Ayıplı Mal Davasında Seçimlik Haklar

Ayıplı Mal Davası Nedir? Ayıplı mal iadesi davası gibi dava türleri, sözleşme çerçevesinde alınan bir malın bazı hasarlar içermesi durumunda söz konusu olmaktadır. Özellikle Tüketicin Korunması Hakkında Kanunda ayıplı mala ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Tüketicinin korunması, kendisini satıcı karşısında savunamayabilecek durumda olan kişilerin hukuken doğmuş haklarını savunması için getirilmiş bir müessesedir. Ayıplı malın tanımında, hata, eksiklik, standardın altında olma gibi birçok özellik yer almaktadır.

Malın Ayıplı Olması Halinde Başvurulabilecek Yöntemler:

Ayıplı mal sonucunda, tüketicinin talep edebileceği bazı seçimlik haklar bulunmaktadır. Bu haklardan birini somut olayın özelliğine göre tercih edecek tüketici, hakkın gereğinin yerine getirilmesini satıcıdan talep edecektir. Bu seçimlik haklar şu şekilde sıralanabilir:

1. Satılanın alıkonulması ve satış bedelinden indirim istenmesi
2. Satılan malın ayıpsız olan eşi ile değiştirmesi
3. Satılanın geri verilmesi üzerine sözleşmeden dönem hakkı
4. Ayıbın ortadan kalkması için satıcıdan tamirat talep etme (Aşırı masraf olmadığı hallerde)

Tüketicini ayıplı mal karşısında başvurabileceği seçimlik haklar bu şekildedir ve satıcı da bu hakların kullanımı sonucunda gereğin yapılmasıyla sorumludur.

Ayıplı Malda Tazminat İstemi:

Ayıplı mal alınması sonucunda tüketicinin uğradığı zararlar için tazminat isteme hakkı her zaman için saklıdır. Burada bir sözleşmeden bahsedilir ve sözleşmeden doğan zararlarda Borçlar Kanunu gereğince tazminatın istenmesi mümkündür. Tazminat talebinin dilekçede ayrıntısıyla belirtilmesi ve istenilen bedelin de yazılması gerekmektedir. Hakim olayın özelliklerine göre takdiri bir tazminata hükmedecektir.

Ayıplı Mal İade Davası:

Ayıplı malın iadesi için dava açmak mümkündür. Bu dava açılırken malın değerine göre başvurulacak mercii belirlenir. Ayıplı mal iade davası açılırken Tüketici Hakem Heyetine ya da Tüketici Mahkemesine başvurulacaktır. Burada başvuru farklılığını satılan malın değeri belirlemektedir. Her sene bu kurumlara başvuru için öngörülen sınırlar belirlenmektedir. Ayıplı mal iade davası dilekçesi yazılırken de malın değeri belirtilmelidir.

Ayıplı Mal Dava Dilekçesi:

Ayıplı mal üzerine açılacak davalarda, tam ve doğru bir dilekçe hazırlamak önemlidir. Malın değerine göre hakem heyeti veya mahkemenin görevli olup olmadığı belirlenir. Ardından dilekçede gerekli bilgilere yer verilmesi gerekmektedir. Bu bilgiler şu şekilde sıralanabilir:

1. Davacının kimlik bilgileri
2. Davacının TC kimlik numarası
3. Davacının adresi
4. Davalının adresi veya unvan ve adresi
5. Davacının kimlik bilgileri
6. Malın ne zaman alındığı
7. Malın hangi bedelle alındığı
8. Ayıplı çıkan mala dair konu bilgisi

Burada önemli olan, malın ayıplı çıktığına dair her türlü bilgiye yer verilmesidir. Ayıplı mal davasında belge, fatura ve makbuz gibi her türlü yazılı delile ihtiyaç vardır. Bu sayede mala dair süreler, şartlar ve işlemler çok daha objektif bir şekilde yürütülebilir. Davanın sonucunda hakim, malın ayıplı olması nedeniyle uğranılan zarar ve yapılacaklar üzerine bir karar verecektir.

Ayıplı Mal Davasında Seçimlik Haklar

T.C. YARGITAY 15.Hukuk Dairesi Esas Kararı

İTİRAZIN İPTALİ DAVASI – MAHKEMECE TEKNİK BİLİRKİŞİDEN AYIBIN NİTELİĞİ VE DAVALI İŞ SAHİBİNİN KULLANABİLECEĞİ SEÇİMLİK HAKLAR VE TENZİLİ GEREKEN BEDEL YA DA GİDERİM BEDELİ HAKKINDA RAPOR ALINIP KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ

ÖZET: Mahkemece konusunda uzman teknik bilirkişiden dosyadaki deliller ve tespit dosyasındaki bulgulara göre ayıbın niteliği ve davalı iş sahibinin kullanabileceği seçimlik haklar ve tenzili gereken bedel ya da giderim bedeli hakkında rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesi doğru olmadığından kararın davalı yararına bozulması gerekmiştir.

