer alan hükümler uyarınca bir tespit davası olarak kabul edilmektedir. Menfi tespit davalarında icra takibinden önce ve sonra dava açabilme imkanı bulunmaktadır. Söz konusu ikisi arasındaki fark icra takibinden önce %15 teminat ile icranın durması yönünde tedbir kararı alınabilirken, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, icra dosyasının borcunun tamamen kapatılması ve bundan sonra %15 teminatla tedbir kararı alınabilmesi mümkün olmaktadır.

Bir borçlu kişi menfi tespit davası talebinde bulunmasına rağmen, tedbir kararı almamışsa ve borcu bu sırada ödemişse, mahkeme borcun ödendiğini öğrendiği andan itibaren davayı ödenmiş bedelin geri alınması anlamına gelen İstirdat Davası kapsamında değerlendirmektedir.

Menfi Tespit Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme

İcra takibinden önce veya sonra olması fark etmeksizin menfi tespit davasında yetkili mahkeme, icra takibinin yapıldığı icra dairesi veya davalının ikamet ettiği yerdeki mahkemedir. Menfi tespit davasında ispat yükü, borçlu olmadığını iddia eden veya ödemiş olduğu borcun haksız olduğunu ileri süren borçluya aittir.

Öte yandan menfi tespit davasında görevli mahkeme ise açılacak davanın içeriğine göre değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin kira alacağından kaynaklanan menfi tespit davasında Sulh Hukuk Mahkemeleri görevli olurken, kambiyo senetleri ile ilgili hukuki ihtilaftan kaynaklanan menfi tespit davasında ise kambiyo senetlerinin bedeline göre Sulh Hukuk Mahkemeleri, Ticaret Mahkemeleri veya Asliye Hukuk Mahkemeleri olmaktadır. Menfi tespit davasında ispat yükümlülüğü davacı borçluya aittir.

İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası

Menfi tespit davasında borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.

İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır. Bu zarar herhalde yüzde yirmiden aşağı tayin edilemez. İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası borçlu lehine hükme bağlanırsa derhal takip durur. İlamın kesinleşmesi üzerine münderecatına göre ve ayrıca hükme hacet kalmadan icra kısmen veya tamamen eski hale iade edilir. Borçluyu İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Borçlu, menfi tespit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lazım gelmediğini ispata mecburdur.

İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası – Teminat

İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davası teminat, İİK m. 72/2 uyarınca “icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise, davanın icra takibinden sonra açılmış olması sebebiyle takibin sürüncemede bırakılması için açılmış olduğuna dair güçlü bir karine bulunur; dolayısıyla, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkeme tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar veremez. Ancak, İİK m. 72/3 uyarınca “borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.” Davanın alacaklı tarafından kazanılması durumunda ihtiyati tedbir kararı kalkar ve alacaklı ihtiyati tedbir nedeniyle alacağını geç almaktan doğan zararlarını borçlunun ihtiyati tedbir için yatırmış olduğu teminattan karşılar.

İcra takibine konu borcun tüm ferileri ile birlikte %100 de  %15 teminat ile ödenen bu paranın alacaklıya dava sonuna kadar ödenmemesi yönünde tedbir kararı talep edilerek açılan icra takibinin durdurulması istenebilir.İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Dava sonucunda borçlu davayı kazanırsa icra dosyasında yatırdığı parayı ve teminatını geri alabilecektir.İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davasını kaybeder ise hem icra dosyasına yatırdığı bedeli geri alamayacak hemde % 15 Teminatı ile ilgili mahkeme kötüniyet tazminatına karar verdiyse kötü niyet tazminatı kesilir.

Dilekçe Örneği – İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası

… MAHKEMESİ’NE

DAVACI            :

TC KİMLİK NUMARASI     :

ADRES            :

VEKİLİ            :  Avukat İlkay UUYAR KABA

ADRES            :

DAVALI            :

ADRESİ            :

DAVA DEĞERİ       : …….. TL

KONU                       : Menfi Tespit İstemi.

DAVA DEĞERİ       :

AÇIKLAMALAR     :

YARGITAY KARARI: İCRA TAKİBİ SONRASI MENFİ TESPİT DAVASI

İCRA TAKİBİ SONRASI MENFİ TESPİT DAVASI – TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIĞIN KİRA İLİŞKİSİNE DAYANDIĞI – GÖREVSİZLİK KARARI İLE DOSYANIN GÖREVLİ SULH HUKUK MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİ GEREĞİ – HÜKMÜN BOZULDUĞU

ÖZET: Dava, kambiyo senetlerine özgü icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığının kabulü gerekir. Davanın, 6100 Sayılı HMK’nun yürürlüğe girmesinden sonra 08.05.2013 tarihinde Asliye Hukuk mahkemesinde açıldığı anlaşılmıştır. Görev kamu düzenine ilişkin olup bu hususun yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir. Mahkemece dava dilekçesinin görev yönünden ret edilerek görevsizlik kararı ile dosyayı görevli Sulh Hukuk Mahkemesine göndermesi gerekirken, işin esasının incelenerek karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.

Karar: Dava, kambiyo senetlerine özgü icra takibinden sonra açılan borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK’nun Sulh Hukuk mahkemelerinin görevini düzenleyen 4. maddesinin 1/a bendi gereğince kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanunu’na göre ilamsız icra yolu ile tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar sulh hukuk mahkemesinin görevine girmektedir. Mülga 1086 Sayılı HMUK’dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir.

Davalı alacaklı, 06.03.2013 tarihinde davacı borçlu tarafından keşide edilen 5.000,00 TL bedelli bonoya dayanarak icra takibi başlatmıştır. Davacı borçlu “rent a car” işletmeciliği yapan davalıdan 07.03.2013 tarihinde bir günlüğüne araç kiraladığını, takip dayanağı bononun sonradan davalı alacaklı tarafından doldurularak icra takibine konulduğunu, anılan bonoda kayıtsız ve şartsız bir ödeme vaadi bulunmadığını belirterek borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı alacaklı ise icra takibi konusu bononun tüm şekli unsurları taşıdığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığının kabulü gerekir. Davanın, 6100 Sayılı HMK’nun yürürlüğe girmesinden sonra 08.05.2013 tarihinde Asliye Hukuk mahkemesinde açıldığı anlaşılmıştır. Görev kamu düzenine ilişkin olup bu hususun yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir. Dairemizce benimsenen Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 19.11.2003 tarih 2003/3-737 esas 2003/700 karar sayılı ilamı da nazara alınarak mahkemece dava dilekçesinin görev yönünden ret edilerek görevsizlik kararı ile dosyayı görevli Sulh Hukuk Mahkemesine göndermesi gerekirken, işin esasının incelenerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428. maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 02.03.2015 tarihinde oybirliği ile, karar verildi.

193 SORULAR

  1. GURBET ERTAŞ dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Davayı ben hangi mahkemede açabilirim.. Davanın yetkili mahkemesi neresidir.. Saygılarımla.

  2. RAMAZAN KONUR dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sözleşme var nasıl bir yasal işlem başvurusunda bulunabilirim ikametim adana yalnız..

  3. BATU KIZANLIKLI dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu dava için nasıl bir hazırlık aşaması vardır..Cevap verirseniz sevinirim..

  4. CEVDET ÇOBANOĞLU dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Dava ve avukat masrafları konusunda bilgi verebilir misiniz?

  5. FATOŞ TANER dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Size email olarak gönderdiğim davamda zaman aşımı söz konusumudur. teşekkürler….

  6. YAĞMUR DEMİRBOLAT dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Size email olarak gönderdiğim davamda zaman aşımı söz konusumudur. teşekkürler….

  7. ZAFER ŞEVKETFEROĞLU dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu konuda dava dilekçesi nasıl yazılır nedeniler nasıl açıklanır.

  8. BEYHAN SARAÇLI dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu konu Hakkında güncel Yargıtay kararlarına ihtiyacım var, yardımcı olurmusunuz.

  9. ABİDİN TUFAN dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sözleşme var nasıl bir yasal işlem başvurusunda bulunabilirim ikametim adana yalnız..

  10. LEYLA SEZGİN dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Şahitlerim mevcuttur ne yapmalıyım yardımcı olursanız sevinirim şimdiden teşekkür ederim ..