Ayıplı Mal Davası İcra Takibi – İtirazın İptali Davası

Davacı bakiye iş bedelinin ödenmediğini ve …. … İcra Müdürlüğü’nün ../.. Esas sayılı dosyası ile yapılan icra takibinde borca itiraz edildiğini, itirazın haksız olduğunu belirterek itirazın iptaline takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiş, davalı; iş yapıldıktan kısa süre sonra bozulmalar meydana geldiğini, işin gereği gibi yapılmadığı ve ayıplı olduğunun böylece ortaya çıktığını, davacı ile görüştüklerini ve davacının işin ayıplı yapıldığını kabullendiğini, bu nedenle 3.657,56 TL iade faturası kesildiğini belirterek davanın reddini savunmuş, mahkemece süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığı, davalı tanıklarının beyanlarına itibar edilmediği, ayıbın; kullanıcı hatası ya da imalat hatası nedeniyle mi ortaya çıktığının tespit edilemediği gerekçesiyle itirazın iptaline, takibin devamına, icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, sözleşme tarihine göre uygulanması gereken 818 sayılı mülga BK’nın 355 ve devamı maddelerde düzenlenen ve konusu epoksi zemin boya uygulaması işi olan eser sözleşmesine dayalı olarak bakiye iş bedelinin ödenmediği iddiasıyla ve yapılan takibe itiraz nedeniyle İİK’nın 67. maddesine göre açılmış itirazın iptali davasıdır.

Ayıplı Mal Davası Nasıl Görülür – İspat

Taraflar arasındaki uyuşmazlık; sözleşme epoksi zemin boya uygulaması ilişkin olmasına göre eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup davanın çözümlenmesinde uygulanması gereken hükümler, mülga 818 sayılı BK’nın 355 ve devamı maddeleridir. Eser sözleşmesinde ayıba dair hükümler, 818 sayılı BK’nın 359-363 maddeleri arasında düzenlenmiştir. 818 sayılı BK’nın 360. maddesi ayıbı işin kusurlu olması veya sözleşmeye aykırı bulunması olarak tanımlamıştır. Ayıp, imal edilen bir eserde veya malda, sözleşme ve ekleri ile iş sahibinin beklediği amaca ve dürüstlük kurallarına göre bulunması gereken vasıfların bulunmaması, bulunmaması gereken vasıfların ise bulunmasıdır. Şayet, imal edilen eserde ayıp varsa, iş sahibi tarafından süresi içerisinde ayıp ihbarında bulunulması şartıyla sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu’nun 360. maddesinde sayılan seçimlik haklarından birisini kullanabilir. Bu hakkın kullanması için iş sahibi tarafından ayrı bir dava açılabileceği gibi, yüklenici tarafından aleyhine açılmış olan bir davada da bu hususu def’i olarak ileri sürebilir. 360. maddeye göre iş sahibinin seçimlik hakları sözleşmeden dönme, bedelden indirim yapılmasını veya ayıbın giderilmesini talep etme haklarıdır. Eserin iş sahibinin kullanamayacağı derecede ayıplı olması veya hakkaniyet kaideleri gereği eseri kabul etmesinin iş sahibinden beklenememesi veya eserin sözleşmede açıkça kararlaştırılan nitelikleri taşımaması halinde iş sahibi eseri kabulden kaçınarak sözleşmeden dönebilir. Eserdeki ayıpların eserin reddini gerektirecek nitelikte önemli olmaması halinde ise diğer seçimlik hakların kullanılması gerekir. Diğer taraftan ayıbın varlığını ihbar şekil koşuluna bağlı olmayıp tanık dahil her türlü delille kanıtlanabilir.

Tanıklık takdiri bir delildir (HMK 198). Bu nedenle hakim, tanıkların ifadeleri ile bağlı değildir; tanığın doğru söylemediğini, başka delil ve belirtilerle anlarsa, tanık ifadelerinin aksi yönde de karar verebilir. Fakat, tanık ifadelerini serbestçe takdir ederken sadece hakimin vicdani kanaati yeterli olmayıp, hükümde bir tanığın ifadesinin neden kabul edilmediğinin belirtilmesi gerekir (Prof. Dr. Baki Kuru, Prof. Dr. Ramazan Arslan, Prof. Dr. Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku, 22. baskı, sayfa 438). Taraflardan her biri de tanığın davada hukuki yararı bulunduğu gibi, bir nedenle doğru söylemediğini iddia ve ispat edebilir (HMK 255). Asıl olan tanığın doğruyu söylemiş olduğudur. Akrabalık, arkadaşlık, işçi işveren ilişkisi ve benzeri bir yakınlık başlı başına tanık beyanına itibar edilmemesini gerektirmez. Tanık beyanının aksinin kabulünü gerektirir delil ve olaylar bulunmadıkça tanık beyanına itibar edilmesi gerekir.

Ayıplı Mal Davası Nasıl Sonuçlanır – Ayıplı Mal Davasında Seçimlik Haklar

Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallara göre somut olay değerlendirildiğinde; talimat yoluyla dinlenen davalı tanıkları, sözleşme konusu epoksi zemin boya uygulaması işiyle ilgili olarak; teslimden 5-6 gün sonra zeminde kabarmalar ortaya çıktığı ve davacı şirket yetkililerine haber verildiğini beyan etmiş olup, tanıkların davalı şirket çalışanı olmalarının tek başına beyanlarının hükme esas alınmamasını gerektirmeyeceği ve başkaca da bir neden gösterilmediğinden, davalı tanıklarının beyanlarıyla ayıp ihbarının yapıldığı ispatlanmıştır. Bu durumda mahkemece konusunda uzman teknik bilirkişiden dosyadaki deliller ve tespit dosyasındaki bulgulara göre ayıbın niteliği ve davalı iş sahibinin kullanabileceği seçimlik haklar ve tenzili gereken bedel ya da giderim bedeli hakkında rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığından kararın davalı yararına bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına bozulmasına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 23.02.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.