  11. EMRE DİLEK dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Davada zaman aşımı süresi var mı? Dava zaman aşımı süresini belirtirseniz sevinirim..

  12. SELAHADDİN ALHAS dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davada ben nasıl bir yol izlemeliyim lütfen yardımcı olurmusunuz ?

  13. BERKAY DÖNER dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu konuda dava dilekçesi nasıl yazılır nedeniler nasıl açıklanır.

  14. BEYTUR ARPAT dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu dava için nasıl bir hazırlık aşaması vardır..Cevap verirseniz sevinirim..

  15. GAMZEGÜL HARMANBAŞI dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sayın avukat Mevcut davanın açma şartları nelerdir.?

  16. ATEŞ KONAR dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davada bir çok talebim oldu hiç bir şekilde sonuç alamadım bundan sonra ne yapılabilir.

  17. DORUKHAN AYDEMİR dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu konuda dava dilekçesi nasıl yazılır nedeniler nasıl açıklanır.

  18. KUMSAL HIZARCI dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Şahitlerim mevcuttur ne yapmalıyım yardımcı olursanız sevinirim şimdiden teşekkür ederim ..

  19. NİSA KARAKUŞ dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Davada zaman aşımı süresi var mı? Dava zaman aşımı süresini belirtirseniz sevinirim..

  20. YÜKSEL OKYAY dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası hukuk mahkemesine başvuru dilekçe örneği bulabilirmiyim..

  21. SUNA ÇAPAR dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davada ben nasıl bir yol izlemeliyim lütfen yardımcı olurmusunuz ?

  22. MAİDE ÖZDEMİR dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Makaleniniz davası ile ilgili net bir yazı olmuş.. teşekkürler..

  23. GÜLBÜKE ÜNAL dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sizden randevu almak istiyorum.Yardımcı olurmusunuz?

  24. FAHRİ GÖKŞEN dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sizden randevu almak istiyorum.Yardımcı olurmusunuz?

  25. GİRAY HORASAN dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sözleşme var nasıl bir yasal işlem başvurusunda bulunabilirim ikametim adana yalnız..

  26. EYÜPCAN NİŞANCI dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Davayı ben hangi mahkemede açabilirim.. Davanın yetkili mahkemesi neresidir.. Saygılarımla.

  27. AYHAN PER dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Davanın şekli zamanı ve basarı olanağımız tam olarak nedir sizden bilgi rica edebilirmiyim…

  28. SUDE ŞATANA dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davanın Masrafı ne kadar? Bu dava maliyetli mi bilgi verirseniz sevinirim.

  29. MERJEN KALELİOĞLU dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Dava ve avukat masrafları konusunda bilgi verebilir misiniz?

  30. CENK ALTINIŞIK dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davanın Masrafı ne kadar? Bu dava maliyetli mi bilgi verirseniz sevinirim.

  31. DOĞUKAN SÜMBÜLLÜ dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davada bir çok talebim oldu hiç bir şekilde sonuç alamadım bundan sonra ne yapılabilir.

  32. MEHTAP OFLAZ dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu dava için nasıl bir hazırlık aşaması vardır..Cevap verirseniz sevinirim..

  33. AKİF TUNÇKOL dedi ki:

    iyi günler kolay gelsin. İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası hakkında sorum olucaktı ? Bilgi verebilirmisiniz.

  34. SELAY TAŞGIN dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu dava için gerekli belgeler nelerdir..

  35. YÜKSEL OKYAY dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Aydınlatıcı bilgiler için teşekkür ederim.. Başarılar dilerim..

  36. GİZEM EKMEN dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Davayı açmak istiyorum süreç ne olur en acil davayı siz alırsanız masraflarım ne kadar tutar.

  37. MESUT ÖZEL dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Sayın İlkay hukuk bürosu, bu davayı açmayı düşünüyorum..

  38. SİNEM GÖKTÜRK dedi ki:

    İcra Takibi Sonrası Menfi Tespit Davası Bu davanın Masrafı ne kadar? Bu dava maliyetli mi bilgi verirseniz sevinirim.

EYÜPCAN NİŞANCI için cevap yaz

 

AVUKATA SORU SORUN

Bize Ulaşın




[recaptcha]

BİZE ULAŞIN

İletişim Bilgileri